MÜZE-Yİ HÜMAYUN MÜDÜRÜ OSMAN HAMDİ BEYİN ŞERBETÇİ OTU YETİŞTİRME GİRİŞİMİ VE ESKİ TIPTA ŞERBETÇİ OTU

Yıl 2011, Lokman Hekim Journal 2011; Supplement, 1 - 1, 01.09.2011

Ayten Altıntaş

Öz

Ressam ve Müze-i Hümayun Müdürü Osman Hamdi Bey 1902 yılında Adapazarı’nda kendi topraklarında şerbetçi otu yetiştirmiş ve başarılı sonuçlar alınca büyük miktarda yetiştirme girişiminde bulunmuştur. O za- manki ismi ile Ömr otu ya da Hoblon olarak tanınan bu bitki bira imalatında kullanılıyordu. Osman Hamdi Bey şerbetçi otunun memleketin birçok yerinde yetişebileceğini ispat ettikten sonra bu ziraatın ülke için çok fayda- lı olabileceği ve yetiştirmeyi teşvik için üründen alınacak öşürden 15 sene müddetle muaf olmasını resmi ma- kamlardan talep etmişti. Orman Maadin ve Ziraat Nezareti’nin uygun görmesi ile bu muafiyet uygulanmıştır. Şerbetçi otu bilindiği gibi biranın vazgeçilemez aromasını ve lezzetini veren bir bitkidir. Arpa suyunun bira- laşması insanlık tarihinin çok eski bir serüvenidir. MÖ 4000 yıllarından beri bilinen bu içkinin şerbetçi otu ile buluşması IX. yüzyılda olmuştur. Avrupa’da manastırlarda keşişler imal ettikleri biraya şerbetçi otunu katmışlar ve bu usul bugüne kadar devam etmiştir. Şerbetçi otu çok eski tarihlerden beri bilinen bir tıbbi bitkidir. Eski tıp kitaplarında bu bitkinin önemli özellikleri kaydedilmiştir. İştah açıcı, idrar arttırıcı, ateş düşürücü, uyku verici etkisinin yanı sıra pek çok özellikleri bilinmekteydi. Bu bildiride Osman Hamdi Bey’in bira sanayi için yetiştirdiği şerbetçi otundan yola çıkılarak şerbetçi otunun biradaki yeri ve eski tıptaki dikkat çekici etkileri anlatılacaktır

Anahtar Kelimeler

Osman Hamdi, Bira endüstrisi, Şerbetçiotu, tıbbi bitki

Yi Hümayun Manager Mr. Osman Hamdi’s Attempt of Growing Common Hob and Common Hob in Old Medicine” (Humulus Lupulus)

Öz

Mr. Osman Hamdi who is an artist and manager of Müze-yi Hümayun grew common hob on his own lands in
Adapazarı in 1902 and when he proved successful he attempted to grow in larger amounts. The plant which is
known as –life plant- or Hoblon was used for brewing. After proving that common hob can be grown in most
of the lands of Turkey, suggesting the benefit of plant, he demanded the agriculture of this plant to be exempt
from teind tax for 15 years in order to support growing. Exemption was applied with the approval of Ministry
of Forest, Mine and Agriculture.
As it is known, common hob is the plant which gives beer its indispensable favor and taste. Brewing barley
water is an old adventure of human history. Meeting of this drink which had been known since 4000 BC with
common hob plant occurred in 9th century. The priest in European monasteries added common hob to the
beer they brewed and the method have arrived this day.
Common hob is a plant which has been known since old ages. Important characteristics of this plant were
recorded in old medicine books. Many features of it were known apart from its appetizer, diuretic, febrifugal,
somniferous features.
In this paper, the importance of common hob and its attractive effects in Old Medicine will be given moving
from the common hob grown by Mr. Osman Hamdi for beer industry.

Anahtar Kelimeler

Osman Hamdi, Beer industry, Common Hob, Humulus Lupulus, Medical herb