Türkiye Ekonomisinde Enflasyon ve Ekonomik Büyüme İlişkisi Üzerine Eşbütünleşme ve Nedensellik Analizi (1990-2005).

Yıl 2009, Cilt: 2 Sayı: 2, 60 - 74, 01.08.2009

Zeynep Karaçor Şerife Şaylan Gülbahar Üçler

Öz

The interaction between economic growth and inflation has been analyzed in various studies based on different countries and time periods in the economy literature. Since shaping economy policies and outcomes they created, these two macroeconomic variables have led this issue keep its popularity in almost every period of time. A general assumption, which is widely accepted in economy literature, based on Philips curve, indicating that there is a positive relationship between these two variables become common until the 1980’s. This common view has lost its credibility in the following years and it was showed that, as a matter of fact, there is a negative interaction between those of two variables in the middle and long term periods. However, it would not be wrong to say that there is no consensus in the empirical studies on this issue. With regard to past trends, new advancements become evident, which support views, emerged after the 1980’s. High inflation, an acute historical problem in Turkey, and uncertainty coming along with inflation leading to decline in growth by discouraging investments are the main reasons of such an assasement .This paper tries toexamine the relationship between inflation and economic growth using cointegration and causality analyses with quarterly data covering the period of 1990-2005. Empirical results of this study hint that inflation is a variable which affects economic growth negatively.

Anahtar Kelimeler

Inflation, Economic Growth, Coentegration, Turkey

Türkiye Ekonomisinde Enflasyon ve Ekonomik Büyüme İlişkisi Üzerine Eşbütünleşme ve Nedensellik Analizi (1990-2005).

Öz

İktisat literatüründe ekonomik büyüme ve enflasyon ilişkisi, farklı ülkeler ve farklı dönemleri temel alan değişik çalışmalarda analiz edilmektedir. Bu iki makro ekonomik değişkenin ekonomi politikasına yön vermesi ve yarattığı önemli sonuçlar, konunun her dönemde güncelliğini korumasına yol açmıştır. İktisat yazınında 1980’li yıllara kadar Phillips eğrisi yaklaşımı doğrultusunda bu iki değişkenin aynı yönlü ilişki içinde olduğuna yönelik yaygın kanı, bu dönem sonrasında geçerliliğini yitirmiş ve orta ve uzun dönemde bu etkileşimin zıt yönlü olduğu öngörülmüştür. Ancak konuyla ilgili uygulamalı çalışmaların bulguları üzerinde fikir birliğinin olduğunu söylemek yanıltıcı olur. Geçmiş trend göz önünde bulundurulduğunda, ülkemizde 1980’li yıllar sonrası yaygınlaşan görüşü destekler gelişmeler yaşanmıştır. Türkiye ekonomisinde uzun bir geçmişe sahip olan yüksek enflasyon ve beraberinde getirdiği belirsizlik ortamının yatırımları olumsuz etkileyerek büyüme oranını azaltması böylesi bir gelişmenin temel nedenini teşkil eder. Bu çalışma kapsamında Türkiye ekonomisi için enflasyon ve ekonomik büyüme ilişkisi 1990-2005 dönemine ait üçer aylık veriler kullanılarak eşbütünleşme ve nedensellik analiziyle test edilmeye çalışılmıştır. Yapılan ekonometrik analizler, Türkiye ekonomisinde enflasyonun ekonomik büyüme oranını negatif yönde etkileyen bir değişken olduğu sonucuna işaret etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Enflasyon, Ekonomik Büyüme, Eşbütünleşme, Türkiye

Kaynakça

• AL-MARHUBİ, Fahim (1998), “Cross-Country Evidence on the Link between Inflation Volatility and Growth”, Applied Economics, 30(10):1317-1326.
• ARTAN, Seyfettin (2006), “Türkiye’de Enflasyon, Enflasyon Belirsizliği ve Büyüme”, Türkiye Ekonomi Kurumu Tartışma Metni, 2006(14):1-19.
• APERGIS, Nicholas (2004), “Inflation, Output Growth, Volatility and Causality: Evidence from Panel Data and the G7 Countries”, Economic Letters, 83(2):185-191.
• AŞIRIM, Oğuz (1995), “Output Inflation Trade off: Evidence from Turkey”, The Central Bank of the Republic of Turkey Research Department Tartışma Metni, Sayı:9506.
• AYDOĞAN, Esenay (2004), “1980’den Günümüze Türkiye’de Enflasyon Serüveni”, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 11(1):91-110.
• CHOWDHURY, Anis, (2002), “Does Inflation Affect Economic Growth? The Relevance of the Debate for Indonesia”, Journal of Asia Pacific Economy, 7(1):20-34.
• ÇETİN, Ahmet (2004), “Enflasyon, Büyüme ve Reel-Nominal Belirsizlikler Arasında Nedensellik İlişkileri”, İktisat, İşletme ve Finans, 19(221):71-79.
• DİBOOĞLU, Selahattin ve Aykut KİBRİTÇİOĞLU (2004), “Inflation, Output Growth and Stabilization in Turkey: 1980-2002”, Journal of Economics and Business, 56(1): 43-44.
• ERÇEL, Gazi (1999), “Türkiye’de Enflasyon ve Büyüme İlişkisi: Genel Bir Değerlendirme”, http://www.tcmb.gov.tr/yeni/evds/konusma/tur/2000/ enflasyon .html Erişim Tarihi: 3.07.2008
• ENDERS, Walters ve Clive GRANGER (1998), “Unit Root Test and Asymetric Adjustment with an Example Using the Term Structure of Interest Rates”, Journal of Business and Economic Statistics, 16(3):304-311.
• ERBAYKAL, Erman ve H. Aydın OKUYAN (2008), “Does Inflation Depress Economic Growth? Evidence from Turkey”, International Research Journal of Finance and Economics, 17:40-48.
• ERDOĞAN, Seyfettin ve Hilal BOZKURT (2005), “Türkiye’de 1985-2004 Döneminde Enflasyon Belirsizliği-Büyüme İlişkisi”, Finans-Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, 490:51-58.
• FRY, Maxwell J.,(1981), “Inflation and Economic Growth in Pasific Basin Developing Economies”, Federal Rezerve Bank of San Francisco Economic Reviev. http://www.frbsf.org/publications/economics/review/1981/81-4_8-18.pdf
• GYLFASON, Thorvaldur ve Tryggvi Thor HERBERSTSSON (2001), “Does Inflation Matter for Growth”, Japon and the World Economy, 13:405-428.
• GRIMES, Arthur (1991), “The Effects of Inflation on Growth: Some International Evidence”, Weltwirtschaftliches Archiv, 127:631-644.
• GUJARATI, Damodar (2003), Temel Ekonometri, Çeviren: Ümit Şenesen, Gülay Günlük Şenesen, Literatür Yayıncılık, İstanbul.
• GOKAL, Vikesh ve Subrina HANİF (2004), “Relationship between Inflation and Economic Growth”, Reserve Bank off Fiji, Working Paper No: 2004/04.
• GÖKTAŞ, Özlem (2005), Teorik ve Uygulamalı Zaman Serileri Analizi, Beşir Kitabevi, İstanbul.
• GRENE, William H. (2002), Econometric Analysis, Prentice Hall, Beşinci Basım, Newyork.
• HODGE D.,(2006), “Inflation and Growth in South Africa”, Cambridge Journal of Economics, 30(2):163-180.
• HWANG, Y.(2007), “Causality Between Inflation And Real Growth”, Economics Letters, 94(1):146–153.
• JAVIER, Andre; Hernando IGNACIO ve J. David LOPEZ-SALIDO (2004), “The Role of the Financial System in the Growth–Inflation Link: The OECD Experience”, European Journal of Political Economy, 20(4):941-961.
• KARACA, Orhan (2003), “Türkiye’de Enflasyon - Büyüme İlişkisi: Zaman Serisi Analizi”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 4(2):247-255.
• KORMENDI, Roger C. ve Philip G. MEGUIRE (1985), “Macroeconomic Determinants of Growth: Cross-Country Evidence”, Journal of Monetary Economics, Cilt: 16, Sayı: 2, ss: 141-163.
• KUTLAR, Aziz, Uygulamalı Ekonometri, Nobel Yayın Dağıtım, 2. Basım, Ankara, 2005.
• LOGUE, Dennis E. ve Richard James SWEENEY (1981), “Inflation and Real Growth: Some Empirical Results”, Journal of Money, Credit and Banking, 1(4):497-501.
• MALLİK, Grijasankar ve Anis CHOWDHURY (2001), “Inflation and Economic Growth: Evidence from Four South Asian Countries”, Asia-Pacific Development Journal, 8(1):123-135.
• MANZOOR, Hussain (2005), “Inflation and Growth: Estimation of Threshold Point for Pakistan”, Pakistan Business Rewiev, Research Paper, 7(3):1-15.
• MUBARİK, Yasir Ali (2005), “Inflation and Growth: An Estimate of the Threshold Level of Inflation in Pakistan”, SBP Research Bulletin, 1(1):35-44.
• ŞAHİN, Hüseyin (1995), Türkiye Ekonomisi, Ezgi Yayınları, Bursa.
• TABAN, Sami (2008), “Türkiye’de Enflasyon-Ekonomik Büyüme İlişkisi: Sınır Testi Yaklaşımı”, TİSK Akademi Dergisi, Sayı: Şubat 2008/1:145-167.
• TARI, Recep ve Hilal Y. BOZKURT (2005), “Türkiye’de İstikrarsız Büyümenin VAR Analizi”, 7. Ulusal Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu, 26-27 Mayıs 2005 İstanbul.
• TARI, Recep ve Funda Sera KUMCU (2005), “Türkiye’de İstikrarsız Büyümenin Analizi: 1983-2003 Dönemi”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 9, 2005/1.
• TERZİ, Harun ve Sabiha OLTULULAR (2004), “Türkiye’de Ekonomik Büyüme- Enflasyon Süreci: Sektörler İtibariyle Ekonometrik bir Analiz”, Bankacılar Dergisi, 50:19-33.
• VALDOVINOS, Carlos G. Fernandez (2003), “Inflation and Economic Growth in the Long Run”, Economics Letters, 80(2):167-173.
• YENTÜRK, Nurhan (2003), Körlerin Yürüyüşü Türkiye Ekonomisi ve 1990 Sonrası Krizler, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 1. Baskı: İstanbul.