KONAKLAMA TESİSLERİNİN PERFORMANSLARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN İNCELENMESİ : MARMARİS ÖRNEĞİ

Yıl 2012, Sayı: 29, 27 - 43, 01.12.2012

Ercan Baldemir Bilgehan Bozkurt

Öz

Konaklama işletmeleri, turizm sanayisinin çok çeşitli gereksinimlerini karşılamaktadır. Konaklama işletmeleri, bu gereksinimleri karşılarken birçok sektörle etkileşim içine girmektedir. Bu etkileşim, konaklama işletmelerinin performanslarını etkilemektedir. Konaklama tesislerinin performansının arttırılması konaklama tesislerinin ekonomiye olan etkisinin arttırılması anlamına gelmektedir. Bu nedenle konaklama işletmeleri performansının ölçülmesi önem arz etmektedir. Performansın ölçülmesi ile; konaklama tesislerinin müşterilerine ne oranda hizmet ettiği, hizmeti yaparken katlandıkları maliyetler ve çevresel faktörlerin performanslarına ne oranda yansıdığı ortaya çıkmış olacaktır. Konaklama işletmeleri performansını etkileyen faktörlerin belirlenebilmesi maksadıyla bir Yapısal Eşitlik Model oluşturulmuştur. Oluşturulan modelin test edilmesi amacıyla Muğla ili Marmaris ilçesinde konaklama işletmesi olarak faaliyet gösteren dört ve beş yıldızlı otellerin orta ve üst kademe yöneticilerine işletmelerinin performansının değerlemesi için bir anket çalışması yapılmıştır. Anketin değerlendirilmesi, oluşturulan Yapısal Eşitlik Modeli çerçevesinde LISREL programında yapılmıştır. Analiz sonucunda modelin yeterli uyum ölçütlerini sağladığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Yapısal Eşitlik Modeli, Turizm, Hizmet Kalitesi, Konaklama İşletmeleri

STUDY OF FACTORS OF AFFECTING PERFORMANCE OF ACCOMMODATION ESTABLISHMENTS : EXAMPLE MARMARİS

Öz

Accommodation establishments meet a wide variety of requirements of the tourism industry. While meeting the requirements of tourism industry, accommodation establishments interact with many other industries. This interaction naturally affects the performance of accommodation establishments. Improving the performance of accommodation establishments means an increase on the effect of the accommodation establishments on the economy. That’s why it is important to measure the performance of accommodation establishments. After measuring the performance of the accommodation establishments; at which level the customers’ needs are met, the costs that are incurred while serving and the extent of the environmental factors reflecting the overall performance can be determined. In order to determine the factors affecting the performance of accommodation establishments, a Structural Equation Model is formulated. In order to test the model regarding the evaluation of performance, a survey among the middle and high level managers of four and five star hotels in Muğla/Marmaris has been done. Evaluation of the survey was conducted in the LISREL program within the framework of the structural equation model. After the analyze, it is understood that the proposed model met the adequate fit criteria.

Kaynakça

• Baldemir, E., Gökalp, M.F., Avcı M., (2005), “Türkiye’de Kayıt Dışı Ekonominin MIMIC Model İle Tahminlenmesi”, http://www.ekonometridernegi.org/bildiriler/o23s1.pdf, (Erişim tarihi :12.11.2012).
• Eroğlu, E., (2005), “Müşteri Memnuniyeti Ölçüm Modeli”, İ.Ü.İşletme Fakültesi İşletme Dergisi, C:34 , Sayı 1, ss. 7-25.
• Jöreskog, K., Sörbom, D., (1993), “LISREL 8:Structural Equation Modeling with the SIMPLIS Command Language, Scientific Software International, Lincolnwood USA, ss. 1-254 .
• Jöreskog, K.G., (2000), “Latent Variable Scores and Their Uses”, http://www.ssicentral.com/lisrel/techdocs/lvscores.pdf. (Erişim tarihi :12.03.2011)
• Jöreskog, K.G., Sörbom, D., Wallentin, F.Y., (2006), “Latent Variable Scores and Observational Residuals”, http://www.ssicentral.com/lisrel/techdocs/obsres.pdf. (Erişim tarihi :12.03.2011)
• Kaplan, D., (2009), “Structural Equation Modeling”, Sage Publications USA, ss. 1-58.
• Kline, R.B., (2005), “Principles And Practice Of Structural Equation Modeling”, New York:Guilford, ss. 1-92.
• Lawrence, O.H., Liu,B., Sudharshan,D., (1999), “The Effects of Intraencounter Changes in Expectations on Perceived Service Quality Models”, Journal of Service Research, Vol. 1, No 3, ss. 275-289.
• Oktayer, N., Susam, N., Çak, M., (2007), “Türkiye’de Turizm Ekonomisi”, Elma Basım, İstanbul, ss. 107.
• Öztaş, K., (2002), “Turizm Ekonomisi Genel Turizm Bilgileri”, Nobel Kitapevi, Ankara, ss. 1-45.
• Parasuraman, A., Zeithaml, V.A., Berry Leonard, L., (1985), “A Conceptual Model of Service Quality and Its Implications for Future Research”, Journal of Marketing , Vol. 49, ss. 41-50.
• Schermelleh, E.K., Moosbrugger, H., Müller, H., (2003), “Evaluating the Fit of Structural Equation Models :Tests of Significance and Descriptive Goodness-of-Fit Measures”, Methods of Psychological Research Online, Vol.8, No.2, ss. 23-74.
• Schumacher, E.R., Lomax, G.R., (2004), “A Beginner’s Guide To Structural Equation Modeling”, Lawrence Erlbaum Associates, New Jersey, ss. 200-210.
• Şimşek, Ö.F., (2007). “Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş Temel İlkeler ve LISREL Uygulamaları”, Ekinoks, Ankara, ss. 1-71.
• Türksoy, A., (2007), “Konaklama İşletmelerinde Mali Başarısızlığa Yol Açan Etmenler” Ege Akademik Bakış, 7(1) , ss. 99-115. Ustasüleyman,T., (2009), “Bankacılık Sektöründe Hizmet Kalitesinin Değerlendirilmesi Ahs Topsis Yöntemi” Bankacılar Dergisi, C:69 , ss. 33-43.
• Uysal, M., Williams, J., Yoon, Y., (2005), “Ziyaretçi Memnuniyetini Ölçmede İfade Edici Faktörlere Karşılık Destekleyici Faktörler”, Anatolia:Turizm Araştırmaları Dergisi, Cilt 16 , Sayı 1, ss. 9397.
• Yılmaz, V., (2005), “Kuruma Memnuniyeti ve İhracatlarının Marka Sadakatine Etkisi:Sigara Markasına Uygulanması”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5/1, ss. 257-271.
• Yılmaz, V., Çelik, H.E., Ekiz,E.H., (2006), “Kuruma Bağlılığı Etkileyen Faktörlerin Yapısal Eşitlik Modelleriyle Araştırılması: Özel ve Devlet Bankası Örneği “, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6/2, ss. 171-184.
• Yılmaz, V., Çelik, H.E., (2009), “LISREL ile Yapısal Eşitlik Modellemesi-1”, Pegem Akademi, Ankara, ss. 1- 30.
• Yılmaz, V., Çelik, H.E. (2005), “Bankacılık sektöründe Müşteri Memnuniyeti ve Bankaya Bağlılık Arasındaki İlişkinin Yapısal Eşitlik Modelleriyle Araştırılması”, İstanbul Üniversitesi VII. Ulusal Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu, İstanbul Üniversitesi.
• Zeithaml, V.A., Berry Leonard, L., Parasuraman, A., (1993), “The Nature and Determinants of Customer Expectations of Service”, Journal of Academy of Marketing Science,Vol. 21, Number 1, ss. 1-12.
• Zeithaml, Valarie,A., (2000), “Service Quality, Profitability and the Economic Worth of Customers : What We Know and What We Need to Learn”, Journal of Academy of Marketing Science, Vol. 28, Number 1, ss. 67-85.