Sahiciliğin Sadeliği: Ziya Tanalı’nın Etiği ve Japon Estetiği

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 1, 1 - 6, 21.04.2020

İbrahim Soner Özdemir

Öz

Japon kültürüne çeşitli şekillerde ifade ettiği bir ilgi duyan Ziya Tanalı’nın sanatın tanımlayıcı niteliklerini tartışırken kullandığı “sahicilik”, “sadelik”, “boşluk” ve “hüzün” gibi kavramlar Japon estetiğiyle ilgili çeşitli araştırmalarda ele alınan kavramlarla benzerlikler taşımaktadır. Bu benzerlikler aracılığıyla Tanalı’nın sanatsal yaratı ve etik arasında kurduğu bağlantıyı ele almak amacıyla makalede öncelikle Tanalı’da ve Japon estetiğiyle ilgili incelemelerde sahiciliğin estetik olarak nasıl tanımlandığı ana hatlarıyla belirlenmektedir. Daha sonra, her ikisinin sahicilikle ilgili tanımları, etik bir ideal olarak sahicilik düşüncesine yöneltilen bazı temel eleştiriler açısından değerlendirilmektedir. Bu değerlendirmeye göre Tanalı’nın kendi olmakla ilgili tanımı bir kendini aşma ortaya koyarken, ortak bir duyarlılık anlamı taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ziya Tanalı, Japon Estetiği, Sahicilik, Kendi Olmak

Simplicity of Being Oneself: Ziya Tanalı’s Ethics and Japanese Aesthetics

Öz

Japon kültürüne çeşitli şekillerde ifade ettiği bir ilgi duyan Ziya Tanalı’nın sanatın tanımlayıcı niteliklerini tartışırken kullandığı “sahicilik”, “sadelik”, “boşluk” ve “hüzün” gibi kavramlar Japon estetiğiyle ilgili çeşitli araştırmalarda ele alınan kavramlarla benzerlikler taşımaktadır. Bu benzerlikler aracılığıyla Tanalı’nın sanatsal yaratı ve etik arasında kurduğu bağlantıyı ele almak amacıyla makalede öncelikle Tanalı’da ve Japon estetiğiyle ilgili incelemelerde sahiciliğin estetik olarak nasıl tanımlandığı ana hatlarıyla belirlenmektedir. Daha sonra, her ikisinin sahicilikle ilgili tanımları, etik bir ideal olarak sahicilik düşüncesine yöneltilen bazı temel eleştiriler açısından değerlendirilmektedir. Bu değerlendirmeye göre Tanalı’nın kendi olmakla ilgili tanımı bir kendini aşma ortaya koyarken, ortak bir duyarlılık anlamı taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ziya Tanalı, Japanese arts, to be oneself, authenticity

Kaynakça

• Dutton, D. (2003). Authenticity in Art. Jerrold Levinson (Ed.) The Oxford Handbook of Aesthetics içinde (s. 258-274). New York: Oxford University.
• Gracyk, T. (2009). Authenticity and Art. Stephen Davies vd. (Ed.) A Companion to Aesthetics içinde (s. 156-159). Oxford: Wiley-Blackwell.
• Hara, K. (2014). The Origins of Japanese Design. R. Menegazzo, S. Piotti (Ed.) WA: The Essence of Japanese Design içinde (s. 11-17). London: Phaidon.
• Hisamatsu, S. (1974). Zen and the Fine Arts. Tokyo: Kodansha International.
• Isozaki, A. (2006). Japan-ness in Architecture. Cambridge, Massachusetts, London: The MIT.
• Ōhashi, R. (2000). The Japanese ‘Art Way’ (dô): Sensus communis in the Context of the Question of a Non-Western Concept of Modernity. H. Kimmerle ve H. Oosterling (Ed.) Sensus communis in Multi- and Intercultural Perspective: On the Possibility of Common Judgments in Arts and Politics içinde (s. 53-59). Würzburg: Königshausen & Neumann.
• Onur, Z. (Ed.) (2010). Mimarlığa Emek Verenler Dizisi- IV: Ziya Tanalı. Ankara: TMMOB Mimarlar Odası.
• Suzuki, D. T. (1979). Zen Budizm. İlhan Güngören (Çev.). İstanbul: Yol.
• Suzuki, D. T. (2017). Zen ve Haiku. A. Cengiz Büker (Çev.). İstanbul: Okyanus.
• Tanalı, Z. (2000). Sadeleştirmeler. Ankara: Alp.
• Tanalı, Z. (2002). Sevgili Düşünceler. Ankara: Mimarlar Derneği 1927.
• Tekmen, A. N. (2014). Toplum Hayatından İş Hayatına Kata. S. Esenbel, E. Küçükyalçın (Ed.) Türkiye’de Japonya Çalışmaları II içinde (s. 91-100). İstannbul: Boğaziçi Üniversitesi.
• Varga, S. (2012). Authenticity as an Ethical Ideal. New York ve Londra: Routledge.
• Varga, S., Guignon, C. (2017). Authenticity. Edward N. Zalta (Ed.) The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Fall 2017 Edition) içinde. erişim https://plato.stanford.edu/archives/fall2017/entries/authenticity/