Toplumsal Cinsiyet Bakış Açısından Kente Bakmak

Yıl 2014, Cilt: 7 Sayı: 1, 344 - , 01.04.2014

Şafak Kaypak

Öz

Bu çalışma, toplumsal cinsiyet bakış açısından kente bakmakta ve kadını kent ortamında incelemeyi amaçlamaktadır. İnsan, cinsiyet temelinde erkek ve kadın cinsi olarak ikiye ayrılır. “Toplumsal cinsiyet”, kadın ve erkek olarak toplumun bizi nasıl gördüğünü ifade etmektedir. Birçok toplumda kadın ve erkek farklı varlıklar olarak görülmekte ve farklı yetenekleri, rolleri ve sorumlulukları olduğu düşünülmektedir. Kent, kadın ve erkeğe birlikte bir yaşam ortamı sunuyor olsa da, toplumsal cinsiyetçi bakış açısıyla kentin “eril” yapılandırıldığı bir gerçektir. Toplumsal cinsiyette kadına biçilen rol, onun kente katılımını azaltmaktadır. Kentleşme hareketinin, sosyal, ekonomik ve mekânsal açılardan kadına yeni olanaklar sağladığı; aile, din ve siyasi kanaatler üzerinde etkili olduğu bilinmektedir. Bu bağlamda, kadın kente katılarak kendini geliştirme yoluna gidebilecektir.

Anahtar Kelimeler

Toplumsal Cinsiyet, Kent, Kadın, Sosyal Roller, Kentsel Yaşam.JEL Kodu: R23, Z13

Toplumsal Cinsiyet Bakış Açısından Kente Bakmak

Öz

This study is to consider in the city from gender perspective and to aim investigation of women in urban environment. People are divided into male and female type on the basis of gender. “Gender” is refers to how the society considers us as men and women. In many societies, men and women are considered as different entities and it is accepted that they have different roles, opportunities and responsibilities. Although the city offers a living environment to men and women together, from the perspective of gender, it is a fact that the city is configured as "masculine". Women's role in gender reduce its participation in the city. It is known that urbanization movement in the process of social, economic and spatial aspects has an influence on family, religion and political opinions as well as providing women with new opportunities. In this context, women can also improve themselves by participating in the city.

Anahtar Kelimeler

Gender, City, Women, Social Roles, Urban Life.JEL Code: R23, Z13

Kaynakça

• AKSU, Bora (2008), “Kadın-Erkek Eşitliği ve Toplumsal Cinsiyet Eğitici Kılavuzu” Birleşmiş Milletler Sığınmaevleri Projesi Ders Notları, Ankara.
• BHASIN, Kamla (2003), Toplumsal Cinsiyet “Bize Yüklenen Roller”, Ay, Kader (Çev.) Kadav Yayınları, İstanbul.
• BEASLEY, Chris (2005), Gender and Sexuality: Critical Theories, Critical Thinkers, Sage, London.
• BONDI, Liz & Rose, Damaris (2003), “Constructing Gender, Constructing the Urban: A Review of Anglo- American Feminist Urban Geography”, Gender, Placeand Culture, 10 (3); 229-245.
• CHILDE, Gordon (1950), “The Urban Revolution”, The Town Planning Review, 21 (1); 3
• CHOUINARD, Vera (2004), “Making Feminist Sense of theState and Citizenship”, Steaheli, Lynn A., Kofman, Eleonore, & Peake, Linda J. (Ed.), Mapping Gender, Mapping Politics: Feminist Perspectives on Political Geography, Routledge, New York, 227-243.
• COWAN, Ruth Schwartz (1985), “Industrial Revolution in the Home”, MacKenzie, Donald & Wajcman, Judy (Ed.), The Social Shaping of Technology, Milton Keynes UK: Open University Press, 181-201.
• DÖKMEN, Zehra (2004), Toplumsal Cinsiyet, Sosyal Psikolojik Açıklamalar, Sistem Yayıncılık, İstanbul.
• ECEVİT, Yıldız (2003), “Toplumsal Cinsiyetle Yoksulluk İlişkisi Nasıl Kurulabilir? Bu İlişki Nasıl Çalışılabilir?”, C.Ü Tıp Fakültesi Dergisi, 2003 Özel Eki.
• FENSTER, Tovi (2009), “The Right to the Gendered City: Different Formations of Belonging in Everyday Life”, Journal of Gender Studies, 14(3): 217-231
• FLANAGAN, William G. (2002), Urban Sociology: Images and Structure, Boston: Allyn & Bacon.
• GUBA, Egon G. & Lincoln, Yvonna S. (1994), “Competing Paradigms in Qualitative Research”, Handbook of Qualitative Research, Norman K. Denzin &Yvonna S. Lincoln (Ed.), Londra: Sage Publications, 105-117.
• HARVEY, David (1997), Postmodernliğin Durumu, Savran, Sungur (Çev.), Metis Yayınları, İstanbul.
• HEALEY, Patsy (2003), “Planning in Relational Space and Time: Responding to New Urban Realities”, Bridge, Gary & Watson, Sophie (Ed.), A Companionto the City, Blackwell Publishing, Malden, 517-530.
• ISIN, Engin F. (2002), “City, Democracy and Citizenship: Historical Images, Contemporary Practices”, Isin, Engin F. & Turner, Bryan S. (Ed.), Handbook of Citizenship Studies, Sage Publications, London, 305-316.
• KAYPAK, Şafak (2010), “Küreselleşme Sürecinde Kentsel Değişim ve Kadına Yansıması”, 21.Yüzyılın Eşiğinde Kadınlar: Değişim ve Güçlenme Bildiri Kitabı ( Cilt), Döşkaya, Füsun Ç. vd. (Ed.), Dokuz Eylül Üniversitesi İzmir, 388-403. KAYPAK, Şafak (2013), Toplumbilim, Basılı Ders Notları, MKÜ, Antakya.
• KELEŞ, Ruşen (1998), Kentleşme Politikası, İmge Yayınları, Ankara.
• KENTLEŞME ŞÛRASI (2009), Kentsel Yoksulluk, Göç ve Sosyal Politikalar Komisyonu Raporu 7, Bayındırlık ve İskân Bakanlığı, Ankara.
• KITE, Marry E. (1996), “Age, Gender and Occupotional Label: A Test of Social Role Theory,” Psychology of Women Quarterly, 20, 361-374.
• KSGM (2008), Toplumsal Cinsiyet Eşitliği, Kadına İlişkin Aile İçi Şiddetle Mücadele Projesi, Ankara.
• KURDOĞLU, Ayça (2011), “Kent Yaşamı”, Ecevit, Yıldız ve Karkıner, Nadide (Ed.), Toplumsal Cinsiyet Sosyolojisi, Anadolu Üniversitesi Yayını, Eskişehir, 106-127. LISTER, Ruth (2003), Citizenship: Feminist Perspectives, New York University Press.
• LÖW, Martina (2006), “The Social Construction of Space and Gender”, European Journal of Women’s Studies, 13 (2); 119-133.
• MİCHEL, Andrée (1984), Feminizm, Tekeli, Şirin (Çev.), Kadın Çevresi Yayını, İstanbul. OGLESBY, Carole & Hill, Karen (1993), Gender and Sport, Handbook of Research on Sport Psychology, Macmillian Publishing Company, New York.
• ÖRÇEN, Gurbet (2011), “Toplumsal Cinsiyet”, TMMOB MMO, Yerel -Süreli Yayın Yıl: 11 Sayı: 36, http://www.mmo.org.tr/dosya_ekler, (Erişim Tarihi: 11.07.2012).
• PAVLOSKAYA, Marianna (2004), “Other Transitions: Multiple Economies of Moscow Households in the 1990s”, Annals of the Association of American Geographers, 94 (2); 129-351.
• SASSEN, Saskie (2003), “Analytical Borderlands: Economy and Culture in the Global City”, A Companion to the City, Bridge, Gary & Watson, Sophie (Ed.), Malden: Blackwell Publishing, 168-180.
• SHARPE, Pamela (2001),“Introduction: Gender and the Experience of Migration”, Sharpe, Pamela (Ed.), Women, Gender, Labour Migration and Global Perspectives, Routledge, London, 1-14.
• SHELLER, Mimi & Urry, John (2000), “The City and the Car”, International Journal of Urban and Regional Research, 24 (4); 737-757.
• SOJA, Edward W.E (2003), “Putting Cities First”, Remapping the Origins of Urbanism”, A Companion to the City, Bridge, Gary & Watson, Sophie (Ed.), Malden: Blackwell Publishing, 26-35.
• TOKMAN, Yıldız (2008), “Kadın Dostu Kent Kavramının İzmir Ölçeğinde Tartışılması”, http://www.imoizmir.org.tr/kentsempozyumu/pdf, (Erişim Tarihi: 01.10.2012).
• TOPÇUOĞLU, Hamide (1978), “Türk Toplumunda Kadının Statüsü”, Türkiye Kadın Yılı Kongresi, Türk Üniversiteli Kadınlar Der Yayını, Ankara
• TÜMERDEM, Yıldız (1986), “Atatürk ve Çağdaş Türk Kadını”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Ankara, III (7); 151-153
• ULUTAŞ, Ünlütürk, Ç. (2009), “Yoksulluğun Kadınlaşması ve Görünmeyen Emek”, Çalışma ve Toplum, (2); 25-40.
• YILMAZ, V. Duygu, Zeyneloğlu, Simge, Kocaöz, Semra, Kısa, Sezer, Taşkın, Lale ve Eroğlu, Kafiye (2009), “Üniversite Öğrencilerinin Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Görüşleri”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, (6); 775-792.
• WEBER, Max (1978), Economy and Society, Roth, Guenther, & Wittich, Claus (Ed.), London: University of California Press.
• WEKERLE, Gerda R.(2004), “Framing Feminist Claims for Urban Citizenship”, Steaheli, Lynn A., Kofman, Eleonore & Peake, Linda (Ed.), Mapping Gender, Mapping Politics: Feminist Perspectives on Political Geography, Routledge, New York, 245-2
• WEKERLE, Gerda R. (1980), “Women in the Urban Environment”, Signs: Journal of Women in Culture and Society, 5 (3); 188-214.
• WEST, Candace & Zimmerman, Don H. (1987), “Doing Gender”, Gender and Society, 1 (2); 125-151.
• WHO (1998), Gender and Health, Technical Paper, Switzerland, 5-20.
• WIRTH, Louis (1935), “Urbanism as a Way of Life”, American Journal of Sociology, 44 (1); 1-24.
• YEŞİLORMAN, Mehtap (2001), Toplumsal Eşitlikte Kör Nokta: Kadın Eşitsizliğine Genel Bir Bakış”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (2); 269-280.