et-Tahdîd fi’l-İtkâni ve’t-Tecvîd, Ebû Amr b. Osman b. Said ed-Dânî (v. 444/1053)

Yıl 2017, Cilt: 43 Sayı: 43, 87 - 102, 30.06.2017

Recep Koyuncu

Öz

Genel
olarak bakıldığında Dânî’nin, tecvîdin ana dinamiğini meydana getiren harflerin
mahreç ve sıfatlarına daha fazla yer verdiğini görmekteyiz. Kur’an kıraatinin
sahih bir şekilde icra edilmesi bağlamında söz konusu kavramları rivayetlere
dayanmak suretiyle izah eden Dânî, sahabe, tabiun ve kıraat imamlarının konuyla
alakalı görüşlerine müracaat etmiş ve buna ilaveten kendi dönemindeki tecvîd ve
kıraat âlimlerinden de istifade etmiştir. Dânî tahkîk, hadr, tedvir usullerini
nakillere dayanmak suretiyle bu usullerin kaynağının Hz. Peygamber’in okuyuşu
olduğunu da ifade etmiştir. Dânî
tecvîd konularının birçoğunu bu eserinde ele almış kimi konulara ayrıntılı
şekilde, kimi konulara da genel hatlarıyla temas etmiştir. Tecvîdin ana dinamikleri
olan harfleri ve onların birbirlerinden tefrikini sağlayan mahreç ve sıfatlar
konusunda da önemli açıklamalarda bulunmuştur. Kıraat sahasında telif edilen eserlere
bakıldığında Dânî’nin çalışmalarının baş kaynaklar “Mesadir evvel”  arasında yer aldığını görmekteyiz. 

Anahtar Kelimeler

Tecvid, ed-Dani, Tahdîd

Kaynakça

• Zehebî, Tabakâtu'l-Kurra, İbnü’l-Cezerî, Ğayetü'n-Nihaye fî Tabakati'l-Kurrâ. Çetin, Abdurrahman, “Ebû Amr ed-Dânî ve Kıraat İlmindeki Yeri”, UÜİFD, sayı:3, cilt:3, yıl:3, 1991.