İslam Ülkelerinde Bilimin Gerileyişi, Timur Karaçay

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 21, 315 - 319, 15.06.2024

Fatih Baş

Öz

Timur Karaçay tarafından 2018 yılında telif edilen bu eser, temel olarak İslâm toplumlarının bilimsel çalışmalarda neden istenilen düzey-de olmadığını eleştirel bağlamda ele almayı hedeflemektedir. Bu çerçe-vede çeşitli alt başlıklarda yazara göre İslâm dünyasının bilimsel alanda geri kalma gerekçeleri analiz edilmektedir. Bu çalışmada geçmiş, bugün ve gelecek arasında mukayeseli bir süreç ortaya konulmaya çalışılmakta-dır. Eser; Antik Çağ, Orta Çağ, Yeni Çağ ve Yakın Çağ gibi çok geniş bir zaman diliminde bilimin serüvenini kesitler halinde sunmaktadır. Bilimin ne olduğu, bilimsel bilginin nasıl üretildiği, İslâm dünyasının dünü ve bugünü, Avrupa’nın dünü ve bugünü, bilimsel bilgi metotları, din ve bilim ilişkisi, evrim ve din ilişkisi, dilin işlevleri, modernite, postmodernite ve bilim ilişkisi, Türkiye’de Cumhuriyet ve din, eğitim ve din gibi çok farklı perspektiften başlıklar/konular tartışılmaktadır. Eserin ilk başlığında ‘İslâm Ülkelerinde Bilimin Gerileyişi’ konusu masaya yatırılmaktadır. Bu doğrultuda modern bilimin niçin Avrupa’da bir devrim yaratabildiği ve neden İslâm dünyasında aynı başarıyı yakala-yamadığı ele alınmaktadır. Antik Yunan’dan başlayan bilim serüvenin Orta Çağ’da İslâm dünyasında (8-12 yüzyıllar arası) zirve dönemini ya-şarken, aynı dönemde Hristiyan dünyanın bilime sırtını döndüğü vurgu-lanmaktadır (s. 12-16). Buna karşın modern dünyada ise İslâm dünyası ve Hristiyan dünyasının (18. yüzyıldan sonra) Orta Çağ’daki durumlarının tam tersine döndüğü belirtilmektedir. Avrupa Hristiyan dünyasının röne-sans, reform, aydınlanma gibi süreçlerle birlikte yeni bir dönemin kapısı-nı nasıl araladığı izah edilmektedir (s. 18-19).

Anahtar Kelimeler

Din Sosyolojisi, İslam Ülkeleri, Bilim