Hıristiyanlıkta Sünnet

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 16, 121 - 134, 15.12.2021

Mustafa Kıranatlıoğlu

https://doi.org/10.30523/mutefekkir.1034486

Öz

Çok eski zamanlardan beri çeşitli toplumlar tarafından farklı amaçlarla uygulanan sünnetin Yahudilere göre özel bir anlamı vardır. Yahudiler, Tanrı Yehova’nın ataları İbrahim’le bir anlaşma yaptığına ve anlaşmanın sembolü olarak da sünneti belirlediğine inanırlar. Tevrat’ta açıkça emredilen sünneti uygulama konusunda Yahudiler tarih boyunca titizlik göstermişler ve bununla ilgili geleneksel bir kutlama töreni oluşturmuşlardır. Sünnet konusu, Hıristiyanlığın Yahudilikle ilişkisini ve Hıristiyanların Eski Ahit’e yaklaşımını gösteren güzel bir örnektir. Hıristiyanlar Eski Ahit’e inandıkları halde, özellikle hukuki konularda, ona bağlı kalmazlar. Çünkü Tanrı’nın insanlarla yeni bir antlaşma yaptığını, bu antlaşmaya göre kurtuluşun yasaya uymakla değil İsa Mesih’e inanmakla mümkün olduğunu düşünürler. Bu sebeple şekilsel uygulamalar Yahudilikte önemli bir yer tutarken Hıristiyanlıkta çok dikkate alınmaz. Temizlik ve yiyecekle ilgili kurallar uygulamadan kaldırıldığı gibi cerrahi sünnet uygulaması da kaldırılmıştır. İsa, Yahudi yasasına uygun olarak sekiz günlükken sünnet edilmiştir. Ancak bu uygulama onun tercihi değildir ve sünneti benimsediğini göstermez. Yetişkin olduğunda sünnetin önemli olmadığını ifade etmiştir. Petrus’un ve İstefan’ın sözlerinden sünnetin gerekli olmadığı anlaşılır. Pavlus’un sünnetle ilgili ifadeleri bir bütün olarak değerlendirildiğinde onun da sünnete karşı olduğu görülür.

Anahtar Kelimeler

Dinler Tarihi, Hıristiyanlık, Yahudilik, Sünnet, İsa

Circumcision in Christianity

Öz

Kaynakça

• Ateş, Ali Osman. İslam’a Göre Cahiliye ve Ehl-i Kitab Örf ve Adetleri. İstanbul: Beyan Yayınları, 2. Basım, 2014.
• Aykıt, Dursun Ali - Kurt, Ali Osman. Dinler Tarihi. Ankara: Bilay (Bilimsel Araştırma Yayınları), 2019.
• Barton, George. “Circumcision”. Encyclopedia of Religion and Ethics. ed. James Hastings. 3/680. Edinburgh: T.& T. Clark Ltd, 1951.
• Bedir, Murteza. “Sünnet”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 38/150. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2010.
• Beidelman, T.O. “Circumcision”. The Encyclopedia of Religions. ed. Mircea Eliade. 3/511. NewYork: Macmillan Publishing Company, 1986.
• Büyükünal, Cenk. “Circumcision and its historical and social aspects in Turkey”. Turkish Association of Pediatric Surgeons 3/29 (2015), 104-120. https://doi.org/10.5222/JTAPS.2015.104
• Catholicdoors. “Frequently Asked Questions Regarding Circumcision.” Erişim 26 Temmuz 2018. https://catholicdoors.com/faq/qu340.htm
• Catholics Against Circumcision. "The Morality of Circumcision." Erişim 26 Temmuz 2018. http://www.catholicsagainstcircumcision.org/
• Circumcision Information and Resource Pages. “Answer from the Bible to Questions about Circumcision”. Erişim 26 Temmuz 2018. http://www.cirp.org/pages/cultural/glass2/
• Circumcision Information and Resource Pages, “Christian Parents and the Circumcision Issue”. Erişim 26 Temmuz 2018. http://www.cirp.org/pages/cultural/peron1/
• Çinpolat, Salih. “Yahudilik, Hiristiyanlik ve İslam’da Sünnetin Yeri”. Kırıkkale İslami İlimler Fakültesi Dergisi 2/3 (Mayıs 2017), 109-126.
• Dekkers, Wim vd. “Bodily Integrity and Male and Female Circumcision”. Medicine, Health Care and Philosophy 8/2 (Ağustos 2005), 179-191. https://doi.org/10.1007/s11019-004-3530-z Dinler Tarihi Ansiklopedisi. Ansiklopedi Yayınları, ts.
• DOC, Doctors Opposing Circumcision. “Dedicated to Ending Circumcision”. Erişim 26 Temmuz 2018. https://www.doctorsopposingcircumcision.org/
• Dwyer, John C. Church History: Twenty Centuries of Catholic Christianity. New York: Paulist Pr, Reissue edition., 1998.
• Eliade, Mircea. Dinler Tarihi İnançlar ve İbadetlerin Morfolojisi. çev. Mustafa Ünal. Konya: Serhat Kitabevi, 2005.
• Enis, Münevver Ahmed. Cinsel Ahlak ve Biyolojik Tehlike. çev. Kenan Dönmez. İstanbul: İz Yayıncılık, ts.
• GodVine. “Acts 7:51 - Why Say to the Children of Israel, I Am the LORD, and I Will Brin...” Erişim 26 Temmuz 2018. http://www.godvine.com/bible/acts/7-51
• Gündüz, Şinasi. Pavlus Hıristiyanlığın Mimarı. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 3. Basım, 2015.
• Gürkan, Salime Leyla. “Sünnet”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 38/156. Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2010.
• Hristiyanlık.org. “Hristiyan Sünneti”. Erişim 19 Şubat 2019. https://www.hristiyanlik.org/hristiyan-sunneti/
• İncil—Tevrat—Zebur Kutsal Kitap. “İncil: Hristiyan Kutsal Kitabı”. Erişim 26 Temmuz 2018. https://incil.info/
• Kıranatlıoğlu, Mustafa. “Yahudilikte Sünnet”. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 32/44 (30 Haziran 2017), 99-119.
• KutsalKitap.org. “Online Tevrat Oku”. Erişim 26 Temmuz 2018. https://www.kutsalkitap.org/online-tevrat-oku/
• Küçük, Mehmet Alparslan. Kutsal Kitap Anlayışı Yahudilik, Hıristiyanlık ve İslam Örneği. İstanbul: Berikan Yayınevi, 2. Basım, 2016.
• MacCoby, Hyam. The Mythmaker: Paul and the Invention of Christianity. New York: HarperCollins, 1987.
• Male Circumcision: Global Trends and Determinants of Prevalence, Safety and Acceptability. World Health Organization, 2007. Http://whqlibdoc.who.int/publications/2007/9789241596169_eng.pdf.
• Michel, Thomas. Hıristiyan Tanrı Bilimine Giriş. İstanbul: Orhan Basımevi, 1992.
• Tümer, Günay vd. Dinler Tarihi. Berikan Yayınevi, 9. Basım, 2017.
• “Tomas İncili”. Erişim 26 Temmuz 2018. http://www.ondokuz.gen.tr/tomasincil.htm
• Wilson Barrie. How Jesus Became Christian. New York: St. Martin’s Griffin, Reprint edition, 2009.