Objections of Abi Abdullah bin Al-Fakhar's to Al-Zajjaji in his book "Al-Jomal", Study and collection

Yıl 2020, Cilt: 50 Sayı: 50, 216 - 227, 31.12.2020

Hüseyin Yusuf

https://doi.org/10.51121/ilafak.2020.11

Öz

This research deals with the objections of Abu Abdullah Muhammad bin Ali bin Al-Fukhar Al-Birri (died at 754 AH) in his explanation to Al-Jomal of Al-Zajjaji (died at 337 AH). He objected to the text of Al-Zajjaji in his book (Al-Jomal) in more than one place. These objections related to the text of Al-Zajjaji′s Al-Jomal in terms of its explanations, composition, judgments, representations, syntactics, and limits. In my opinion, Ibn al-Fakhar was right in most of these objections. However, he was not correct in a few of them. These objections were characterized by novelty and innovation, and therefore they were not affected by the book called Al-Holal fi Islah Al-khalal min Al-Jomal, of Al-Patliosi, while others influenced by this book a lot in criticizing the text of the Al-Jomal.

Anahtar Kelimeler

Objections, Ibn Al-Fakhar, Jomal, Al-Zajjaji, Study

Proje Numarası

-

EZ-ZECCÂCÎ'NİN "EL-CÜMEL" ADLI ESERİNE EBÛ ABDULLÂH BİN EL-FAHHÂR'IN İTİRAZLARI

Öz

Bu araştırma, Ebu Abdillah Abdullah Muhammed bin Ali bin El-Fahhar El-Biriy'nin (hicri 754 vefat yılı), Al-Zecaci Al-Jomal'e (hicri 337vefatı) yaptığı itirazlarıyla ilgilidir. El-Zecaci'nin metninde (Al-Jomal) birden fazla yerde itiraz etti. Bu itirazlar Al-Zecaci'nin Al-cümel kitabının açıklamaları, kompozisyonu, kararları, temsili, sözdizimi ve sınırları bakımından metniyle ilgilidir. Bence İbn el-Fahhar bu itirazların çoğunda haklıydı. Ancak, birkaç tanesinde yanıldı. Bu itirazlar yenilenerek analiz edildi ve bu nedenle Al-hulel fi islahi el halel el-cümel adlı kitaptan etkilenmediler, diğerleri ise bu kitaptan metin eleştirmesinde çok etkilendi

Anahtar Kelimeler

İtirazlar, İbnü'l-Fahhar, cümel, Elzecaci, Çalışma

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

Siz, değerli necmettin erbakan üniversitesi üyelerine şimdiden çok teşekkür ederim.

اعتراضات أبي عبد الله بن الفخار على الزجاجي في كتابه الجمل جمعًا ودراسة

Öz

هذا بحث يقف عند اعتراضات أبي عبد الله محمد بن عليّ بن الفَخَّارِ البِيرِيِّ (المتوفى:754ه) في شرحه على جمل الزجاجي (المتوفي:337ه)، فقد اعترض على نص الزجاجي في كتابه (الجمل) في غير موضع، وهذه الاعتراضات كانت تدور حول نص جمل الزجاجي من حيث تعليلاته، وتركيبه، و إطلاقاته، وتمثيلاته، وإعراباته، وحدوده، وقد كان ابن الفخار مصيبًا –في رأيي- في معظم هذه الاعتراضات، ولم يوفق في قليل منها، وكانت هذه الاعتراضات تتسم بالِجدَّةِ وعدم التَّبَعِيَّةِ، فلم بتأثر بكتاب: الحُلَلِ فِي إِصْلَاحِ الخَلَلِ مِنْ الجُمَلِ، لِلْبَطَلْيُوسِي، بينما تأثر غيره بهذا الكتاب كثيرًا في نقد نص الجمل.

Anahtar Kelimeler

اعتراضات, ابن الفخار, جمل, الزجاجي, دراسة

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Abdulkadir el-bağdadiy, hizânetüledeb, tahkik: abdusselam harun, (mısır: mektebetü el- hizâniy, tab'a4, 1418 hicri)
• Abdullah bin abdurrahman bin akîl, şerh ibnü akîl alâ elfiyyeti bin malik,tahkik: mıhyiddin abdulhamit, (elkahira: darutturas, 1400 hicri)
• Abdurrahman bin ishak ez zecaci, el-cümel, tahkik, ala tevfık el- hamd, (suriye ve el-ürdün: messesetü er-risaleti
• Ali bin mümin, el-maruf bi ibni usfur, şerh cümel ez-zecaci, tahkik: doktor. Sahib ebu cenah
• Celalüddin essüyûtiy, hem'u el-hevâmi, tahkik: abdulhamît hendaviy, (mısır: el-mektebetü ettevfîgiyyeh)
• Cemaluddin ibn-i hişam, evdehu el-mesalik ila el-fiyyetü ibn-i malik tahkik: Yusuf el- bekaiy(dimeşk:darul fikr)
• Cemalüddin ibnü hişâm, müğnî ellebîb, tahkik: mâzin el-mübarek, muhammed ali Hamdullah,(dimeşk: darul fikr, tab'a6)
• Ebu Abdullah bin el- fahhar, şerh cümel ez-zecaci, tahkik: dr. Hamad bin muhammed essimaliy, (es-suudiyye: camiatü ümmü el-kura)
• Ebu bekr bin es-sirac, el-usul fien-nahvi, tahkik: abdulhüseyni el-fetliy,(Beyrut: müessesetü errisaleti)
• Ebu bişr, amr bin osman sibeveyh, elkitap, tahkik: abdusselam harun, (el-kahire: mektebetü el- hancı, tab'a 3, hicri 1408 hicri, 1888 miladı)
• Ebu el abbas muhammed bin yezid el- muberrıd, el- muktadab, tahkik: muhammed abdulhalik udaymeh, (Beyrut: âlemu el-kütüb)
• Ebu el- fethi osman bin cinniy, el-hasais, tahkik: muhammed ali enneccar, (Beyrut: âlemulkütüb)
• Ebu el-berekat el-enbariy, esraru el-arabiyyeti, (Beyrut: darulerkam bin ebi el-erkam)
• Ebu muhammed bin esseyyit el-batlusiyy, islahu elhalel min kitabi el-cümel, tahkik: sait abul kerim suudiy, (Beyrut: daru et-taliah)
• Ebu nasr İsmail el-fârâbiy, essabâh maddetün, tahkik: Ahmet abdulğafûr attâr, ( Beyrut: dârulilim lilmelâyîn, tab'a 4, 1407 hicri)
• İbn ebi er-rebîi, el-besıt fi şerhi cümel ezzecaciy: tahkik: iyad bin abdu es-sebîtiy, (Beyrut: daru el-ğarbi el-islamiy)
• Muhammed bin ahmed bin Abdullah el-ensari el – işbiyliy eşşehîr bilhaffâf, El-müntehab el-ekmel ala kitabi el-cümel, tahkik: Ahmet buya veled eşşeyh muhammed tukallah, (essuûdiyyeh: camiatü ümmü el kurâ, 1412 hicri/1991 miladi)
• Muhammed bin mekrem bin ali ibnü menzûr, lisanularabi maddetün, (Beyrut: daru sadir, tab'a3, 1414hicri)
• Mücmeu el-lüğate el- arabiyyete bilkahirati, el-mu'cem el- vasît, (mısır: dar ed-da'veti)
• Osman bin ömer cemaluddin ibn-ü elhacib, eşşafiye fi ilmi ettasrîf, tahkik: hasan Ahmet el- osman,(Mekke ve Beyrut: daru el beşair el-islamiyyeti, tab'a1).