Hemşirelerin Beyin Göçüne Yönelik Tutumları ve Çalışma Ortamları Arasındaki İlişki: Tanımlayıcı Bir Çalışma

Yıl 2025, Cilt: 15 Sayı: 1, 296 - 304

Osman Bilgin , Hakan Çelik , Handan Alan , Serap Torun

https://doi.org/10.31020/mutftd.1572819

Öz

Amaç: Bu çalışma hemşirelerde beyin göçüne yönelik tutum ile çalışma ortamı arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Tanımlayıcı ve ilişki arayıcı tipte yapılan bu çalışmanın örneklemini bir üniversite ve bir şehir hastanesinde çalışmakta olan 335 hemşire oluşturmuştur. Veriler “Kişisel Bilgi Formu”, “Hemşirelik İş İndeksi – Hemşirelik Çalışma Ortamını Değerlendirme Ölçeği” ve “Beyin Göçüne Yönelik Tutum Ölçeği” kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde SPSS 22.0 paket programı kullanılmıştır. Araştırmanın yapılabilmesi için bir üniversitenin etik kurulundan izin alınmıştır.
Bulgular: Araştırmaya katılan hemşirelerin çalışma ortamına yönelik olumlu tutum puanları ortalamaları 2,56±0,42, beyin göçüne yönelik tutum puan ortalamaları 56,30±12,95 olarak bulunmuştur. Hemşirelerin çalışma koşulları, yaşam koşulları ve ekonomik koşullar nedeniyle yurt dışında çalışmak istedikleri belirlenmiştir. Yurt dışında çalışmak isteyen hemşirelerin çoğunlukla Almanya, ABD, İngiltere ve Kanada’yı tercih ettikleri bulunmuştur. Hemşirelerin beyin göçüne yönelik tutumlarına göre yapılan karşılaştırmalarda yaş, medeni durum, gelir durumu, çalışma deneyimi, yurt dışında çalışma düşüncesi, yabancı dil bilme ve yabancı dil eğitimi alma değişkenlerinde istatiksel olarak anlamlı farklılıklar bulunmuştur.
Sonuç: Sonuç olarak hemşirelerin beyin göçüne yönelik tutumlarının yüksek, çalışma ortamlarına yönelik olumlu tutumlarının düşük olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Hemşire, Beyin Göçü, Çalışma Koşulları, Tutum

The Relationship Between Nurses' Attitudes Towards Brain Drain and Their Working Environment: A Descriptive Study

Öz

Objective: This study was conducted to examine the relationship between attitudes towards brain drain and working environment in nurses.
Method: The sample of this descriptive and correlational study consisted of 335 nurses working in a university and a city hospital. Data were collected by using ‘Personal Information Form’, ‘Nursing Work Index - Nursing Work Environment Evaluation Scale’ and ‘Attitude towards Brain Drain Scale’. SPSS 22.0 package programme was used for data analysis. Permission was obtained from the ethics committee of a university to conduct the study.
Results: The mean positive attitude scores of the nurses participating in the study towards the working environment were 2.56±0.42 and the mean attitude scores towards brain drain were 56.30±12.95. It was determined that nurses wanted to work abroad due to working conditions, living conditions and economic conditions. It was found that nurses who wanted to work abroad mostly preferred Germany, USA, UK and Canada. In the comparisons made according to the attitudes of nurses towards brain drain, statistically significant differences were found in the variables of age, marital status, income status, working experience, the idea of working abroad, knowing a foreign language and receiving foreign language education.
Conclusion: As a result, it was found that nurses had high attitudes towards brain drain and low positive attitudes towards their working environment.

Anahtar Kelimeler

Nurse, Brain drain, Working conditions, Attitude

Kaynakça

• 1. Güllüpınar F. Göç olgusunun ekonomi-politiği ve uluslararası göç kuramları üzerine bir değerlendirme. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi 2012;2(4):53-85.
• 2. Yalçınkaya MH, Dülger S. Küreselleşmenin beyin göçü üzerindeki etkisi= Türkiye. Journal of Social and Humanities Sciences Research 2017;4(14):1646-54.
• 3. Kaya M. Beyin Göçü/Erozyonu. Üniversite ve Toplum 2003;3(3):18-34.
• 4. Öncü E, ve ark. Hemşirelik öğrencilerinde Beyin Göçüne Yönelik Tutum Ölçeği geliştirilmesi= güvenirlik ve geçerlik çalışması. Cukurova Medical Journel 2018;43:207-15.
• 5. Kirigia JM, et al. The cost of health professionals' brain drain in Kenya. BMC Health Services Research 2006;6:89.
• 6. Nguyen L, et al. Intent to migrate among nursing students in Uganda= measures of the brain drain in the next generation of health professionals. Human Resources for Health 2008;6:5.
• 7. Aiken LH, Clarke SP, Sloane DM. Hospital staffing, organization, and quality of care: Cross-national findings. International Journal for Quality in Health Care 2002;14(1):5-15.
• 8. World Health Organization. Working together for health: the World health report 2006: policy briefs. 2006.
• 9. Baumann A, International Council of Nurses. Positive Practice Environments= Quality Work Places = Quality Patient Care, Information and Action Tool kit. 2009. Available from http://www.icn.ch/indkit2007.pdf
• 10. Bilazer FN, ve ark. Türkiye'de hemşirelerin çalışma koşulları. Türk Hemşireler Derneği 2008;12-5.
• 11. O'Brien-Pallas L, et al. The impact of nurse turnover on patient, nurse, and system outcomes: A pilot study and focus for a multicenter international study. Policy, Politics & Nursing Practice 2008;7(3):169- 179
• 12. Badir A, Herdman EA. Critical carenurses' perceptions of patient safety in Turkey. Journal of Nursing Care Quality 2008;23(4): 159-168.
• 13. Bendak S. 12-h workdays: Current knowledge and future directions. Work & Stress 2003;17(4):321-336.
• 14. Bitek DH, ve ark. Yoğun bakım hemşirelerinin çalışma ortamına ilişkin algıları ile iş doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi 2017;21(1):1-6.
• 15. Ulusoy H, Polatkan R. Hemşirelerin çalışma ortamının hemşirelik iş indeksi ölçeğine göre değerlendirilmesi. Cumhuriyet Tıp Dergisi 2016;38(4):246–257.
• 16. Alan H, ve ark. Üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerin çalışma ortamını değerlendirmesi. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi 2021;8(2):203-213.
• 17. Global Health Watch. The Global Health Worker Crisis= Global Health Watch 2005- 2006. An Alternative World Health Report, Zed Books. London/New York; 2005. p.119-34. Available from: www.ghwathc.org/2005report
• 18.Lake E, et al. A meta-analysis of the associations between the nurse work environment in hospitals and 4 sets of outcomes. Medical Care 2019;57(5):353.
• 19. Türkmen E, ve ark. Hemşirelik iş indeksi-hemşirelik çalışma ortamını değerlendirme ölçeğinin türkçeye uyarlanması= güvenilirlik ve geçerlilik çalışması. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2011;13(2):5-20.
• 20. Özaydın Ö, Vural A, Güdük Ö. Investıgatıon of Turkish nurses'attıtudes towards braın drain. Sağlık ve Sosyal Refah Araştırmaları Dergisi 2024;6(1):29-38.
• 21. Türk Hemşireler Derneği (THD). Hemşire Göç Eğilim Çalışması Raporu. 2023. Erişim adresi: https://www.thder.org.tr/uploads/subeler/THD%202023/hemsire_goc_egilimi_calismasi_ra.2023-.pdf
• 22. Turan FD. Hemşirelik dördüncü sınıf öğrencilerinin beyin göçüne yönelik tutumlarının yordayıcısı olarak kariyer karar verme ve kariyer karar verme yetkinlikleri. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2021;10(4):828-841.
• 23. Alan H, ve ark. Tersine beyin göçü: Türkiye'deki hemşirelik lisans programına kayıtlı yabancı öğrencilerin değerlendirmeleri: kesitsel bir araştırma. Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi 2022;14(2).
• 24. Yiğit MC, ve ark. Hemşirelik öğrencilerinin beyin göçüne yönelik tutumları, akademik güdülenme ve akademik öz-yeterliklerinin belirlenmesi. Bingöl Üniversitesi Sağlık Dergisi 2024;5(1):171-182.
• 25. Bimal MK, Kaur R, Kaur R. Factors intend to brain drain among staff nurses. International Journal of Advances in Nursing Management 2016;4(4):327-30
• 26. Goštautaitė B, et al. Migration intentions of lithuanian physicians, nurses, residents and medical students. Health Policy 2018;122(10):1126-1131.
• 27. Kizito S, et al. Career ıntentions of final year medical students in uganda after graduating= the burden of brain drain career choice, professional education and development. BMC Medical Education 2015;15:1-7.
• 28. Polat Ş, ve ark. Bir üniversite hastanesindeki hemşirelerde iş-aile çatışması ile örgütsel sessizlik ve sosyal destek algısı arasındaki ilişkiler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi 2018;9(3):195- 204.
• 29. Tosun S, Cerev G. Acil sağlık hizmetleri çalışanlarının ücret tatmin düzeyi ile yaşam memnuniyeti algılarının beyin göçü niyetine etkisi üzerine bir araştırma. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2023;12(1):46-57.
• 30. Likupe G. The skills and brain drain what nurses say. Journal of clinical nursing 2013;22(9-10):1372-1381.
• 31. Adovor E, et al. Medical brain drain= How many, where and why? Journal of Health Economics 2021;76:102409.
• 32.Hashish EA, Ashour HM. Determinants and mitigating factors of the brain drain among Egyptian nurses: a mixed-methods study. Journal of Research in Nursing 2020;25(8):699-719
• 33. Bulduk S, Usta E, Dinçer Y. Kültürlerarası duyarlılık ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi: Bir sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu örneği. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2017;7(2):73-7
• 34. Rao NR, Rao UK, Cooper RA. Indian medical students' views on immigration for training and practice. Acad. Med 2006;81(2):185-8.
• 35. Sheikh A, et al. Physician migration at its roots= a study on the factors contributing towards a career choice abroad among students at a medical school in Pakistan. Global Health 2012;8:43.
• 36. Santric-Milicevic MM, et al. First- and fifth-year medical students' intention for emigration and practice abroad= a casestudy of Serbia. Health Policy 2014;118(2):173- 83.
• 37. Yürümezoğlu HA, Sarıoğlu E. Hemşirelerin çalışma ortamı, çalışma süreleri ve hasta-hemşire oranının hemşire sonuçlarına etkisi= kapsamlı bir literatür derleme. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi 2022;9(1):153-167.