Hatti Ülkesine Gelen Yabancı Hekimler

Yıl 2025, Cilt: 15 Sayı: 1, 1 - 6

Gülgüney Masalcı Şahin

https://doi.org/10.31020/mutftd.1536725

Öz

Günümüzde olduğu gibi Eski Yakın Doğu’da da hekimlik kutsal bir meslek sayılmıştır. İnsanlar henüz hastalıkların gerçek sebeplerine ve insan fizyolojisine yeterince hâkim değilken hastalanmak, daha çok tanrıların bir cezası ya da kötü ruhların sebep olduğu bir mesele gibi düşünülmüştür. Sağaltım için gerek büyü, gerekse droglarla tedavi uygulanmıştır. Bazı uygarlıkların hekimleri bu alanda daha ön plana çıkmıştır. Özellikle Mısır ve Mezopotamya’da kurulan devletler bunlar arasındadır. Eski Anadolu’da MÖ. 2. binyılda egemenliğini sürdürmüş olan ve yaşadıkları ülkeye Hatti memleketi diyen Hititler, ihtiyaç halinde diplomatik ilişkilerini kullanarak ülke dışından pek çok alanda uzman getirtmiştir. Bunlar arasında taş ustalarından at yetiştiricilerine pek çok kimse söz konusudur. Hekimler de sıkça Mısır ya da Babil krallarından talep edilen uzmanlardandır. Bu uzmanların işlerini bitirdikten sonra derhal gönderilmesi beklenmektedir. Ancak kimi zaman uzmanlara ev, mal mülk hatta eş sağlayarak Hatti ülkesinde kalmaları için çaba gösterildiği anlaşılmaktadır. Bazı hekimlerin isimlerinin kayıtlarına rastlanmakla birlikte kimileri de yalnızca LÚA.ZU yani hekim olarak anılmıştır. Bu uzmanların Hitit tıbbında ve tıbbi kayıtlarında etkileri olması söz konusudur.

Anahtar Kelimeler

Hititler, Çiviyazılı tabletler, Tıp, Hekimler

Foreign Physicians Coming to Hatti Land

Öz

In the Ancient Near East, as today, medicine was considered a sacred profession. While people were not yet sufficiently aware of the real causes of diseases and human physiology, getting sick was thought of as a punishment from the gods or as a matter caused by evil spirits. Both magic and drugs were used for treatment. Physicians from some civilizations were more prominent in this field. The states established in Egypt and Mesopotamia were among these. The Hittites, who maintained their dominance in ancient Anatolia in the 2nd millennium BC and called the country they lived in the Land of Hatti, brought experts in many fields from abroad when neeeded, using their diplomatic relations. These included many people, from stonemasons to horse breeders. Physicians were also among the specialists frequently requested by Egyptian or Babylonian kings. Physicians were also experts frequently requested by Egyptian or Babylonian kings. It was expected that these experts would be sent away immediately after completing their work. However, it is understood that sometimes efforts were made to keep the experts in the Hatti country by providing them with houses, property and even wives. While some physicians' names are recorded, some are simply referred to as LÚA.ZU, meaning physician. These specialists had an influence on Hittite medicine and medical records.

Anahtar Kelimeler

Hittites, Cuneiform Tablets, Medicine, Physicians

Kaynakça

• 1. Steinert U. editor. Die babylonisch-assyrische Medizin in Texten und Untersuchungen. Medicine, Magic and Divination. Boston/Berlin: De Gruyter; 2018
• 2. Price C, Forshaw R, Chamberlain A, Nicholson P, Morkot R, Tyldsley J. editors. Mummies, magic and medicine in ancient Egypt: Multidisciplinary essays for Rosalie David, Manchester: Manchester University Press; 2016.
• 3. Ünal A. Hitit Tıbbının Ana Hatları. Belleten 1980;175:475-96.
• 4. Beckman G. Medizin. Bei de Hethitern. In: Reallexikon der Assyriologie und Vorderasiatischen Archäologie Band 7, Berlin/New York; 1987-90: 629-31.
• 5. Şahinbaş Erginöz G. Hititlerde Anatomi ve Tıp, İstanbul: İstanbul Üniversitesi; 1999.
• 6. Burde von C. Hethitische Medizinische Texte, Wiesbaden: Otto Harrasowitz; 1974.
• 7. Zaccagnini C. Patterns of Mobility Among Ancient Near Eastern Cratsmen, Journal of Near Eastern Studies 1983; 42 (4): 245-64.
• 8. Edel E. Ägyptische Ärzte und ägyptische Medizin am hethitischen Königshof. Neu Funde von Keilschriftbriefen Ramses II aus Boğazköy, Opladen: Westdeutscher Verlag, 1976.
• 9. Civil M, Gelb IJ, Landsberger B, Oppenheim AL, Rener E, editors. The Assyrian Dictionary of the Oriental Institute of the University of the Chicago, A2, Chicago: 1968; 344-45.
• 10. Ünal A. Hititçe Türkçe Türkçe Hititçe Büyük Sözlük, Ankara: Bilgin Kültür Sanat; 2016.
• 11. de Roos J. Hittite Votive Texts, İstanbul- Leiden: Nederlands Instituut voor het Nabije Oosten 2007; 215-16; 220-21.
• 12. Pecchioli Daddi F. Mestieri, professioni e dignità nell'Anatolia ittita, Roma; 1982.
• 13. lmparati F. Hitit Yasaları, Ankara: İtalyan Kültür Heyeti Yayınları; 1992.
• 14. Hagenbuchner A. Die Korrespondenz der Hethiter. 2. Teil. THeth 16, Heidelberg: Carl Winter; 1989: 281-300.
• 15. Beckman G. Mesopotamian and Mesopotamian Learning at Hattuša, Journal of Cuneifom Studies 1983; 35: 97-114.
• 16. Beckman G. Hittite Diplomatic Texts, Atlanta; 1996.
• 17. Thesaurus Linguarum Hethaeorum digitalis, hethiter.net/: TLHdig KBo 1.10 (2021-12-31)
• 18. KBo 1.10+ KUB 3. 72 ay. 34-37.
• 19. KBo 1.10+ KUB 3. 72 ay. 38-41.
• 20. KBo 1.10+ KUB 3. 72 ay. 42- 44.
• 21. KBo 1.10+ KUB 3. 72 ay. 45-48.
• 22. Heeßel Nils P. The Babylonian Physician Rabâ-ša-Marduk. Another Look at Physicians and Exorcists in the Ancient Near East. Advances in Mesopotamian Medicine from Hammurabi to Hippocrates, Attia A, Buisson G. editors, Leiden- Boston; 2009.
• 23. Cordani V. Lettere fra Egiziani e Ittiti. Torino: Paideia; 2017
• 24. Thesaurus Linguarum Hethaeorum digitalis, hethiter.net/: TLHdig KBo 28.30s (2021-12-31).
• 25. KBo 28.30 öy. 8-14.
• 26. KBo 28.30 öy.15- ay.13.
• 27. KUB 3.67 ay.1-7.
• 28. KUB 3.66 ay. 2 vd.