BÖLGESEL KALKINMADA TURİZM SEKTÖRÜNÜN EKONOMİK AÇIDAN YERİ ve ÖNEMİ

Yıl 2007, Sayı: 19, - , 01.12.2007

Ozan Bahar

Öz

1930 krizinden sonra, özellikle de 1950’li yıllardan başlayarak kalkınma ekonomisinin güncellik kazanması, bölgesel politikalar ve bölge kavramının yükselen değer olarak gündeme gelmesini sağlamıştır. Bu açıdan bakıldığında, bir hizmet sektörü olan turizmin ülke içinde gelişmesi ve büyümesi, bölgeler arasındaki gelişmişlik farklılıklarının ortadan kalkmasına ve kalkınmaya yardımcı olacağı öngörülmektedir. Bu anlamda çalışmanın amacı, bölgesel kalkınmada turizm sektörünün ekonomik açıdan nasıl bir öneme sahip olduğunu incelemek ve turizm sektörünün bölgesel kalkınmada ülkelere doğrudan ya da dolaylı olarak bir katkı sağlayıp sağlamadığını araştırmaktır. Genel olarak elde edilen bulgular, bölgesel bir gelişme stratejisi olarak değerlendirilen bu sektörün, az gelişmiş ve geri kalmış bölgelerin gelişmesine, ekonominin yeniden yapılandırılmasına ve sonuçta bir bütün olarak ekonomik büyüme ile kalkınmaya katkı sağladığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Bölgesel kalkınma, bölgesel farklılıklar ve turizm

The Place and Economic Importance of Tourism Sector in Regional Development

Öz

After the crisis of 1930, regional development, which gained currency particularly from the 1950s on, ensured the prevalence of regional policies and the concept of region as a rising value. From this point, it is considered that the development and growth of tourism as of services sector in the country contributes to eliminating the interregional development differences and fosters development. In this context, the aim of this study is to examine how important tourism sector is to regional development in economic terms and investigate whether tourism sector contributes directly or indirectly to regional development for countries. The findings have revealed that this sector, which is considered to be a regional development strategy, contributes to the development of less developed and underdeveloped regions, to restructuring of the economy, and as a result, to the growth and development of the economy as a whole.

Anahtar Kelimeler

Regional development, interregional differences and tourism

Kaynakça

• Acar Y. (2002), Đktisadi Büyüme ve Büyüme Modelleri, Genişletilmiş 4. Baskı, Bursa: Vipaş Đnş. Tur. Eğt. A.Ş.
• Bahar O., Kozak M. (2006), Turizm Ekonomisi, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Bahar O. (2006), “Türkiye’nin Đktisadi Gelişiminde Turizm Sektörüne Sağlanan Teşviklerin Rolü: Uygulamalı Bir Araştırma”, Đktisat, Đşletme ve Finans Dergisi, Sayı 241: 128–139.
• Baidal J. A. I. (2004), “Tourism Planning in Spain Evolution and Perspectives”, Annals of Tourism Research, 31 (2): 313–333.
• Başkaya F. (2005), Kalkınma Đktisadının Yükselişi ve Düşüşü, 5. Baskı, Ankara: Maki Basın Yayın Ltd. Şti.
• Beceren E. (2003), “Bölgesel Kalkınma Analizlerinde Değişim Payı (ShiftShare) Yaklaşımı”, Süleyman Demirel Üniversitesi Đktisadi ve Đdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 8, Sayı 3: 27–48.
• Colleman J. (1988), “Social Capital in the Creation of Human Capital”, American Journal of Sociology, 94 Suuplement, University of Chicaco: 95-120.
• Dieke U.C. P. (2003), “Tourism in Africa’s Economic Development: Policy Implications”, Management Decision, 41 (3): 287–295.
• DĐE, Turizm Đstatistikleri 1986–2003, Ankara: DĐE Yayını. Dügeroğlu E. (2000), Kalkınma Ekonomisi, Beşinci Basım, Bursa: Vipaş A.Ş. Yayın No: 24.
• Ecaral T. Ö. (2005), “Bölgesel/Yerel Ekonomik Kalkınma Kuramlarının Tarihsel Süreç Đçerisindeki Gelişimleri”, Ekonomik Yaklaşım, Cilt 16, Sayı 55: 89–106.
• Eren A., Bahar O. (2004), “Yoksulluğa Kavramsal Bir Bakış: Dünya ve Türkiye’deki Görünümü”, Đktisat, Đşletme ve Finans Dergisi, Sayı 220: 36–50.
• Eren A. (2006), Türkiye Ekonomisi, Bursa: Ekin Kitapevi. Erkal M. E. (1990), 101 Soru 101 Cevap Bölge Açısından Azgelişmişlik, Đstanbul: Der Yayınları.
• Göymen K. (2005), “Türkiye’de Bölge Politikalarının Evrimi ve Bölgesel Kalkınma Ajansları”, Yerel Kalkınma Đçin Ortaklıklar, Đstanbul: Đstanbul Politikalar Merkezi Sabancı Üniversitesi Yayını.
• Đçöz O., Kozak M. (2002), Turizm Ekonomisi, Ankara: Turhan Kitabevi, 2. Baskı.
• Jones I. C. (2001), Đktisadi Büyümeye Giriş, Çev: S. Ateş ve Đ. Tuncer, Birinci Basım, Đstanbul: Literatür Yayıncılık.
• Kar M., Taban S. (2005), “Đktisadi Gelişmenin Temel Dinamikleri ve Kaynakları”, Đktisadi Kalkınmada Sosyal, Kültürel ve Siyasi Faktörlerin Rolü, M. Kar, S. Taban (Ed.), Bursa: Ekin Kitabevi.
• Kaynak M. (2003), “Kalkınma Đktisadının Kilometre Taşları ve Teknoloji”, Ekonomik Yaklaşım, Cilt 14, Sayı 49: 12–43.
• KAYNAK Muhteşem (2005), Kalkınma Đktisadı, Ankara: Gazi Kitapevi Tic.Ltd.Şti.
• Kim H. J, Chen M. ve Jang S. “Shawn” (2006), “Tourism Expansion and Economic Development: The case of Taiwan”, Tourism Management, 27 (5): 925–933.
• Klein Y. L., Osleeb J. P. ve Viola M. R. (2004), “Tourism-Generated Earnings in the Coastal Zone”, Journal of Coastal Rsearch, 20 (4): 1080-1088.
• Liu A., Wall G. (2006), “Planning Tourism Employment: A Developing Country Perspective”, Tourism Management, 27: 159- 170.
• McKinnon T. (1964), “Foreign Exchange Constraint in Economic Development and Efficient Aid Allocation”, Economic Journal, 74: 388–409.
• Paksoy S. (2005), “Bölgesel Kalkınmada Turizmin Rolü ve Önemi (Güneydoğu Anadolu Bölgesi- GAP Örneği)”. III. Uluslararası Türk Dünyası Sosyal Bilimler Kongresi, Celalabat-Kırgızistan, 05–09 Haziran, Cilt: II: 1046–1057.
• Pearce G. D. (2000), “Tourism Plan Reviews: Methodological Considerations and Issues from Samoa”, Tourism Management, 21: 191- 203.
• Polat H. E., Olgun M. (2004), “Analysis of the Rural Dwellings at New Residential Areas in The Southeastern Anatolia, Turkey”, Building and Environment 39: 1505–1515.
• Saraçlı S., Yılmaz V. ve Kaygısız Z. (2004), “Türkiye’de Beşeri Kalkınmışlığın Coğrafi Dağılımının Çok Değişkenli Đstatistiksel Tekniklerle Đncelenmesi”, 3. Ulusal Bilgi Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildiriler Kitabı, 25–26 Kasım, Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi Yayın No: 108.
• Sarıca Đ. (2001), “Türkiye’de Bölgesel Gelişme Politikaları ve Projeleri”, Akdeniz Üniversitesi Đ.Đ.B.F. Dergisi 1: 154–204. Savaş V. (1986), Kalkınma Ekonomisi, 4. Baskı, Đstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Sinclair M. T. (1998), “Tourism and Economic Development: A Survey”, The Journal of Development Studies, 34 (5): 1–51.
• Szivas E., Riley M. ve Airy D. (2003), “Labor Mobility into Tourism: Attraction and Satisfaction”, Annals of Tourism Research, 30 (1): 64- 76.
• Şenesen Ü. (2004), “Bölgesel Gelir Dağılımı”, Neoliberalizmin Tahribatı, Neşecan BALKAN ve Sungur SAVRAN (Ed.), Đstanbul: Metis Yayınları.
• Şenses F. (2004), “Neoliberal Küreselleşme Kalkınma Đçin Bir Fırsat Mı?, Engel Mi?”, Kalkınma ve Küreselleşme, Saniye DEDEOĞLU ve Turan SUBAŞAT (Ed.), Đstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Temple J. (2000), “Growth Effect of Education on Social Capital in the OECD Countries”, OECD Working Paper: 1–36.
• The World Bank (2001), Poverty Reduction And The World Bank 2000/2001, Washington: The World Bank Publication.
• Thirtle C., Lin L. ve Piesse J. (2003), “The Impact of Research-Led Agricultural Productivity Growth on Poverty Reduction in Africa, Asia and Latin America”, World Development, 31 (12): 1959–1975.
• Toivonen T. (2002), “Regional Development of Finnish Tourism at the End of the 1990s: Some Considerations”, Tourism and Hospitality Research, 3 (4): 331–342.
• Tosun C. (1999), “An Analysis of the Economic Contribution of Inbound International Tourism in Turkey”, Tourism Economics, 5 (3): 217-250.
• Tosun C., Timothy D. J. (2001) “Shortcomings in Planning Approaches to Tourism Development in Developing Countries: the Case of Turkey,
• International Journal of Contemporary Hospitality Management, 13 (7): 352-359.
• Tosun C., Timothy D. J. ve Öztürk Y. (2003), “Tourism Growth, National Development and Regional Inequality in Turkey”, Journal of Sustainable Tourism, 11 (2-3): 133-161.
• Turizm Bakanlığı, Turizm Đstatistikleri Bültenleri 1986–1995, Ankara: Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Tüylüoğlu Ş. (2004), “Küreselleşme Sürecinde Kalkınma Politikaları ve Devletin Zayıflatan Rolü”, Süleyman Demirel Üniversitesi Đktisadi ve Đdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 9, Sayı 1: 257–280.
• Whietley P.F. (2000), “Economic Growth and Social Capital”, Political Studies 48: 443–466.
• Wilkinson R. (2000), Unhealthy Societies: The Afflictions of Inequality, London: Routledge.
• WTO (2005), Tourism, Microfinance and Poverty Alleviation, Spain: WTO Publication.
• Yarcan Ş. (1998), Turizm Endüstrisinin Yapısı, Đstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayını.
• www.turizm.gov.tr. (Erişim Tarihi: 08.01.2007)