Chomsky's Generative Grammar Theory and Seliqa (Linguistic Innate) in Classical Science of Arabic Grammar

Yıl 2019, , 575 - 584, 31.12.2019

Temmâm Hassân Çevirmen: Mehmet Emin Güzel

https://doi.org/10.30523/mutefekkir.659199

Öz

Seliqa (linguistic innate) associated with the debate on the origin of languages in one respect, has occupied the agenda of Islamic linguists of the classical period as well as Western linguists of the modern period. Islamic linguists in the Arabic language in particular, Western linguists in general, have put forward different views in the sense of what this phenomenon, whether it is an innate or an intellectual ability. The aim of this study is that Jāhiz (d. 255/869), one of the representatives of classical Arabic linguistics who sees seliqa as a geographical and sociological phenomenon, and Ibn Jinnī (d. 392/1002), who sees it as a system with standard rules, and Jurjānī (d. 471/1078), who saw it as a structuralist and superficial phenomenon, and Noam Chomsky, who developed the modern Generative Grammar theory and put forward a different understanding of seliqa in accordance with this language theory, is a Western linguist in the modern era, to express their views on language seliqa in a comparative way. In the last part of the study, it is mentioned the views of Temmam Hassan who is the one of the representatives of modern Arabic linguistics and the author of this study, about the language seliqa.

Anahtar Kelimeler

Seliqa, Generative Grammar, Arabic Grammar, Modern Linguistics, Language Acquisition

Chomsky’nin Üretici Dil Bilgisi Kuramı ile Klasik Nahiv İlminde Selika (Dil Yetisi)

Öz

Bir yönüyle dillerin kökeni tartışmalarıyla ilişkili olan dil selikası (yetisi), hem klasik dönem Müslüman dilbilimcilerin hem de modern dönem Batılı dilbilimcilerin gündemini meşgul etmiştir. Müslüman dilbilimcileri Arap dili özelinde, Batılı dilbilimciler ise genel olarak dilde bu olgunun ne ifade ettiği, edimsel bir beceri mi yoksa fıtri bir yeti mi olduğu konusunda farklı görüşler öne sürmüşlerdir. Bu çalışmanın amacı, klasik dönem Arap dilbilim temsilcilerinden olan ve selikayı coğrafi ve sosyolojik bir olgu olarak gören Câhiz (ö. 255/869), standart kurallara sahip bir sistem olarak gören İbn Cinnî (ö. 392/1002) ile yapısalcı ve yüzeysel bir olgu olarak gören Cürcânî’nin (ö. 471/1078), modern dönem Batılı dilbilimci, Üretici Dönüşümsel Dilbilgisi kuramını geliştiren ve bu kurama uygun farklı bir selika anlayışı ortaya koyan Noam Chomsky’nin dil selikası hakkındaki görüşlerini mukayeseli bir şekilde ortaya koymaktır. Çalışmanın sonunda da modern dönem Arap dilbilim temsilcilerinden ve çalışmanın yazarı olan Temmâm Hassân’ın dil selikası hakkındaki görüşleri yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Selika, Üretici Dilbilgisi, Nahiv, Modern Dilbilim, Dil Edimi

Kaynakça

• Câhiz, Ebu Osman ‘Amr b. Bahr. el-Beyân ve’t-tebyîn. Thk. Abdusselam Muhammed Harun. 4 Cilt. 7. Baskı. Mısır: Mektebetü’l-Hancî, 1418/1998.
• Chomsky, Noam. Aspects of the Theory of Syntax. Massachuttes: The MIT Press Massachuttes İnstitute of Technology Cambridge, 1965.
• Cürcânî, Abdulkahir b. Abdurrahman b. Muhammed. Delâilü'l-i'câz. Thk. Muhammed Abduh - Şankitî - Reşit Rıza. Kahire: el-Menâr, 1331/1913.
• Hassân, Temmâm. Makâlâtün fî’l-luğati ve’l-edeb. 2 Cilt. Kahire: ‘Alemü’l-Kütüb, 1427/2006.
• Hassân, Temmâm. Menâhicü’l-bahs fi’l-luğa. Kahire: Mektebetu Anglo el-Mısriyye, 1411/1990.
• İbn Cinnî, Ebü’l-Feth Osman. el-Hasâis. Thk. Muhammed Ali en-Neccâr. 3 Cilt . Kahire: Darü’l-Kütübi’l-Mısriye, 1371/1952.