ANALYSING FINANCIAL LEASING ACTS IN TERMS OF TAS 17, TAX LEGISLATION, BRSA NOTICE AND ACCOUNTING PRACTICES

Yıl 2013, Cilt: 6 Sayı: 2, 150 - 171, 01.08.2013

Ayşe Gül Köksal Beyhan Beller

Öz

While the need of capital of enterprises increases more and more in nowadays, resources be limited and the use of own resources be high-cost forces enterprises to use alternative financial methods. One of these methods is lease of assets instead of purchase. In this way, it comes up the increase of efficiency and productivity of business’s capital. Lease acts may be done in form of operating leasing and financial leasing. Financial leasing is medium and long term financing technique that is used to have some assets. In our country, many regulations were done regarding accounting of leasing agreement and acts as of 1980s. These regulations were done with “Standards of Leases” whose sequence number is 17 beside laws and notices. Even there are previously important differences among executions regarding accounting of financial leasing acts, it is achieved execution entirety by abrogating these differences significantly with regulations latterly. The aim of this study is to analyze relatively all existing regulations in connection with reflecting financial leasing acts to financial accounts in Turkey and crack experienced problems practically.

Anahtar Kelimeler

Financial Lease, TAS 17.Jel Codes: M40, M41

Finansal Kiralama İşlemlerinin TMS 17, Vergi Mevzuatı, BDDK Tebliği Açısından İncelenmesi ve Muhasebe Uygulamaları

Öz

Günümüzde işletmelerin sermaye gereksinimi her geçen gün artarken kaynaklarının kısıtlı olması ve öz kaynak kullanımının yüksek maliyetli olması işletmeleri alternatif finansal yöntemleri kullanmaya zorlamaktadır. Bu yöntemlerden biri de varlıkların satın alınması yerine kiralanmasıdır. Bu şekilde işletme sermayesinin etkinliği ve verimliliğini artırmak mümkün olabilmektedir. Kiralama işlemleri faaliyet kiralaması ve finansal kiralama şeklinde yapılabilmektedir. Finansal kiralama varlık ediniminde kullanılan orta ve uzun vadeli finansman tekniğidir. Ülkemizde finansal kiralama sözleşme ve işlemlerinin muhasebeleştirilmesine yönelik olarak 1980’li yıllardan itibaren birçok düzenleme yapılmıştır. Bu düzenlemeler, kanunlar ve tebliğler yanında 17 Sıra Numaralı “Kiralama İşlemleri Standardı” ile yapılmıştır. Finansal kiralama işlemlerinin muhasebeleştirilmesine yönelik uygulamalar arasında önceleri önemli farklılıklar olmakla beraber, son zamanlarda yapılan düzenlemeler ile bu farklılıklar önemli ölçüde ortadan kaldırılarak uygulama bütünlüğü sağlanmıştır. Bu çalışmanın amacı; Türkiye’de finansal kiralama işlemlerinin finansal tablolara yansıtılması ile ilgili mevcut tüm düzenlemeleri karşılaştırmalı olarak inceleyip uygulamada karşılaşılabilecek problemlere çözüm sunmaktır.

Anahtar Kelimeler

Finansal Kiralama, TMS 17.JEL Kodları: M40, M41

Kaynakça

• ATİLA, Özkan (2007), “Finansal Kiralama İşlemlerinde Son Gelişmeler”, Yaklaşım Dergisi, Nisan, (172) :75 – 81.
• BANKACILIK DÜZENLEME VE DENETLEME KURUMU (2007), “Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerince Uygulanacak Tekdüzen Hesap Planı ve İzahnamesi İle Kamuya Açıklanacak Finansal Tabloların Biçim ve İçeriği Hakkında Tebliğ”, 17 Mayıs 2007 tarih ve 26525 sayılı Resmi Gazete.
• BAŞAR, Banu (2008), Türkiye Muhasebe Standartları Uygulaması (Yorum – Açıklama – Örnekler) UFRS – UMS Uyumlu, Maliye ve Hukuk Yayınları, 2. Baskı.
• BENGÜ, Gözde Zeynep, (2007), Uluslararası Muhasebe Standartları ve Türk Mevzuatı’nda Finansal Kiralama İşlemleri ve Muhasebeleştirilmesi, Marmara Üniversitesi SBE Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• ÇETİN, Ayten (2005), “Sat ve Geri Kirala İşlemlerinin Kiracı ve Kiraya Veren Açısından Muhasebeleştirilmesi”, Analiz Dergisi, Ekim, (1) : 75 – 85.
• DAĞDEMİR, Serdal (2008), “Kiralama İşlemlerine İlişkin TMS 17 ile İlgili Açıklamalar”, Yaklaşım Dergisi, Ekim, (190) : 39 – 48.
• EGEMEN, Kıvanç (2007), Türkiye’de Finansal Kiralama (Leasing) İşlemleri ve Vergilendirilmesi, Kırıkkale Üniversitesi SBE Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale.
• EKİNCİ, Hakan (2008), “Finansal Kiralama Alanında Ses Getiren Önemli Bir Kararın Analizi”, Vergi Raporu Dergisi, Mart, (102) : 21 – 26.
• ESEN, Ahmet (2009), “Finansal Kiralama İşleminde Kiracının Muhasebe Kayıtları”, Maliye Postası Dergisi, Nisan, (687) : 17 – 24. http://www.tmsk.org.tr/tms_seti/TMSdoc/20060224 TMS 17.doc. http://www.tmsk.org.tr/tms_seti/TMS17.
• KARADENİZ, Salim (2007), “Kiracı Açısından Finansal Kiralama İşlemleri”, Yaklaşım Dergisi, Ocak, (169), Sayfa: 39 – 44.
• KARAKUŞ, Bülent (2007), “Finansal Kiralamada Son Gelişmeler ve Vergisel Yönüyle Kiracı Açısından Finansal Kiralama İşlemleri”, Vergi Raporu Dergisi, Temmuz, (94) : 92 – 98.
• KAVAK, Şeref (2005), Genel Muhasebe, Nobel Yayın Dağıtım, 3. Baskı, Ankara. ÖRTEN, Remzi; KAVAL, Hasan; KARAPINAR, Aydın (2009), Türkiye Muhasebe – Finansal Raporlama Standartları Uygulama ve Yorumları (TMS – TFRS), 3.Baskı, Ankara.
• ÖZEN, Serdar (2007), “Finansal Kiralama İşlemlerinde Değerleme”, Vergi Raporu Dergisi, (99): 149– 154, Aralık.
• ÖZULUCAN, Abitter; DERAN, Ali (2003), “TMS 17 ve Piyasa Uygulaması Çerçevesinde Finansal Kiralama İşlemlerinin Karşılaştırılması ve Muhasebe Uygulamaları”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, Mart, (1): 67- 89.
• ÖZULUCAN, Abitter; ÖZDEMİR, Fevzi Serkan (2009), “Finansal Kiralama Şirketlerince Uygulanacak Yeni Tekdüzen Hesap Planı ve İzahnamesi Çerçevesinde Finansal Kiralama İşlemlerinin Muhasebeleştirilmesi” Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, (1) : 25 – 43, 2009.
• SARAÇ, Osman (2003), “Finansal Kiralamada Değerleme”, Yaklaşım Dergisi, Ağustos, (128) : 81 – 87.
• SAYILGAN, Güven (2004), “Finansal Kiralama İşlemlerinin Muhasebeleştirilme İlkeleri ve Örnek Uygulama”, Muhasebe ve Denetime Bakış, Nisan: 69 – 96.
• SEVİLENGÜL, Orhan (2003), Genel Muhasebe, Gazi Kitabevi.
• SEYİDOĞLU, Halil (2008), Ekonomi ve İşletmecilik Terimleri Açıklamalı Sözlük, Güzem Can Yayınları: 23, İstanbul.
• ŞAHİN, Ali Ergin; DÜNDAR, Mustafa (1996), “Gayrimenkullerde Finansal Kiralama”, Vergi Dünyası, (174) : 78 – 85.
• TETİK, Nilüfer (2003), “Finansal Kiralamada Yeni Düzenlemeler ve Uygulama Üzerine Etkileri”, Yaklaşım Dergisi, Kasım, (131) : 39 – 45, TUĞLU, Ali (2005), “Finansal Kiralama Kanunu ve Vergi Kanunları Açısından Finansal Kiralama”, Yaklaşım Dergisi, Kasım, (155) : 98 – 101. 01 Temmuz 2003 tarih ve 25155 sayılı Resmi Gazete Seri No: 319.
• Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği, 01.07.2003, Seri No: 319.
• YILDIRIM, Hakkı, (2007), “Finansal Kiralama Şirketlerine Yapılan Makine – Teçhizat Teslimlerinde Katma Değer Vergisi İstisnası”, Mali Çözüm Dergisi, (83): 165 – 1