Azerbaycan ve Almanya'nın Bölgesel Kalkınma Politikalarının Karşılaştırmalı Analizi

Yıl 2012, Cilt: 5 Sayı: 1, 103 - 115, 01.04.2012

Elman Muradov

Öz

Currently, development differences between regions are considered to be one of the most important problems all over the world. There are social-economic developed and developing countries, as well as relatively developed and less developed regions inside the countries. Development differences of this kind inside the country cause a number of social and economic problems. Due to this many efforts are made to address these issues. In this regard, during the time of gaining independence in 1991, Azerbaijan made the course of narrowing the development gap between regions one of the most important issues in its economic development policy. Hence, in Azerbaijan the program of the social and economic development of the regions was drown up between 2004 and 2008; moreover in 2009 the implementation of the second program was launched. In the issue of addressing the problem of narrowing development gap between regions it is essential to benefit form the relevant experience of the leading countries, such as Germany. The main purpose of this work is to present the development model especially for Azerbaijan to comprise in it the analysis of the current historical structure of Azerbaijan regions and Germany’s experience.

Anahtar Kelimeler

Regional Development, Differences Between Regions, Regional Policy, Azerbaijan, Germany.

Azerbaycan ve Almanya'nın Bölgesel Kalkınma Politikalarının Karşılaştırmalı Analizi

Öz

Günümüzde bölgelerarası gelişmişlik farkları, dünyanın çoğu yerinde en önemli sorunlardan biri olarak dikkat çekmektedir. Sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyi bakımından gelişmiş ve az gelişmiş ülkeler olduğu gibi, ülkelerin kendi içinde de göreli olarak gelişmiş ve az gelişmiş bölgeler bulunmaktadır. Ülke içindeki bu gelişmişlik farkları pek çok sosyal ve ekonomik sorunlara neden olmakta ve bu nedenle ülke genelinde bölgeler arasındaki farklılıkları azaltmaya yönelik büyük uğraşlar verilmektedir. Nitekim 1991 yılında bağımsızlığını kazanması ile birlikte Azerbaycan'da da derinleşen bölgeler arasındaki gelişmişlik farklılıklarının azaltılmasına yönelik kalkınma politikalarının ülkenin ekonomik politikasında özel önemi olmuştur. Bu bağlamda 2004-2008 yılları arasında Azerbaycan bölgelerinin ekonomik ve sosyal kalkınması programı uygulanmış, 2009 yılından itibaren ise ikinci program yürürlüğe konmuştur. Bölgeler arasındaki gelişmişlik farklılıklarının azaltılması yönünde Almanya gibi bu konuda deneyimli ülkelerin tecrübeleri göz önüne alınması gerekmektedir. Bu çalışmanın temel amacı da Azerbaycan'da mevcut bölgesel yapının tarihsel irdelenmesi, bu konuda Almanya'nın tecrübesinin de göz önünde bulundurularak, Azerbaycan için bir kalkınma modelinin sunulmasıdır.

Anahtar Kelimeler

Bölgesel Kalkınma, Bölgesel Gelişmişlik Farkları, Bölgesel Politika, Azerbaycan, Almanya.

Kaynakça

• “Azerbaycan Bölgelerinin Birinci Sosyal ve Ekonomik Kalkınma Programının (2004-2008- ci illər)” İcrasının Sonuçları ” http://www.azerbaijan.az/portal/Economy/ newWorks/newWorks_01_a.html (15.10.2011).
• “Azerbaycan’ın Ümumi Ehalisinin 55%-i Bakıda Toplaşı“ Bizim Yol, 17.07.2007, http://www.bizimyol.az/index.php?mod=news&act=view&nid=1300 (10.10.2011).
• “Almanya'da Yoksulluk Gerçeği“, Deutsche Welle 19.05.2011 http://www.dw- world.de/dw/article/0,,4262903,00.html (07.10.2011).
• Almanya Federal Ekonomi ve Teknoloji Bakanlığı, Gemeinschaftsaufgabe "Verbesserung Der Regionalen Wirtschaftsstruktur", (Bölgesel Ekonomik Strukturun İyileştirilmesi) http://m.bmwi.de/BMWimobile/Navigation/Themen/technologie, did=151112.html (06.10.2011).
• ARSLAN, Kahraman (2005), “Bölgesel Kalkınma Farklılıklarının Giderilmesinde Etkin Bir Araç: Bölgesel Planlama ve Bölgesel Kalkınma Ajansları“, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl:4 Sayı:7 Bahar 2005/1 s.275-294.
• Azerbaycan Ekonomi Bakanlığı “Azerbaycan Bölgelerinin Birinci Sosyal ve Ekonomik Kalkınma Programı”
• http://economy.gov.az/index.php?option=com_content&view=article&id=334 (01.10.2011).
• BOHLER Karl Friedrich “Langlebige regionale Disparitäten“ Bundeszentrale für politische Bildung“,http://www.bpb.de/themen/8LAII5,0,Langlebige_regionale_Disparit% E4ten.html (06.10.2011).
• HASANOĞLU, Mürteza (2008) “Azerbaycan Cumhuriyeti’nde Devletin Yeniden Yapılandırılması”, Sayıştay Dergisi, Sayı 69, s.73-90.
• KLEMT, Georg (2011) “Federal Almanya'da Bölge Planlaması”, http://dergiler.ankara. edu.tr/dergiler/42/402/4374.pdf (07.10.2011).
• KARAGİANNİS Nikolaos (2002) “Development Policy and the State”, Boston:Lexington Books, s.82.
• KAYIKÇI, Sabrina (2003) “Federal Almanya Cumhuriyeti’nde Mekan Planlama Sistemi”, Planlama Dergisi, sayı 26.
• http://yonetimbilimi.politics.ankara.edu.tr/almanya%27da%20planlama.pdf 06.10.2011)
• KIZILTAN, Alaattin (2007) “Türkiye’de İller Ve Bölgelerin Ekonomik Gelişme Düzeyleri Arasindaki Uzun Dönemli İlişkiler”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 9, Sayı 1, s.270.
• LESSMANN, Christian “Regionale Disparitäten in Deutschland und Ausgesuchten OECD- Staaten im Vergleich“.
• http://www.cesifo-group.de/portal/page/portal/ifoContent/N/publ/Zeitschriften/zs-fodr/ZS- IFODR-container/IFO_DRESDEN_BERICHTET_2005/ifodb_ 2005_3_25-33.pdf (06.10.2011).
• MAIER, Gunther, TÖDTLING Franz, TRIPPL Michaela (2006) “Regional-und Stadtökonomik”, Wien: Springer, s.84.
• NADIROV A., MURADOV Ş., ELESGEROV.E., NURİYEV E., HÜSEYNOV.T. (2003) “Azerbaycan İqtisadiyyatı“, Bakü: Elm, s. 112-152.
• Österreichische Gesellschaft für Raumplanung “Erozionsprozesse im Siedlungsgefüge Österreichs“, (2008), Wien:Lit Verlag, s.12.
• ÖZER, Yunus Emre (2007), “Küresel Rekabet - Bölgesel Kalkınma Ajansları ve Türkiye”, Review of Social, Economic & Business Studies, Vol.9/10, s.389-408.
• ÖZTÜRK, Lütfü (2006) “Geçiş Ekonomilerinde Bölgeler Arası Dengesizlikler: Bir Neden Olarak Piyasa Ekonomisi”, Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 16, s.23.
• PİRİLİ, Meneviş Uzbay (2011) “Bölgesel Kalkınmada Kamu Yatırımlarının Rolü: Kuramsal Bir Değerlendirme”, Ege Akademik Bakiş, Cilt 1, Sayı 2, s. 309 – 324.
• SCHÄTZL , Ludwig (2003), “Wirtschaftsgeographie 1“, Wien:UTB, s.159.
• SEFEROV, Rehman (2005) “Sovyet Dönemi ve Bağımsızlık Sonrası Azerbaycan Nüfusunun Etnik Yapısındaki Değişimler“, Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı 17: Bahar 2005 s.285-297.
• Aserbaidschan-Land des Feuers zwischen Orient und Okzident http://liportal.inwent.org/aserbaidschan/geschichte-staat.html (07.10.2011).
• “Sosyalist Politikalarının Bölge Planlamasına Etkisi”, http://www.scribd.com /Murat_Aydin/d/46610808- Sosyalist-devlet-yap%C4%B1s%C4%B1n%C4%B1n-bolgesel-kalk% C4%B1nma-uzerine-etkisi (06.10.2011).
• “Türkiye’de Bölgesel Kalkınma Ajansları (BKA)” http://www.planlama.org/new/bolgesel- kalkinma-ajanslari/turkiye-de-bolgesel-kalkinma-ajanslari-bka.html (07.10.2011).
• Türkiye'de Bölgesel Farklar ve Politikalar, TÜSİAD-T/2008-09/471 s.26.