HEDONİK TÜKETİM VE ANLIK SATIN ALMA: İZMİR İLİNDE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2015, Cilt: 8 Sayı: 1, 141 - 156, 31.01.2015

Pınar Aytekin , Canan Ay

Öz

Günümüzde tüketim olgusunun fonksiyonel boyutu kadar duygusal boyutu da ele alınmaktadır. Hedonik tüketim, alışverişin haz ve mutluluk veren bir eylem olarak görüldüğü bir tüketim şeklidir. Araştırmalar anlık satın almanın da duyguları harekete geçirdiğini, bu tür bir satın almanın tüketicileri mutlu ettiğini ve heyecanlandırdığını saptamıştır.

Bu çalışmanın amacı, benzer duygular yaşanan hedonik tüketim ve anlık satın alma arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığını ortaya koymaktır. Elde edilen sonuçlar, bu iki tüketim şekli arasında pozitif yönde, zayıf fakat anlamlı bir ilişki olduğunu göstermiştir. Ayrıca, hem hedonik tüketim davranışının hem de anlık satın alma davranışının cinsiyet, yaş, meslek ve gelir grupları açısından farklılık gösterdiği saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hedonizm, Hedonik Tüketim, Anlık Satın Alma

Kaynakça

• Alagöz, S. B ve Ekici, N. (2011), “Impulse Purchasing as a Purchasing Behaviour and Research on Karaman”, International Research Journal of Finance and Economics, 66; 172-180.
• Altunışık, R., Coşkun, R. Bayraktaroğlu S. ve Yıldırım, E. (2007), Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri: SPSS Uygulamalı, 5. Baskı, Kasım, Sakarya Yayıncılık, Adapazarı
• Altunışık, R. ve Çallı, L. (2004), “Plansız Alışveriş ve Hazcı Tüketim Davranışları Üzerine Bir Araştırma: Satınalma Karar Sürecinde Bilgi Kullanımı”, 3. Ulusal Ekonomi, Bilgi ve Yönetim Kongresi Bildiriler Kitab; 231-239.
• Altunışık, R. ve Mert, K. (2003), “Tüketicilerin Alışveriş Merkezlerindeki Satınalma Davranışları Üzerine http://www.ampd.org/images/tr/Arastirmalar/Makaleler/tuketici_kontrolu.pdf, Tarihi: 26.12.2013) Çalışması: Tüketiciler Kontrolü Yitiriyor Mu?”, (Erişim
• Arnold, J. M. ve Reynolds, K. E. (2003), “Hedonic Shopping Motivations”, Journal of Retailling, 79; 77-95.
• Babacan, M. (2001), “Hedonik Tüketim ve Özel Günler Alışverişlerine Yansıması”, 6. Ulusal Pazarlama Kongresi Bildiriler Kitabı; 97-106.
• Babın, J. B., Darden W. R. ve Griffin, M. (1994), “Work and/or Fun: Measuring Hedonic and Utilitarian Shopping Value”, Journal of Consumer Research, March, 20 (4); 644-656.
• Ballantın, P. W., Jack, R. ve Parsons, A. G. (2010), “Atmospheric Cues and Their Effect on the Hedonic Retail Experience”, International Journal of Retail & Distribution Management, 38(8); 641-653.
• http://tdkterim.gov.tr (Erişim Tarihi: 25.11.2013). Jones, M. A., Reynolds, K., Weun, S. ve Beatty S. E. (2003), “The Product-Specific Nature of
• Impulse Buying Tendency”, Journal of Business Research, 56(7); 505-511.
• Kacen, J. J. ve Lee, J. A. (2002), “The Influence of Culture on Consumer Impulsive Buying Behavior”, Journal of Consumer Psychology, 12(2); 163-176
• Kollat, D. T. ve Willett, R. P. (1969), “Is Impulse Purchasing Really a Useful Concept in Marketing Decisions?”, Journal of Marketing, January, 33; 79-83.
• Kollat, D. T. ve Willett, R. P. (1967), “Customer Impulse Purchasing Behavior”, Journal of Marketing Research, February, 4; 21-31.
• Kurtuluş, K. (2006), Pazarlama Araştırmaları, Genişletilmiş ve Gözden Geçirilmiş 8. Basım, Ekim, Literatür Yayıncılık, İstanbul.
• Levy, S. J. (1959), “Symbols for Sale” ,Harvard Business Review, July-August, 37; 117-119.
• Nakip, M. (2006), Pazarlama Araştırması Teknikler ve (SPSS Destekli) Uygulamalar, Genişletilmiş 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık.
• Odabaşı, Y. (2009), Tüketim Kültürü: Yetinen Toplumdan Tüketen Topluma, İstanbul, Sistem Yayıncılık.
• Özdamar, K. (2004), Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi-1, Genişletilmiş 5. Baskı, Eylül, Eskişehir, Kaan Kitabevi.
• Özdemir, Ş. ve Yaman, F. (2007), “Hedonik Alışverişin Cinsiyete Göre Farklılaşması Üzerine Bir Araştırma”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, Ekim, 2(2); 81-91.
• Özgül, E. (2011), “Evaluations of Consumers’ Socio-Demographic Characteristics in Terms of Hedonic Consumption and Voluntary Simplicity Life Styles”, Ege Academic Review, January, 11(1); 25-38.
• Rook, D. W. ve Fisher, R. J. (1995), “Normative Influences on Impulsive Buying Behavior”, Journal of Consumer Research, December, 22; 305-313.
• Rook, D. W. (1987), “The Buying Impulse”, Journal of Consumer Research, September, 14; 189- 199.
• Sarkar, A. (2011), “Impact of Utilitarian and Hedonic Shopping Values on Individual’s Perceived Benefits and Risks in Online Shopping”, International Management Review, 7(1); 58-65.
• Sekaran, U. (2003), Research Methods For Business: A Skill Building Approach, USA: John Wiley & Sons,Inc.
• Tırmızı, M.A., Rehman, K. ve Saif, M.I. (2009), “An Empirical Study of Consumer Impulse Buying Behavior in Local Markets”, European Journal of Scientific Research, 28(4); 522- 532.
• Torlak, Ö. ve Tiltay, M. A. (2010), “Anlık Satın Alma Ölçeklerinin Türk Tüketicisi için Uyarlanmasına Yönelik Bir Deneme”, 15. Ulusal Pazarlama Kongresi Bildiriler Kitabı; 406-423.
• Turley, L.W. ve Milliman, Ronald E. (2000), “Atmospheric Effects on Shopping Behavior: A Review of the Experimental Evidence”, Journal of Business Research, Vol. 49(2); 193-211.
• Tynan, C. ve McKechnie, S. (2009), “Hedonic Meaning Creation though Christmas Consumption: A Review and Model”, Journal of Customer Behaviour, Autumn, 8(3); 237-255.
• Verplanken, B. ve Sato, A. (2011), “The Psychology of Impulse Buying: An Integrative Self- Regulation Approach”, Journal of Consumer Policy, 34(2): 197-210.
• Vırvılaıtė, R., Saladienė V. ve Žvinklytė, J. (2011), “The Impact of External And Internal Stimuli on Impulsive Purchasing”, Economics and Management, 16; 1329-1336.
• Weun, S., Jones, M. A. ve Beatty, S. E. (1998), (aktaran Kacen ve Lee, 2002), “The Development and Validation of the Impulse Buying Tendency Scale”, Psychological Reports, 82; 1123– 1133.
• www.tuik.gov.tr, (Erişim Tarihi: 24.12.2013)
• Youn, S. ve Faber, R. J. (2000), “Impulse Buying Its Relation to Personality Traits and Cues”, Advances in Consumer Research, 27; 179-185.
• YU, C. Ve Bastin, M. (2010), “Hedonic Shopping Value and Impulse Buying Behavior in Transitional Economies: A Symbiosis in the Mainland China Marketplace”, Brand Management, 18(2); 105-114.