ERGONOMIC ANALYSIS OF CORPORATE and NON-CORPORATE HYPERMARKETS

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 1, 14 - 30, 31.03.2023

Gül Şebnem Tutal , Demet Aykal

https://doi.org/10.32955/neujfa202351700

Öz

Ergonomics is an interdisciplinary field of study that aims to make people's lives easier and improve their quality of life. Ergonomics is one of the main issues in the design of spaces that are directly related to people. It is important that the space designed in ergonomic design is suitable for the potential user. Hypermarkets, which are frequently used in daily life and have users from all segments of society, are also one of the places that should be accessible by providing ergonomic design conditions. Taking advantage of ergonomics in hypermarkets is important both in terms of increasing customer satisfaction and increasing the efficiency of the business. The study started from here is important in terms of improving the hypermarkets serving today and ensuring the compliance of the hypermarkets that are planned to be designed in the future with ergonomic measures. Within the scope of the research, literature review, on-site examination and photographing techniques were used. Two hypermarkets, one corporate and the other non-corporate, in Diyarbakır Şanlıurfa Boulevard were selected as the study area. In hypermarkets, the criteria to be considered ergonomically when designing space organization and reinforcement elements are mentioned. The data obtained from the differences between the necessary criteria and the two existing applications were analyzed by tabulating. Suggestions have been made about the hypermarkets to be designed from now on.

Anahtar Kelimeler

Ergonomics, Hypermarket, Anthropometry, Sales Units

Kurumsal ve Kurumsal Olmayan Hipermarketlerin Ergonomik Analizi

Öz

Ergonomi, insanların yaşamını kolaylaştırmayı ve hayat kalitesini arttırmayı amaçlayan disiplinler arası bir çalışma alanıdır. İnsanlar ile doğrudan ilişkili olan mekanların tasarımında önemli kriterlerden biri ergonomik standartlara uygunluktur. Ergonomik tasarımda tasarlanan mekânın potansiyel kullanıcıya uygun olması önemlidir. Günlük hayatta sık kullanılan, toplumun her kesiminden kullanıcısı olan hipermarketler de ergonomik tasarım şartlarını sağlayarak erişilebilir olması gereken mekanlardan biridir. Hipermarketlerde ergonomiden yararlanmak hem müşterilerin memnuniyetini hem de işletmenin verimliliğini arttırmak açısından önemlidir. Buradan yola çıkarak başlanılan çalışma, günümüzde hizmet veren hipermarketlerin iyileştirilmesi ve gelecekte tasarlanması planlanan hipermarketlerin ergonomik ölçülere uygunluğunun sağlanması açısından önemlidir. Araştırma kapsamında, literatür taraması, yerinde inceleme ve fotoğraflama tekniklerinden faydalanılmıştır. Çalışma alanı olarak Diyarbakır Şanlıurfa Bulvarı’ndaki biri kurumsal diğeri kurumsal olmayan iki hipermarket seçilmiştir. Hipermarketlerde mekân organizasyonu ve donatı elemanları kurgulanırken ergonomik açıdan dikkat edilmesi gereken kriterlere değinilmiştir. Gerekli kriterler ile var olan iki uygulama arasındaki farklardan edilen veriler tablolaştırılarak analiz edilmiştir. Bundan sonra tasarlanacak hipermarketlerle ilgili önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Ergonomi, Hipermarket, Antropometri, Satış Birimleri

Kaynakça

• Aykal, F. D. ve Günyel, B. (2010). Diyarbakır Çocuk ve Gençlik Merkezinin Ergonomik Açıdan Değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (32) , 254-268
• Chiara, J. & Callender, J. (1987). Time saver standards for building types Çetin Erkal, A. (1998). Marketlerin Programlanması ve Tasarlanması, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Çetinel, T. (1999). Alışveriş Merkezleri Mekân Düzenleme İlkeleri, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Demirci Fatma, Perakendecilikte Mağaza Düzenlemesi, Birinci Basım, Beta Basım A.Ş., Yayın No:949, İstanbul, Şubat 2000
• Dizdar, E. N. (2004). Toplam Ergonomi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Ders Kitabı, Üniversite Matbaası, Safranbolu.
• Doğan, C. ve Altan, O. (2007). Kamusal alanda oturma eylemi ve ergonomik ilkeler, Megaron, 2 (3), 159-166.
• Erkan, N. (2003). Ergonomi. MPM Yayınları, Yayın No: 373, Ankara.
• Güler, Ç. (1997). Ergonomiye Giriş, Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı, Ankara.
• Gürcan, Ş. D. (2008). Ürün Teşhir Standlarında Renk Etkisi: Süpermarkette Bir Deney. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstütüsü, İstanbul.
• İsmailoğlu, S. (2016). İlk Kademe Eğitim Yapılarındaki Derslikler Üzerine Ergonomik Bir Değerlendirme. Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstütüsü, Trabzon.
• Kepekçi Yetkin, M. (2021). Anaokullarının Ergonomik Açıdan Kullanıcı Memnuniyeti Analizi, Kilis İli Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstütüsü, Diyarbakır.
• Mun, D. (1981). Shops, A Manuel of Planning and Design, Architectural Press, Londra.
• Neufert, E. (2017). Yapı Tasarımı, Beta Yayıncılık, İstanbul, Türkiye.
• Temel, S. C. ve Canbay Türkyılmaz, Ç. (2018). Geleneksel Safranbolu Evi’nin İşlevsel Dönüşümünde Ergonomik Tasarım Faktörlerinin Değerlendirilmesi: Curtlar Evi Örneği. Ergonomi, 1 (3) , 163-175 .
• Orhan S, Bilgin B, Güvenç İ. (2006), Taşıt Ergonomisi. Lisans Tezi. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Karabük Teknik Eğitim Fakültesi Makine Eğitimi Bölümü Otomotiv Öğretmenliği Programı, Karabük.
• Tokat, Z. (2018). Türkiye’de Otel Kültürü Ve İstanbul’daki 5 Yıldızlı Otel Odalarının Ergonomik Kriterler Çerçevesinde İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstütüsü, İstanbul.
• TSE 11875. (2004). Hipermarketler – Genel Kurallar. Türk Standartlar Enstitüsü.
• Url-1 shorturl.at/cfikr
• Url-2 shorturl.at/lBR18
• Url-3 shorturl.at/HNPSX
• Veziroğlu,M. (2018). Perakende Satış Mekanlarında Fiziksel Çevre Faktörlerinin Kullanıcı Memnuniyetine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Yurtkuran, S. (2005). Ergonominin Mimarlık Öğrencilerinin Atölye Ortamındaki Verimine Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa.