Dream Types and Animal Motifs in Sheik Ali’s Book of Dream Interpretation

Yıl 2022, Sayı: 2, 87 - 108, 28.04.2022

Sevim Yılmaz Önder Aslıhan Büyükşekerci

https://doi.org/10.5281/zenodo.15882418

Öz

This article examines the book of dream interpretation (tabîrnâme) written by Sheik Ali in Old Ottoman Turkish. In the book, two different types of dreams are analyzed: the “true dream” and the “false dream.” According to the author, to interpret a dream, it is important to consider not only the meaning of the motif, but also the gender, age and social status of the person who has the dream. In the book there are more than 300 motifs such as God, angels, prophets, planets, food, animals, etc. Among these motifs, the dreams about animals are the most remarkable. There are strong Islamic influences in 51 different animal motifs interpreted in this book.

Anahtar Kelimeler

Old Ottoman Turkish , Sheik Ali , dream interpretation book , animals , dream

Şeyh Ali’nin Ta’bîrnâme’sinde Rüya Türleri ve Hayvan Motifleri

Öz

Bu makalede Şeyh Ali tarafından Eski Anadolu Türkçesiyle yazılmış bir tabirname incelenmektedir. Eser içinde “gerçek ve yalan” olmak üzere iki çeşit rüya anlatılır. Yazara göre bir rüya tabir edilirken sadece motifin taşıdığı anlamı değil; aynı zamanda rüyayı gören kişinin cinsiyetini, yaşını, sosyal statüsünü de göz önünde bulundurmak önemlidir. Eserde 300’den fazla motif tabir edilmiştir. Bunların arasında Allah, melekler, peygamberler, gezegenler, yiyecekler, hayvanlar ve benzeri motifler sayılabilir. Bu motifler arasında en dikkat çekeni hayvanlardır. 51 farklı hayvanın yorumlandığı eserde İslam dininin etkisi açıkça görülür.

Anahtar Kelimeler

Eski Anadolu Türkçesi , Şeyh Ali , tabirname , rüya , hayvanlar

Kaynakça

• Balaban, Adem. “Türkçe Yazma Tabirnameler.” Dil ve Edebiyat Eğitim Dergisi, s.9, (2014): 112-132, erişim 05.02.2022. http://turkoloji.cu.edu.tr/pdf/ adem_balaban_ turkce_ yazma_tabirnameler.pdf
• Büyükşekerci, Aslıhan. “Şeyh Ali’ye Ait Bir Tabirname.” Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, 2019 . Coşkun, Vildan, Orhan Şaik Gökyay. “Tabîrnâme,” erişim 05.02.2022. https:// islamansiklopedisi.org.tr/tabirname
• Çayır, Celal. “Kur’ân-ı Kerim’de Zikredilen Hayvanlar ve Zikir Sebepleri.” Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi, 1999.
• Demirel, Harun Reşit. “Köpek ve Diğer Bazı Hayvanların Öldürülmesine Cevaz Veren Hadislerin Değerlendirilmesi.” Mütefekkir, s.1 (Bahar, 2014): 68-102, erişim 17.02.2022. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/111717
• Eminoğlu, Hatice. “Müşkil Güşâ (Dil Bilgisi-Metin-Dizin).” Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, 2003.
• Gülçiçek, Akçay. “Mesnevilerde Rüya Teorileri.” Türkbilig Dergisi, s.36, (2018): 213-234. Erişim tarihi 17.02.2022. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/991568
• Griffin Özer, Banu. “Marzuban-name Tercümesi Metninde Geçen Hayvan Tasvirleri Üzerine Bir İnceleme.” Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, 2015.
• Hondi, Cavit. “Klasik Tefsirlerde Hz. Süleyman’ın Hayvanlarla Muhaveresi.” Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi, 2022.
• Karaman, Rıfat Karaman. “Kuran’daki Hayvan Figürleri ve Sembolik Yorumları.” Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, 2017.
• Kur’an-ı Kerim, erişim 13.02.2022. https://kuran.diyanet.gov.tr/
• Schimmel Annemarie. Halifenin Rüyaları. Çeviren Tuba Erkmen. İstanbul: Kabalcı, 2005.
• Yılmaz, Serpil. “Mesnevide Geçen Hayvan Metaforlarının Tasavvufi Yorumu.” Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, 2011.
• Yücel Ahmet. “İbn Sîrîn.” Erişim 05.02.2022. https://islamansiklopedisi.org.tr/ibn-sirin