Some Information About Maltepe Military (Asâkir-i Mansûre) Hospital

Yıl 2025, Cilt: 15 Sayı: 1, 89 - 95

Yasemin Ayyıldız , İsmail Yaşayanlar

https://doi.org/10.31020/mutftd.1530293

Öz

Objective: The purpose of this study is to examine the repairs that Maltepe Military Hospital went through in its first years and the inspections carried out during its service.
Method: In this study, conducted between May 1 and July 20, 2024, the classical historiography method was employed, utilizing the archives of Presidency of the Republic of Turkey Directorate of State Archives Ottoman Archives and relevant literature related to the topic.
Findings: At the end of the 18th century, the Ottoman Empire's military reforms led to the modernization of the army, which also had an impact on the healthcare field. The first examples of modern military hospitals were established to protect the health of soldiers. By the 19th century, the modernization of medicine had accelerated, and many new modern military hospitals were established. The Maltepe Military Hospital, also known as Asakir-i Mansure Hospital, is particularly noteworthy because it was one of the first modern military hospitals that established in the early 19th century. During the reign of Mahmud II, this hospital was established to serve the soldiers stationed at the Rami and Davudpaşa barracks, and was built between these two barracks. The Maltepe Military Hospital, which was opened in 1827, required various renovations during its early years due to the haste of its construction. Additionally, the personnel working at the hospital were monitored to ensure that they were performing their duties properly.
Conclusion: The Maltepe Military Hospital, which was hastily built in 1827, underwent its first renovations in December 1829, and continued to require new renovations in the subsequent period. As a result of the inspections conducted at the hospital, personnel who performed their duties well were rewarded, while those who were negligent in their duties or engaged in irregularities were punished.

Anahtar Kelimeler

Ottoman, Medicine, Hospital, Maltepe Military Hospital, Asakir-i Mansure Hospital

Maltepe Askeri (Asâkir-i Mansûre) Hastanesi Hakkında Bazı Bilgiler

Öz

Amaç: Bu çalışmada Maltepe Askeri Hastanesi’nin ilk yıllarında geçirdiği onarımlar ile hizmette kaldığı süreçte hastaneye yapılan denetimlerin incelenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: 1 Mayıs-20 Temmuz 2024 arasında gerçekleştirilen bu çalışmada klasik tarih yazımı yöntemi kullanılarak T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi fonlarından ve konuyla ilgili mevcut literatürden yararlanılmıştır.
Bulgular: XVIII. yüzyıl sonlarında Osmanlı Devleti’nde askeri alanda gerçekleşen ıslahatlarla ordunun modernleşmesi sağlık alanına da aksetmiştir. Ordudaki askerlerin sağlığını korumak amacıyla kurulan modern anlamda askeri hastanelerin ilk örnekleri verilmeye başlanmıştır. XIX. yüzyıla gelindiğinde ise tıpta yaşanan modernleşme hız kazanarak birçok yeni modern askeri hastaneler tesis edilmiştir. Asâkir-i Mansûre Hastanesi adı ile de bilinen Maltepe Askeri Hastanesi, XIX. yüzyıl başlarında kurulmuş ilk modern askeri hastanelerden olması nedeniyle önem arz etmektedir. II. Mahmud’un hükümdarlığı sırasında Rami ve Davudpaşa kışlalarındaki askerlere hizmet etmek amacıyla vücuda getirilen bu hastane, bahsi geçen iki kışla arasında inşa edilmiştir. 1827 tarihinde açılan Maltepe Askeri Hastanesi, inşasının aceleye getirilmesi sonucunda hizmete açıldığı ilk yıllarda çeşitli tadilatlara ihtiyaç duymuştur. Ayrıca hastanede çalışan personellerin işlerini doğru bir şekilde yerine getirip getirmediği de denetlenmiştir.
Sonuç: 1827’de hızla inşa edilen Maltepe Askeri Hastanesi’nde bu tarihten kısa bir süre sonra Aralık 1829’da ilk tadilat çalışmaları gerçekleştirilerek ilerleyen süreçte de yeni onarımlara ihtiyaç duymaya devam etmiştir. Hastanede yapılan denetimler neticesinde ise görevlerini iyi şekilde icra eden personeller ödüllendirilirken, görevlerinde ihmalkar olan veya usulsüzlüklerde bulunan personeller cezalandırılmışlardır.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı, Tıp, Hastane, Maltepe Askeri Hastanesi, Asakir-i Mansure Hastanesi

Kaynakça

• 1. Çelik Y. Râmi Kışlası: II. Mahmud Devrinde Aydın-Despotik Modernleşmenin Karargâhı. İstanbul: Vakıfbank Kültür Yayınları; 2022.
• 2. Yıldırım N. Osmanlı Darüşşifalarından Modern Hastanelere. 14. Yüzyıldan Cumhuriyet’e Hastalıklar- Hastaneler- Kurumlar. Sağlık Tarihi Yazıları I içinde. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları; 2014; 272-310.
• 3. Macridy Pacha, Notice Sur les Hôpitaux Militaires de Constantinople. Hôpital de Haidar-Pacha, Hôpital de Maltépé. Gazette des Hôpitaux Civils et Militaires de L’Empire Ottoman, 1888; 1(16):5-6.
• 4. Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA.), Hattı Hümayun (HAT), 317/18668, H. 1243.
• 5. Library of Congress, USA. Photographer: Abdullah Frères. https://www.loc.gov/item/2003675878/
• 6. Library of Congress, USA. Photographer: Abdullah Frères. https://www.loc.gov/item/2003675877/
• 7. BOA., Bâb-ı Defterî Başmuhasebe Bina Eminliği Defterleri (D. BŞM. BNE. d.), 16372, 5 Recep 1245.
• 8. BOA., Cevdet Askeriye (C. AS.), 784/33217, 20 Şa’bân 1245.
• 9. BOA., (Cevdet Sıhhiye) C. SH., 17/839, 3 Cemâziyye’l-âhir 1246.
• 10. BOA., C. AS., 407/16812, 27 Cemâziyye’l-evvel 1246.
• 11. BOA., C. AS., 192/8267, 15 Ramâzân 1246.
• 12. BOA., C. SH., 7/330, 15 Zî’l-ka’de 1246.
• 13. BOA., C. SH., 2/90, H. 1255.
• 14. BOA., İrâde Dâhiliye (İ. DH.), 58/2875, 23 Rebî’ü’l-evvel 1258.
• 15. BOA., C. SH., 16/769, 22 Zî’l-hicce 1250.
• 16. BOA., C. SH., 7/319, 28 Cemâziyye’l-evvel 1251. 17. Babuçcu M. Osmanlı Devleti’nde Askerî Sağlık Hizmetleri (1876-1908). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kahramanmaraş: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi; 2015.
• 18. BOA., Yıldız Mütenevvi Ma’rûzât Evrâkı (Y. MTV.), 88/43, 5 Cemâziyye’l-âhir 1311.
• 19. BOA., Y. MTV., 93/126, 17 Şevvâl 1311.
• 20. BOA., HAT, 469/22938, H. 1248.
• 21. BOA., HAT, 310/18296, H. 1251.
• 22. Takvîm-i Vekâyi. 4 Şubat 1844, Sayı: 265.
• 23. Journal de Constantinople, Echo de L’Orient. Nouvelles Diverses de Constantinople. 11 Ağustos 1846. Yıl: 1 Sayı:1.