Ulus-Devlet ve Topluluklar: Midyat Örneği

Yıl 2005, Sayı: 15, 121 - 142, 01.12.2005

NURGÜN Oktik

Öz

Bu çalışmanın konusunu oluşturan Midyat, aynı yemeklerin yendiği, benzer elbiselerin giyildiği, şarkıların bile aynı söylendiği fiziksel olarak küçük, ancak anlam bakımından oldukça büyük bir öneme sahiptir. Birbirinden farklı dinleri, dilleri ve etnik yapıları olan Süryani, Yezidi, Kürt ve Arap toplulukları ibadet şekilleri aynı olmasa da, bu coğrafyada lyüzyıllardır hayatlarını ve birlikteliklerini sürdürerek birbirleriyle benzeşmişlerdir. Tönnies’in kaybolmaya yüz tutmuş olmasından ötürü üzüntü duyduğu topluluksal yaşam, burada varlığını sürdürmektedir. Çalışmanın kuramsal temeli Tönnies’in topluluk ile ilgili teorisinden hareket edilerek yapılandırılırken, Midyat çalışmanın alanını oluşturmaktadır. Midyat’taki toplulukların kendi içsel özellikleriyle birlikte, onları birleştiren öğeler de bu çalışmada hem betimleme düzeyinde hem de analitik olarak açıklanmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Toplum ve topluluk, dinsel, dilsel ve etnik topluluk, kanbağı, komşuluk ve dostluk

Nation-State and Communities: Case Study Midyat

Öz

The main topic of this study is Midyat, which is physically small but significantly important place, that the same foods are eaten, the same clothes are dressed and the same songs are sung. In this place, Assyrian, Ezidy, Kurdish and Arabic communıties with different religions, languages and ethnicity have maintained thier life and solidarity for centuries. Even the forms of prayings are not the same they became very similar. Here –what Tönnies felt worry of its dissapearing- the community life could be met. This paper is about Midyat and different communities(Assyrian, Ezidy, Kurdish and Arabic communıties) inside and outside relationship with each other while theoritical framework based upon Tönnies’ theory of community. It will be try to explain and look at the analytic perspective in communal life.

Anahtar Kelimeler

society, community, religious, linguitic, ethnic community, blood relation, neigburhood, solidarity

Kaynakça

• Atikkan, Zeynep ve Tözer, Berran, (1994), “Son Süryaniler”, Dünya Dergisi, Kasım.
• Aydın, Suavi, (1999), Kimlik Sorunu, Ulusallık ve Türk Kimliği, Öteki Yayınevi, Ankara.
• Aydın, Suavi, (2001), Mardin, Aşiret-Devlet-Cemaat, Tarih Vakfı, İstanbul.
• Banaji, Behmen, Soraji, (1996), Ed-diyene Ez-Zerdüştiyye Ev-il Yezidiyye, (Zerdüştlük veya Yezidilik İnancı), Mektebet Lorin Yayını, Dimaşk, Suriye.
• Barth, Frederik, (2001), Etnik Gruplar ve Sınırları, Çev: Ayhan Kaya, Bağlam Yayınları, İstanbul.
• Beğtaş, Yusuf, (2002), Süryaniler ve Tarihteki Önemleri, Turabdin Süryani Metropolitliği, Midyat.
• Bilge, Yakup, (2001), Geçmişten Günümüze Süryaniler, Zvi-Geyik Yayınları, İstanbul.
• Bilgin, Nuri, (1994), Kimlik Sorunu, Ege Yayıncılık, İzmir.
• Bois, Thomas, (2001), Tarih-ül Ekrad (Kürtlerin Tarihi), Arapçaya Çev: A.T. Mirzahan, Dar-ul Fikr Al-muasir, Beyrut, Lübnan.
• Bruinessen, Martin Van, (2002), Kürtlük, Türklük, Alevilik, Çev: Hakan Yurdakul, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Çelik, Mehmet, (1998), Ortadoğu Mozaiği Süryaniler-Nasturiler, Fırat Üniv. Yayınları, Elazığ.
• Dolukanov, Pavel, (1998), Eski Ortadoğu’da Çevre ve Etnik Yapı, İmge Kitabevi, Ankara.
• Fığlalı, Ethem Ruhi, (1999), Çağımızda İtikadi İslâm Mezhepleri, Birleşik Yayınları, Ankara.
• Günel, Aziz, (1970), Türk Süryanileri Tarihi, Diyarbakır.
• Hollerwerger- Hans, (1999), Turabdin, Mor Gabriel Yayınları, Midyat, Mardin.
• İslâm Ansiklopedisi, (1989), Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• İşler, Cemil, (1970), İlçemiz Midyat, Kurtuluş Matbaası, İstanbul.
• Koluman, Aziz, (2001), Ortadoğu’da Süryanilik, ASAM, Ankara.
• Lescot, Roger, (2001), Yezidiler, Avesta Yayınları, İstanbul.
• Malouf, Amin, (1998), Arapların Gözüyle Haçlı Seferleri, Telos Yayınları, İstanbul.
• Mardin İl Yıllığı, (1987), Mardin Valiliği
• Menzel, Th., (1933), “Yezidiler”, İslâm Ansiklopedisi, Cilt 13, Ankara.
• Mills, C. Write, (2000), Toplumbilimsel Düşün, Çev: Ünsal Oskay, DER Yay., İstanbul.
• Nisbet, Robert, A., (1994), The Sociological Tradition, Transaction Publishers, London, (UK).
• Sever, Erol, (1996), Yezidilik, Berfin Yayınları, İstanbul.
• Tönnies, Ferdinand, (1887), “Gemeinschaft ve Gesellschaft”, Akt: Appelbaum, P. (1970), Toplumsal Değişme Kuramları, s: 27.
• Tönnies, Ferdinand, (1957), Community and Society, Trans: Charles P. Loomis, Transaction Books, The Michigan State University Press, USA.
• Tönnies, Ferdinand, (2000), “Gemeinschaft ve Gesellschaft”, Şehir ve Cemiyet, Haz: Ahmet Aydoğan, İz Yayıncılık, İstanbul.
• Wallerstein, Immanuel, (1997), Sosyal Bilimleri Düşünmemek, Çev: Taylan Doğan, Avesta Yayınları, İstanbul.