Afro-Türkler ve Yeniden Canlandırılan Dana Bayramı Üzerine Bir Sosyo-Kültürel Analiz

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 2, 123 - 142, 01.12.2017

Fahriye Dinçer

Öz

2006 yılında Ayvalık’ta kurulan ve ertesi yıl İzmir’e taşınan Afrikalılar Kültür, Dayanışma ve Yardımlaşma Derneği, kurulduğu dönemden itibaren Afrika kökenli Türk vatandaşlarının varlığına ve sorunlarına dikkat çekti. Bu çerçevede, yaklaşık bir asır önce Afrika kökenlilerin kutladığı Dana Bayramı da 2007 yılından itibaren İzmir ve çevresinde yeniden kutlanan bir şenlik haline getirdi. Bu makalede, Dana Bayramı’nın yeniden canlandırılmasının grup-içi ve grup-dışı dinamikleri ve etkileri sosyo-kültürel açılardan değerlendirilecektir. 

Anahtar Kelimeler

Afro-Türkler, Afrikalılar Kültür, Dayanışma ve Yardımlaşma Derneği, Dana Bayramı, Geleneklerin Yeniden Canlandırılması

Kaynakça

• Andrews, P.A., (der.), (1989). Ethnic Groups in the Republic of Turkey Wiesbaden: Reichert.
• Boratav, P.N., (1951). “The Negro in Turkish folklore”, Journal of American Folklore, 64 (251), 83-88.
• Boratav, P.N., (1958). “Les noirs dans le folklore turc et le folklore des noirs de Turquie”, Journal de la Société des Africanistes, 28, 7-23.
• Boratav, P.N., (1982). “Türk Folklorunda Zenciler ve Türkiye’de Zenci Folkloru Üzerine”, Folklor ve Edebiyat I, İstanbul: Adam Yayıncılık, 120-127.
• Csordas, T.J., (1996). “Imaginal Performance and Memory in Ritual Healing”, C. Laderman ve M. Roseman, (der.), The Performance of Healing, New York: Routledge, 91–113.
• Durugönül, E., (2003). “The Invisibility of Turks of African Origin and the Construction of Turkish Cultural Identity”, Journal of Black Studies, 33(3), 281-294.
• Durugönül, E., (2013). “Antalya’da Afrika Kökenli Türkler Üzerine Çalışmanın Sorunları”, International Journal of Human Sciences, 10(1), 1401-1411.
• Durugönül, E., (2008). Antalya Siyahileri. Antalya: Antalya Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları.
• Durugönül, E., (2011). “Turks of African Origin and Citizenship”, R.Ö. Dönmez ve P. Enneli (der.), Societal Peace and Ideal Citizenship for Turkey, New York: Lexington Books, 159-178.
• Ege, A.Ş., (2002). Eski İzmir’den Anılar. E. Serçe, (der.), İzmir: İzmir Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayını.
• Erdem, Y.H., (2004). Osmanlı’da Köleliğin Sonu (1800-1909). İstanbul: KitapYayınevi.
• Faroqhi, S., (1991). “Black Slaves and Freedmen Celebrating (Aydin, 1576)”, Turcica, 23, 205-215.
• Garnett, L.M.J., (2009). Türkiye’nin Kadınları ve Folklorik Özellikleri. İstanbul: Oğlak Yayıncılık.
• Güneş, G., (1999). “Kölelikten Özgürlüğe İzmir’de Zenciler ve Zenci Folkloru”, Toplumsal Tarih 11(62), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 7-9.
• Hobsbawm, E., (2006). “Giriş: Gelenekleri İcat Etmek”, E. Hobsbawm & T. Ranger (der.), Geleneğin İcadı. M. M. Şahin (çev.), İstanbul: Agora Kitaplığı, 1-18.
• Hunwick, J., (2003). “The Religious Practices of Black Slaves in the Mediterranean Islamic World”, Slavery on the Frontiers of Islam, P.E. Lovejoy., (der.), Princeton: Marcus Wiener, 149-172.
• Karademir, A., (2015). “Afro Zeybekler ve Kocaarap Zeybek Dansı”, Prusa, 2(2), 4043.
• Karakartal, A., (2012). “Siyah Türkler: Nereden Getirildiler, Niye Köle Yapıldılar, Nasıl Yaşıyorlar?”, http://t24.com.tr/haber/siyah-turkler-nereden-getirildiler-niye-koleyapildilar-nasil-yasiyorlar/205718., 19.07.2012.
• Körükmez, L., (2014). Ten Rengi Ayrımcılığı. İzmir Merkez ve İlçelerde Yaşayan AfroTürkler Üzerine Bir Araştırma. İzmir: Afrikalılar Kültür ve Dayanışma Derneği.
• Martal, A., (2000) “Afrika’dan İzmir’e: İzmir’de Bir Köle Misafirhanesi,” Kebikeç, 5(10), 171-186.
• Moralı, N., (2002). Eski İzmir’den Anılar, E. Serçe (der. & çev.), İzmir: İzmir Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayını.
• Olpak, M., (2003). Kölelikten Özgürlüğe Arap Kadını Kemale. İstanbul: Kişisel yayın.
• Olpak, M., (2008). (3). Kenya’dan İstanbul’a Kölekıyısı. İstanbul: Punto Yayınları.
• Şaul, M., (2015). “Geçmişten bugüne Siyah Afrika’dan Türkiye’ye göçler: Kölelikten Küresel Girişimciliğe”, Türkiye'nin Göç Tarihi 14. Yüzyıldan 21. Yüzyıla Türkiye’ye Göçler. A. Kaya ve M. M. Erdoğan (der.), İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 75-118.
• Saz, L., (2012). Haremde Yaşam. Saray ve Harem Hatıraları. S. Demir (der.), İstanbul: Dün Bugün Yarın Yayınları.
• Tarih Vakfı. (2008). Sessiz Bir Geçmişten Sesler - Afrika Kökenli Türk Olmanın Dünü ve Bugünü. İstanbul: Tarih Vakfı.
• Toledano, E.R., (1994). Osmanlı Köle Ticareti 1840-1890. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Toledano, E.R., (2007). As if Silent and Absent. Bonds of Enslavement in the Islamic Middle East. New Haven; London: Yale University Press.
• Toledano, E.R., (2014). “The Fusion of and Sufi Zikr as Performance: Enslaved Africans in the Ottoman Empire”, A. Öztürkmen and E. B. Vitz (der.), Medieval and Early Modern Performance in the Eastern Mediterranean. Turnhout, Belgium: Brepols Publishers, 215-240.