Hastane İşletmelerinde Değer Akış Maliyetlemesi

Yıl 2014, Cilt: 7 Sayı: 1, 260 - , 01.04.2014

Semra Aksoylu

Öz

In last years, important differences occurred in businesses’ production environment and production understanding. It can be said that one of the most important changes is the inclining from traditional stack production consideration to lean production which relies on lean consideration basics. The basic philosophy of lean production environment is to accomplish production without interrupting, by minimum resources, minimum cost and no mistake soon and to provide customer’s demand and requirements. Currently, hospitals have started to adopt and use lean consideration philosophy. Since lean consideration and traditional accounting systems fail to settle, a requirement for lean accounting has occurred. In order to resolve this requirement, Value Stream costing is brought to agenda. Value stream costing is a costing system which follows, calculates and reports cost in lean businesses on the basis of value stream basis. This system tries to be far from cost distribution as much as it can and it makes and presents transactions on a very simple basis and understandable level. In this study by attaching to regarding lean consideration philosophy, the applicability of Value Stream Costing in hospitals is examined and an example application is developed. According to result of this study, Value Stream Costing is very easily applicable in service corporations and especially in hospitals. With this technique, it will be possible to make performance measurements regarding value streams and improve the effectiveness in hospitals.

Anahtar Kelimeler

Lean Production, Lean Accounting, Value Stream Costing, HospitalsJEL Classification: M11, M40, M49, I12

Hastane İşletmelerinde Değer Akış Maliyetlemesi

Öz

Son yıllarda işletmelerin üretim ortamlarında ve üretim anlayışlarında önemli değişiklikler meydana gelmiştir. Bu değişikliklerin en önemlilerinden birinin geleneksel yığın üretim anlayışından yalın düşünce temeline dayanan yalın üretime yönelme olduğu söylenebilir. Yalın üretim ortamının temel felsefesi; üretimi kesintiye uğratmadan, en az kaynakla, en kısa zamanda, en az maliyetle ve hatasız bir şekilde üretimi gerçekleştirmek ve müşterinin istek ve ihtiyacını karşılamaktır. Son zamanlarda hastaneler de yalın düşünce felsefesini benimsemeye ve kullanmaya başlamışlardır. Ancak yalın düşünce ile geleneksel muhasebe sistemlerinin uyum sağlayamaması sebebiyle yalın muhasebe ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Bu ihtiyacın giderilmesi amacıyla Değer Akış Maliyetlemesi gündeme gelmiştir. Değer akış maliyetlemesi, yalın işletmelerde maliyetleri değer akışları temelinde takip eden, hesaplayan ve raporlayan bir maliyetleme sistemidir. Bu sistem mümkün olduğunca maliyet dağıtımından uzak durmaya çalışan, işlemleri son derece basit ve anlaşılır düzeyde yapan ve sunan bir sistemdir. Bu çalışmada söz konusu yalın düşünce felsefesine bağlı kalınarak Değer Akış Maliyetlemesinin hastanelerde uygulanabilirliği incelenmiş ve bir örnek uygulama geliştirilmiştir. Çalışmadan ulaşılan sonuca göre, Değer Akış Maliyetlemesi hizmet işletmelerinde ve özellikle de hastane işletmelerinde kolaylıkla uygulanabilecek bir yöntemdir. Bu yöntem ile değer akışlarına ilişkin performans ölçümleri de yapılabilecek ve hastanede etkinlik de artabilecektir.

Anahtar Kelimeler

Yalın Üretim, Yalın Muhasebe, Değer Akış Maliyetleme, HastanelerJEL Sınıflandırması: M11, M40, M49, I12

Kaynakça

• AKTAŞ, Rabia (2013), “Yalın Üretim Ortamında Maliyet Yönetimi: Değer Akış Maliyetleme”, Selçuk Üniversitesi İ.İ.B.F. Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, (25); 57-85.
• BAGGALEY, Bruce L., PARTNER, Senior (2003), “Costing by Value Stream”, Journal of Cost Management, (17) 3; 24-30.
• BAGGALEY, Bruce and MASKELL, Brian (2003), Practical Lean Accounting, Productivity Press, New York
• BALCI, Baki Rıza (2011), “Yalın Düşünce ve Muhasebe”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (13) 1; 39-58.
• BİRGÜN, Semra, GÜLEN, Kemal Güven, ÖZKAN, Kadriye (2006), “Yalın Üretime Geçiş Sürecinde Değer Akışı Haritalama Tekniğinin Kullanılması: İmalat Sektöründe Bir Uygulama”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, (9); 47-59.
• CHEN, Joseph C., COX, Ronald A. (2012), “Value Stream Management for Lean Office-A Case Study”, American Journal of Industrial and Business Management, (2); 17-29. CHOPRA, Abha (2013), “Lean Accounting- An Emerging concept”, International Journal of Marketing, Finacial Services & Management Research, (2) 8; 79-84.
• ERTAŞ, Fatih Coşkun, COŞKUN ARSLAN, Mihriban (2010), “Yalın Muhasebe”, Mali Çözüm Dergisi; 39-60.
• HASKİN, Daniel (2010), “Teaching Special Decisions In A Lean Accounting Environment”, American Journal of Business Education, (3) 6; 91-96.
• KARCIOĞLU, Reşat, NURAY, Meral (2010), “Yeni Bir Maliyetleme Sistemi olarak Değer Akış Maliyetleme”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, (47); 69-80.
• KESKİN, Ayşe İrem (2010), Cost Management System in Lean Enterprises: Lean Accounting, Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• LOPEZ, Arbulo, SANTOS, Jordi Fortuny, ARBOS, Lıuis Cuatrecasas (2013), “Lean Manufacturing: Costing the Value Stream”, Industrial Management & Data Systems, (113), 5; 647-668.
• MASKELL, B., BAGGALEY, Bruce L. (2003), “Value Stream Management for Lean Companies, Part I”, Journal of Cost Management, (17) 2; 23-27.
• ÖZÇELİK, Funda, ERTÜRK, Halis (2012), Yalın Muhasebe, Dora Yayınları, Bursa.
• ÖZÇELİK, Funda (2013), “Yalın Üretim Ortamına Uygun Maliyet Sistemi Seçimi”, Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, (20) 1; 47-58.
• ÖZKAN, Azzem (1998), Hastane Maliyetleri ve Muhasebeleştirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Basılmamış), Kayseri.
• PARKER, John (2012), “Value Stream Accounting”, Business Analysis & Requirements Management Blog.
• TERZİ, Serkan, ATMACA Metin (2011), “Yalın Üretim Sistemi Açısından Değer Akış Maliyetlemesinin İnelenmesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, (16) 3; 449-466.