İslam Hukukunda Ekolojik Denge

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 14, 421 - 440, 31.12.2020

Enes Elmedeni

https://doi.org/10.30523/mutefekkir.828403

Öz

Bu araştırma ekolojik dengenin İslam hukuku ile ilişkisini ele almaktadır. Zira çevrenin ve ekolojik dengenin korunması yeryüzündeki tüm insanların hayatlarına dokunduğu için günümüz dünyasında önemli bir konu haline gelmiştir. İslam kültürüne dair kitaplarda çevre sorunlarıyla ilgili ayrıntılı hükümler bulmak zordur. Ancak Müslümanları ilgilendiren tüm konuları kapsamasından ve her zaman-mekâna uygun olma esnekliğinden dolayı İslam hukuku, ekolojik denge gibi güncel konulara ayak uyduracak metinlere, ilkelere ve kurallara sahiptir.
İslam hukuku ile ekolojik denge konusu arasındaki ilişki, araştırma çerçevesinde beş bölüme ayırarak incelenmeye çalışılmıştır. İlk bölüm ekolojik denge kavramını ve İslam hukuku ile bağlantısına tahsis edilmiştir. İkinci bölümde ekolojik dengeyi korumadaki en önemli İslami ilkeler vurgulanmış, üçüncü bölümde de İslam hukukunun ekolojik dengeyi korumadaki amaçları ele alınmıştır. Dördüncü bölümde ise bu konudaki en önemli fıkhî kurallardan ve bunların ekolojik dengedeki uygulamalarından bahsedilmiştir. Son bölümde ise bozulan ekolojik dengenin güçlendirilmesinin İslam'daki en önemli yolarına işaret edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İslam Hukuku, Fıkıh, Çevre Hukuku, Ekolojik Denge, İslam ve Çevre

التوازن البيئي في الشريعة الإسلامية

Öz

يتناول هذا البحث علاقة التوازن البيئي بالشريعة الإسلامية، فقد أصبحت قضية البيئة والمحافظة عليها من القضايا المهمة في عالمنا المعاصر؛ لأنها تمس حياة كل الناس على وجه الأرض، والمتتبع لكتب التراث الإسلامي لا يجد أحكاماً تفصيلية للقضايا البيئية كونها من النوازل الحادثة، لكن الشريعة الإسلامية بشمولها لجميع القضايا التي تهم المسلم، ومرونتها لتصلح لكل زمان ومكان، تمتلك من النصوص، والمبادئ، والقواعد، ما يمكنها من مواكبة قضايا العصر الحادثة كقضية التوازن البيئي.
ومن خلال البحث حاولت اظهار علاقة الشريعة الإسلامية بقضية التوازن البيئي عبر تقسيم الموضوع إلى خمسة أقسام: القسم الأول خصصته لبيان مفهوم التوازن البيئي، وارتباطه بالشريعة الإسلامية، والقسم الثاني سلَّطت الضوء فيه على أهم المبادئ الإسلامية في الحفاظ على التوازن البيئي، والقسم الثالث ذكرت فيه علاقة مقاصد الشريعة الإسلامية في حفظ التوازن البيئي، والقسم الرابع أشرت فيه إلى أهم القواعد الفقهية، وتطبيقاتها في التوازن البيئي، وأما القسم الأخير، فأبرزت فيه أهم وسائل تقويم الاختلال البيئي في الإسلام.

Anahtar Kelimeler

التوازن البيئي, الإسلام والبيئة, البيئة في الإسلام

Environmental balance in Islamic law (sharia)

Öz

This research deals with the relationship of environmental balance with Islamic law, as the issue of the environment and its preservation has become an important issue in our contemporary world. Because it touches the lives of all people on earth. The followers of the Islamic heritage books do not find detailed provisions for environmental issues as they are current events (which are new to deal with). But Islamic law (sharia) with its flexibility that fits every time and place has inclusivity for all issues that muslims concern, it has a lot of texts and principle rules to go along with current issues in our contemporary world, as with environmental balance issue.
Through this research I tried to find the relationship between Islamic law (sharia) and the environmental balance, by dividing the paper into five sections: The first one was devoted to explain the concept of environmental balance and its connection to Islamic law. The second section is to focus on the most important Islamic principles in maintaining the environmental balance. The third section I mentioned the relationship of purposes of Islamic law (sharia) with preserving the environmental balance. The fourth section in which I referred to the most important Fiqh rules and its applications upon the environmental balance. As for the last section I highlighted the most important means of assessing environmental imbalance in Islam.

Kaynakça

• Âlu-Borno, Muhammed Sıdkî. el-Vecîz fî îzâhi kavâidi’l-fıkhi’l-külliye. 4.Baskı. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1416/1996.