Volkan Gazetesinde 31 Mart Vakası

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 2, 143 - 159, 01.12.2017

Selim Sezer

Öz

Kıbrıslı’nın Derviş Vahdeti’nin başında olduğu İttihad-ı Muhammedi Cemiyeti ve bu cemiyetin yayın organı olan Volkan gazetesi, 1909 yılında gerçekleşen ve literatürde “31 Mart Olayı” olarak anılan ayaklanma sürecindeki temel aktörler arasındadır. Bununla birlikte, İslami kimliğiyle bilinen bu cemiyetin süreçte ne kadar belirleyici olduğu ve ayaklanmanın arkasındaki baş aktör olup olmadığı tartışmaya açıktır. Volkan gazetesinde isyanın hemen öncesinde ve isyan günlerinde yayınlanmış temel yazılar incelendiğinde, söz konusu cemiyetin bir “önder” rolü oynamaktan ziyade, haberdar olduğu, ancak planlayıcısı olmadığı isyan için bir kitle tabanı yaratılmasında araçsal rol oynamış bir unsur olabileceği ihtimali güçlenmektedir. Diğer yandan taşıdığı İslami tonlara karşın bu cemiyetin en azından söylemsel düzeyde Meşrutiyet karşıtı olmadığı gözlemlenebilir. 

Anahtar Kelimeler

İkinci Meşrutiyet, İttihad-ı Muhammedi Cemiyeti, Volkan Gazetesi, Derviş Vahdeti, İttihat ve Terakki

Kaynakça

• Ahmad, F., (1999). İttihatçılıktan Kemalizme, çev. Fatmagül Berktay, İstanbul: Kaynak Yayınları.
• Akşin, S., (1972). 31 Mart Olayı, İstanbul: Sinan Yayınları.
• Aysal, N., (2006). “Örgütlenmeden Eyleme Geçiş: 31 Mart Olayı”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, 15-53.
• İrtem, S.K., (2003). 31 Mart İsyanı ve Hareket Ordusu, haz. Osman Selim Kocahanoğlu, İstanbul: Temel Yayınları. “Menkıbe-i Celîle-i Cenâb Peygamberi”, Volkan, 22 Mart 1325 / 4 Nisan 1909.
• “İttihad-ı Muhammedi Cemiyeti ve Mevlid-i Nebevi-i Mustafa ve Resmi Küşad Davetnameleri”, Volkan, 23 Mart 1325 / 5 Nisan 1909.
• “Pusudakiler Başlarını Kaldırmasınlar”, Volkan, 25 Mart 1325 / 7 Nisan 1909.
• “Cinayet”, Volkan, 26 Mart 1325 / 8 Nisan 1909.
• “Cinayet Leimâne, Tehdîdat Akurâne”, Volkan, 28 Mart 1325 / 10 Nisan 1909.
• “Mersiye”, Volkan, 28 Mart 1325 / 10 Nisan 1909.
• “Harbiye Nezâret-i Celîlesi’ne”, Volkan, 29 Mart 1325 / 11 Nisan 1909.
• “Hükümetten Talep”, Volkan, 29 Mart 1325 / 11 Nisan 1909.
• “Teskin-i Heyecân Emr-i Mahâl”, Volkan, 30 Mart 1325 / 12 Nisan 1909.
• “Aynen”, Volkan, 31 Mart 1325 / 13 Nisan 1909.
• “Halife-i İslam Abdülhamid Han Hazretlerine Açık Mektup”, Volkan, 1 Nisan 1325 / 14 Nisan 1909.
• “Mahmud Muhtar Paşa Hazretleri’ne”, Volkan, 3 Nisan 1325 / 16 Nisan 1909.
• “Türehhat”, Volkan, 3 Nisan 1325 / 16 Nisan 1909.
• “Kahraman Askerlerimize”, Volkan, 4 Nisan 325 / 17 Nisan 1909.
• “Öteberi”, Volkan, 4 Nisan 1325 / 17 Nisan 1909.
• “Meclis-i Mebusan’ın İttihad ve Terakki Âzâlarına Selâmet-i Vatan Namına Ricamız”, Volkan, 5 Nisan 1325 / 18 Nisan 1909.
• “Cemiyet-i İlmiye-i Muhteremeye”, Volkan, 6 Nisan 1325 / 19 Nisan 1909. “Bidayet Mahkemesi Müdde-i Umumiliğinden ve Hükümetten Ricam”, Volkan, 7 Nisan 1325 / 20 Nisan 1909.