YAZILIŞININ 550. YILINDA CERRAHİYETÜ’L-HANİYYE HAKKINDA SCI-E KAPSAMINDAKİ DERGİLERDE YAYINLANAN TÜRKİYE KAYNAKLI MAKALELER

Yıl 2015, Cilt: 5 Sayı: 2, 37 - 44, 01.08.2015

H. Volkan Acar

Öz

Türk tıp tarihinin en önemli kaynakları arasında sayılan Cerrahiyetü’l-Haniyye, bundan tam 550 yıl önce 1465’de yazılmıştır. 1927’de Ali Canip tarafından yeniden gün ışığına çıkarıldıktan sonra, uzunca bir süre kitabın göz ardı edildiği görülmektedir. Arada bir makaleler yayınlansa da Cerrahiyetü’l-Haniyye hakkındaki yayınlar, esas olarak 1990’lardan sonra hızlı bir artış göstermiştir. Prof. Dr. İlter Uzel tarafından yazılan transkripsiyonun 1992’de yayınlanmış olması, bu artışın temel nedeni sayılabilir. Kitabın içeriği, farklı açılardan incelenmiş ve uygulanan tedavi yöntemleri çok sayıda makaleye konu olmuştur. Bu çalışmada, Cerrahiyetü’lHaniyye hakkında SCI-Expanded kapsamındaki dergilerde yayınlanan Türkiye kaynaklı yayınlar değerlendirilmiştir

Anahtar Kelimeler

Tıp Tarihi Yayınlar

Articles from Turkey in SCI-E Journals, in the 550th Years of Cerrahiyetü’l-Haniyye

Öz

Abstract Cerrahiyetü’l-Haniyye which was regarded as one of the most important sources of Turkish history of medicine, was written 550 years ago, in 1465. It was seen that it was disregarded for a long period of time after rediscovered by Ali Canip in 1927. Publications about Cerrahiyetü’l-Haniyye showed an accelerated increase mainly in 1990s, although a few ones were published occasionally before. The publication of a transcyripted text of the book by Prof. Dr. İlter Uzel in 1992, can be seen as the main reason of this increase. The content of the book was studied for various aspects while its therapeutic methods were entreated by numerous publications. In this study, studies about Cerrahiyetü’l-Haniyye that was published in SCI-Expanded journals were evaluated.

Anahtar Kelimeler

History of Medicine Publications

Kaynakça

• Uzel İ. Cerrahiyet’ül Haniyye, 1st ed. Ankara; Türk Tarih Kurumu Yayınları: 1992.
• Adıvar AA. Osmanlı Türklerinde İlim. 4. Baskı. Geliştirilmiş IV. Basımı Hazırlayan: Prof. Dr. Aykut Kazancıgil, Prof. Dr. Sevim Tekeli. İstanbul: Remzi Kitabevi; 1982.
• Kılıçoğlu V. Cerrahiye-i Ilhaniye. Türk Tarih Kurumu Basimevi, 1956.
• Ünver AS. İstanbulun Zabtından Sonra Türklerde Tıbbî Tekâmüle Bir Bakış. Vakıflar Dergisi 1938;1(1):71-81.
• Gerke B. Introduction: Challenges of translating Tibetan medical texts and medical histories. In: Ploberger F, editor. Wurzeltantra und Tantra der Erklärungen, aus “Die Vier Tantra der Tibetischen Medizin”, Schiedlberg, Austria: Bacopa Verlag; 2012, p. 17-29.
• Numanoğlu İ. Cerrahiyei Ilhaniye: the earliest known book containing pediatric surgical procedures. J Pediatr Surg 1973;8(4):547-8.
• Büyükünal SN, Sarı N. Serafeddin Sabuncuoğlu, the author of the earliest pediatric surgical atlas: Cerrahiye-i Ilhaniye. J Pediatr Surg 1991;26(10):1148-51.
• Bademci G, Batay F, Sabuncuoglu H. First detailed description of axial traction techniques by Serefeddin Sabuncuoglu in the 15th century. Eur Spine J 2005;14(8):810–2.
• Batırel Hf, Yüksel M. Thoracic surgery techniques of Serefeddin Sabuncuoğlu in the fifteenth century. Ann Thorac Surg 1997;63(2):575–7.
• Turgut M. Şerefeddin Sabuncuoğlu (1385–1468) on pediatric skull fractures. Pediatr Neurosurg 2008;44(4):264–
• Kafalı H ve ark. Colored illustrations of obstetrics manipulations and instrumentation techniques of a Turkish surgeon Serafeddin Sabuncuoglu in the 15th century. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol 2002;105(2):197-202.
• Bademci G. First illustrations of female “Neurosurgeons” in the fifteenth century by Serefeddin Sabuncuoglu. Neurocirugía 2006;17(2):162-5.
• Basagaoglu İ, Karaca S, Salihoglu Z. Anesthesia techniques in the fifteenth century by Serafeddin Sabuncuoglu. Anesth Analg 2006;102(4):1289.
• Kaya ŞÖ ve ark. Were pneumothorax and its management known in 15th-century Anatolia? Tex Heart Inst J ;36(2):152-3. Oğuz H. History of ophthalmology: A distinguished or extinguished field of scholarly activity? Acta Ophthalmol ;87(3):359. Sarban S ve ark. Orthopaedic techniques of Sabuncuoğlu in the 15th century Ottoman period. Clin Orthop Relat Res 2005;439:253-9.
• Ganidagli S ve ark. Approach to painful disorders by Serefeddin Sabuncuoğlu in the fifteenth century Ottoman period. Anesthesiology 2004;100(1):165-9.
• Verit A ve ark. Urologic techniques of Serefeddin Sabuncuoğlu in the 15th century Ottoman period. Urology ;62(4):776-8. Darçin OT, Andaç MH. Surgery on varicose veins in the early Ottoman period performed by Serefeddin Sabuncuoğlu. Ann Vasc Surg 2003;17(4):468-72.
• Elçioğlu O ve ark. Urinary bladder stone extraction and instruments compared in textbooks of Abul-Qasim Khalaf Ibn Abbas Alzahrawi (Albucasis) (930-1013) and Serefeddin Sabuncuoglu (1385-1470). J Endourol ;24(9):1463-8.
• Turgut M. Illustrations of neurosurgical techniques in early period of Ottoman Empire by Serefeddin Sabuncuoglu. Acta Neurochir (Wien) 2007;149(10):1063–9.
• Elmacı İ. Color illustrations and neurosurgical techniques of Serefeddin Sabuncuoğlu in the 15th century. Neurosurgery 2000;47(4):951-4.
• Koç A, Erginoğlu U, Karaaslan O. Otorhinolaryngological procedures in the fifteenth century in Anatolia. Ann Otol Rhinol Laryngol 2004;113(5):414-7.
• Aygen G ve ark. The first Anatolian contribution to treatment of sciatica by Serefeddin Sabuncuoglu in the 15th century. Surg Neurol 2009;71(1):130-3.
• Süheyl A. Beş asırlık tıbbi bir kitabımız. Cerrahname. İstanbul: İstanbul Belediyesi İstatistik ve Neşriyat Müdürlüğü; M.T. Enfes bir kitap. Cumhuriyet 1931;Tem 23;s. 4.
• Uzel I. Şerefeddin Sabuncuoğlu ve Cerrahiyet Al-Haniye eserindeki dişhekimliği bilgileri. Türk Kültürü ;147:172-80. Sarı N. Cerrahiyetü’l Haniye’de dağlama yoluyla “mâl-i hülyâ” tedavisi ve akupunktur yöntemi ile karşılaştırılması. Gevher Nesibe Sultan Anısına Düzenlenen Şerafeddin Sabuncuoğlu Kongresi (Kayseri, 14 Mart 1985) Tebliğleri; ; Mart 14; Kayseri, Türkiye. Kayseri: Gevher Nesibe Tıp Tarihi Enstitüsü Yayınları; 1988.
• Bayat AH. Türk tıp tarihinde akupunktur ve moksa (dağlama) tedavisi. Gevher Nesibe Sultan Anısına Düzenlenen Şerafeddin Sabuncuoğlu Kongresi (Kayseri, 14 Mart 1985) Tebliğleri; 1985; Mart 14; Kayseri, Türkiye. Kayseri:
• Gevher Nesibe Tıp Tarihi Enstitüsü Yayınları; 1988.
• Keskinbora HK. Şerefeddin Sabuncuoğlu’nun Cerrahiyet-Ül Haniye kitabında göz hastalıkları konuları. Lokman Hekim Journal 2013;3(2):16-24.
• Uzel İ. The Ottoman-Turkish Dentistry. In: Kemal Çiçek, editor. The great Ottoman-Turkish civilisation. Volume Philosophy, science and institutions. Ankara; Yeni Türkiye: 2000. pp: 455-70.
• Uzel İ. Amasyalı hekim ve cerrah Sabuncuoğlu Şerefeddin (1385-1470?). Ankara; Amasya Valiliği: 2004.
• Bayat AH. Cerrahiye-i İlhaniye. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, c. VII, 1992, s. 420.
• Acar HV. Acupuncture points in the book of Şerefeddin Sabuncuoğlu, a 15th century Turkish physician. Acupunct Med 2015;33(1):72-76.
• Naderi S, Acar F, Arda MN. History of spinal disorders and Cerrahiyetül Haniye (Imperial Surgery). A review of a Turkish treatise written by Serefeddin Sabuncuoğu in the 15th century. J Neurosurg 2002;96(3 Suppl.):352–6.
• Hiçdönmez T, Özek MM. Hydrocephalus in Sabuncuoğlu’s textbook of surgery: Cerrahiyyet’Ul Haniyye. Childs Nerv Syst 2006;22(6):545–6.
• Er U, Pamir MN. Ottoman surgical treatises and their influences on modern neurosurgery in Turkey. World Neurosurg 2013;80(6):e165-9.
• Senayli A, Aksu M, Atalar M. A circumcision method in an old surgical textbook (Cerrahiyyetul Haniyye): reminding of a forgotten procedure. Urol J 2014;11(3):1731-4.
• Bekraki A, Görkey Ş, Aktan Ö. Anal surgical techniques in early Ottoman period performed by Şerefeddin Sabuncuoğlu. World J Surg 2000;24(1):130-2.
• Oguz H ve ark. Ophthalmic techniques described by Şerefeddin Sabuncuoğlu (1385-1468 AD). Clin Experiment Ophthalmol 2004;32(2):192-5.
• San İ, Oğuz H, Kafalı H. Colored illustrations of pediatric otorhinolaryngologic surgical techniques of a Turkish surgeon, Serefeddin Sabuncuoğlu, in the 15th century. Int J Ped Otorhinolaryn 2005;69(7):885-91.
• Verit FF, Kafali H. The oncologic surgery of Serefeddin Sabuncuoglu in the 15th century. Eur J Surg Oncol ;31(7):803–4. Doğan T, Bayramiçli M, Numanoğlu A. Plastic surgical techniques in the fifteenth century by Serafeddin Sabuncuoğlu. Plast Reconstr Surg 1997;99(6):1775-9.
• Dinc G, Yıldırım İ. First colored illustration and detailed description of hermaphroditism by a Turkish surgeon, Serefeddin Sabuncuoğlu, in the 15th century. Ann Plast Surg 2007;59(6):720–2.
• Sabuncuoglu O. Early color illustrations of psychiatric treatment methods, as drawn by physician Serefeddin Sabuncuoglu (1385–1470). Am J Psychiatry 2006;163(12):2071.
• Kendirci M ve ark. Urogenital surgery of the 15th century in Anatolia. J Urol 2005;173(6):1879-82.
• Turgut M. Surgical instruments utilized in foetal hydrocephalus to prevent the mother’s death at the time of Şerefeddin Sabuncuoğlu (1385−1468 AD). Childs Nerv Syst 2008;24(7):783.
• Kadıoğlu NS, Ögenler O, Uzel İ. Şerefeddin Sabuncuoğlu’s drawings of gyneco-obstetric instruments. Turk J Med Sci 2011;41(1):1-5.
• Wilson GA. An eye on the past. Clin Experiment Ophthalmol 2004;32(2):121-2.
• Oguz H. Comment on ‘An eye on the past’. Clin Experiment Ophthalmol 2005;33(3):337.
• Sabuncuoglu O, Ekinci Ö. Re: Illustration by Serefeddin Sabuncuoglu as the cover art of the 15 May 2007 issue of
• Clinical Infectious Diseases. Clin Infect Dis 2008;47(1):146.