Overview of Nursing Education and Manpower Planning in Turkey

Yıl 2015, Cilt: 5 Sayı: 2, 62 - 68, 01.08.2015

Bülent Kıran Elif Gizem Taşkıran

Öz

Hemşire yetersizliği sağlık kuruluşlarında verilen hasta bakım hizmetlerinin güvenliğinin ve niteliğinin azalmasına neden olan en önemli sorun kaynaklarından biridir.Bu araştırmada, hemşirelik eğitiminin tarihsel süreç içindeki gelişiminin ve ülkemizdeki hemşire insan gücünün nicelik durumunun ulusal ve uluslararası istatistiklere dayanarak saptanması amaçlanmıştır.Araştırma, 2000 yılı sonrası ulusal ve uluslararası raporların incelenmesine dayanan tanımlayıcı bir doküman analizi çalışmasıdır. Veriler, Mayıs -Temmuz 2014 tarihleri arasında konuyla ilgili resmi dokümanların elektronik veri tabanlarından taranması sonucunda sağlanmıştır.Türkiye’de Sağlık Eğitimi ve Sağlıkta İnsan gücü Durum Raporu (2014) ve Türkiye İstatistik Kurumu Nüfus Projeksiyonları verileri ışığında; 2013 yılında, Türkiye’de 100.000 kişiye yaklaşık 195 hemşire düştüğü hesaplanmıştır. 2014 ÖSYM verilerinden, ülkemizde hemşire yetiştiren 119 okulun 14.319 kontenjanının mevcut olduğu belirlenmiştir. Devlet Planlama Teşkilatı’nın (DPT) Onuncu Kalkınma Planı’nda, 2018 için hemşire gereksiniminin 295/100.000 olarak hedeflendiği anlaşılmaktadır.Araştırmamızda, DPT’nin 2018 için belirlediği hemşire insan gücü hedefine ulaşılabilmek için 2014 ÖSYM okul kontenjanlarının %35 oranında arttırılması gerektiği saptanmıştır. Türkiye’de hemşirelik eğitiminde, niceliği artıracak düzenlemelerle birlikte, eğitimin niteliğinin yükseltilmesine yönelik çalışmalar yapılmasının da gerekli olduğu düşünülmektedir

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik Tarihi, Hemşirelik Eğitimi, Sağlık İşkollarında İnsan gücü, İşgücü İhtiyaçlar

Türkiye’de Hemşirelik Eğitimi ve İnsan Gücü Planlamasına Bakış

Öz

Abstract Deficiency in nurse number is one of the most important problems causing services' disruption in healthcare organizations, reduction in patient care's safety and quality. In this research, it is aimed detecting historically development of nursing education and quantity of nursing manpower based on national and international statistics. Research is a descriptive document analysis based on national and international reports after 2000. Data is gathered scanning documents related subject from electronic database and printed documents between May-June 2014. According to 'Health Education in Turkey and Manpower in Health Status Report (2014)' of Health Department and Turkey Statistical Institute's Population Projections; approximately 195 nurses service per 100.000 people in 2013. It was determined as a result of SSPC's data in 2014, there are 14.319 placements by 119 schools giving nurse training. Meanwhile, nurse need is determined as 295/100,000 for 2018 in Tenth Development Plan of State Planning Organization (SPO). It was determined that SSPC's 2014 school placements should be increased by 35% for reaching SPO's target nurse manpower for 2018 in our study. It is considered that studies should be made improving education's quality besides arrangements increasing quantity of nursing education in Turkey.

Anahtar Kelimeler

History of Nursing, Nursing Education, Health Occupations Manpower, Manpower Needs

Kaynakça

• Tıp Sağlık Bilimleri Eğitim Konseyi Başkanlığı, Türkiye’de Tıp- Sağlık Bilimleri Alanında Eğitim ve İnsan Gücü Planlaması, 2008, [Erişim Tarihi: 25 Temmuz 2014] http://www.tead.med.ege.edu.tr/Dosyalar/5/tpsalk%20 bilimleri%20eitim%20konseyi%20SGP%20rapor.pdf
• Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi, Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu 2014. [Erişim Tarihi: 10 Haziran 2014] http://dokuman.osym.gov.tr/pdfdokuman/2014/OSYS/Tercih/2014 OSYSKONTKILAVUZU01072014. pdf
• Bradley C, Pennbridge J. NursingWorkforce: Shortagesanddiversity. A reporttothe California Endowment. California, USA: A Joint Project of the National Health Foundation and the Hospita Association of Southern California; 2003. http://www.nhfca.org/reports/california_endowment_diversity_report.pdf (Erişim Tarihi: 28 Temmuz 2014)
• Harmancı Seren AK, Eşkin Bacaksız F, Yıldırım A.Bir Hemşirelik Fakültesindeki Öğretim Elemanı ve Öğrencilerin Yabancı Hemşire İstihdamına İlişkin Görüşleri. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 2013;10(3):42-48.
• T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye’de Sağlık Eğitimi Ve Sağlıkta İnsan gücü Durum Raporu Eskişehir: 2014. pp:84-90. [Erişim Tarihi: 10 Haziran 2014] http://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/insangucu.pdf
• Türkiye İstatistik Kurumu Nüfus Projeksiyonları 2013, 2075 TÜİK Haber Bülteni Sayı:15844 [Erişim Tarihi: 10 Haziran 2014] http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=15844
• World Health Organization (WHO),World Health Statistics 2013; pp:128.[Erişim Tarihi: 12 Mayıs 2014] http://www. who.int/gho/publications/world_health_statistics/2013/en/
• OECD, Health at a Glance 2013: OECD Indicators, OECD Publishing, 2013; p.77[Erişim Tarihi: 12 Mayıs 2014] http:// www.oecd.org/els/health-systems/Health-at-a-Glance-2013.pdf
• TC Resmi Gazete (2013) DPT Onuncu Beş Yıllık Kalkınma Planı (2014-2018). 06 Temmuz 2013. Sayı: 28699. T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı. Ankara.
• Kılıç B. Türkiye İçin Sağlık İnsan gücü Planlaması ve İstihdam Politikaları, TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2007;6(6):501- 514.
• Kaya Eroğlu E. Bir Eğitim Ve Araştırma Hastanesinde İş Yükünün Hasta Güvenliği Üzerindeki Etkisinin Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi Ankara; 2011. [Erisim Tarihi: 24 Temmuz 2014] acikarsiv.atilim.edu.tr/browse/360/392152.pdf
• Karadağ G, Uçan Ö. Hemşirelik Eğitimi ve Kalite, Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2006;1(3):42-51
• Sağlık Bakanlığı, Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü, Sağlıkta İnsan Kaynakları 2023 Vizyonu 2011. pp:48-53.
• Şantaş F, Özer Ö, Çıraklı Ü. Türk Kalkınma Planlarında Sağlık İnsan Gücü Planlaması, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 2012;2(2):45-59.