Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütüne Üye Ülkelelerin 2006 Yılı İnsani Gelişmişlik Düzeylerinin Analizi.

Yıl 2009, Cilt: 2 Sayı: 2, 1 - 18, 01.08.2009

Tahsin Karabulut Nurettin Kaya Zeynep Gürsoy

Öz

The Human Development Index (HDI) is one of the most important indicators concerning the the analysis of countries’ development levels. Three sub-indexes, namely Life Expectancy Index, Education Index, and Welfare Index, are used in order to gauge the value of HDI. Life Expectancy at birth figures are used in the Life Expectancy Index; Adult literacy rate and schooling ratio are used in the Education Index whereas GDP per capita figures are used in the Welfare Index. According to the HDI, which is showing values between 0 and 1, countries are sorted into three categories. Countries of HDI figures between 0 and 0,499 are demonstrated as having Low Human Development levels; HDI figures between 0,500 and 0,799 demonstrates countries of Middle Human Development Levels whereas HDI figures between 0,800 and 1 are categorized as countries with High Human Development Levels. The HDI is calculated regularly by the United Nations Development Programme (UNDP) for all countries in the world and countries’ development levels are published by Human Development Reports (HDR) according to the calculated figures. In this work that aims to analyze OECD countries human development levels with respect to HDI values for the year 2006, it was observed that the index values established after the calculations done by us were in line with the values published by the UNDP. According to the index values all of the OECD countries are placed in the category of countries with High Human Development Levels whereas Turkey is placed in the category of countries with Middle Human Development Levels according to all other indexes but education index.

Anahtar Kelimeler

Human Development, Turkey, OECD

Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütüne Üye Ülkelelerin 2006 Yılı İnsani Gelişmişlik Düzeylerinin Analizi.

Öz

İnsani Gelişmişlik Endeksi (İGE), ülkelerin gelişmişlik düzeylerinin analizinde kullanılan en önemli göstergelerden birisidir. İGE değerinin hesaplanmasında; Yaşam Beklentisi Endeksi, Eğitim Endeksi ve Refah Endeksi olmak üzere üç alt endeks kullanılmaktadır. Yaşam beklentisi endeksinde; doğuşta yaşam beklentisi, eğitim endeksinde; yetişkin okur-yazarlık oranı ve okullaşma oranı, refah endeksinde ise kişi başına GSYİH değerleri veri olarak kullanılmaktadır. 0-1 arasında değişen değerler alan İGE’ne göre ülkeler gelişmişlik düzeyleri açısından üç kategoriye ayrılmaktadır. İGE değeri 0-0,499 arasındaki ülkeler “Düşük İnsani Gelişmişlik”, 0,500-0,799 arasında yer alan ülkeler “Orta İnsani Gelişmişlik” ve 0,800-1 değerleri arasında yer alan ülkeler “Yüksek İnsani Gelişmişlik” kategorisinde bulunmaktadır. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından düzenli olarak dünya ülkelerinin tamamına yönelik olarak İGE hesaplanmakta ve elde edilen değerlere göre ülkelerin gelişmişlik düzeyleri İnsani Gelişme Raporları (İGR) aracılığı ile yayınlanmaktadır. OECD ülkelerinin 2006 yılı İGE değerlerine göre insani gelişmişlik düzeylerinin analiz edilmesi amacıyla yapılan bu çalışmada, tarafımızdan yapılan hesaplamalar sonucu oluşturulan endeks değerlerinin UNDP tarafından açıklanan değerlerle uyumlu olduğu görülmüştür. Oluşturulan endeks değerlerine göre; Türkiye dışındaki OECD ülkelerinin tamamı yüksek insani gelişmişlik düzeyine sahip ülkeler kategorisinde yer alırken, Türkiye eğitim endeksi dışındaki diğer endekslere göre orta insani gelişmişlik düzeyine sahip ülkeler kategorisinde yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

İnsani Gelişmişlik, Türkiye, OECD