İŞLETMELERDE İNFORMAL İLİŞKİLERİN YÖNETİLEBİLMESİNE FARKLI BİR BAKIŞ AÇISI: HAVACILIK SEKTÖRÜNDE BİR UYGULAMA

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 1, 29 - 44, 29.06.2020

Kağan Cenk Mızrak Abdullah Türk Muhammed Cevher

Öz

Genel olarak örgütler belirli amaçlara göre hareket etmektedir. Bu amaçları yerine getirirken birer ilişki ve iletişim mekanizması gibi çalışmaktadır. Örgütler bu çalışma hayatı içinde birçok resmi ve resmi olmayan yapılarla hareket eder ve karar almaktadırlar. Karar almada en önemli görev yöneticilere aittir. Yöneticiler ise işletme içi formal ve informal birçok iletişim ve ilişki ağını yöneterek bu görevlerini ifa etmek zorundadırlar. Bu bakış açısı ile hazırlanan çalışmanın amacı, çalışanların kişisel durum değişkenlerine göre informal ilişkilerinin farklılaşma durumunu havacılık sektöründe ortaya koymaktır. Bu amaçla çalışmanın kavramsal çerçevesinde informal ilişki yapıları ve etkileri araştırılırken havacılık sektörüne dair bilgiler aktarılmıştır. Çalışma İstanbul ili çevresinde havacılık sektöründe çeşitli kademede, farklı özellikteki 417 kişi ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmada birincil veri toplama aracı olan anket yöntemi uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS programında tek yönlü varyans analizi olan Anova ve T-testi ile aktarılmıştır. Çalışanların cinsiyet, yaş, tecrübe, eğitim ve maaş durumlarına ait ortaya koyulmuş ancak hipotezlerin büyük bir bölümünde anlamlı farklılıklar görülmemiştir. Bu durum havacılık sektörünün yoğun emniyet ve güvenlik kültürü altında olması ve uluslararası hukuki kurallara uyuma zorunluluğu ile havacılığın askeri kökenin formal yapısı ile açıklanabilir. Diğer sektörlerden özellikler bakımından farklılaşan bu sektör firmalarının davranış ve ilişki kurma biçimini anlamak işletmeler için rekabet avantajı sağlamada önemli ip uçları verebilir.

Anahtar Kelimeler

İnformal ilişki, Yönetim, Havacılık

Kaynakça

• Ahsan, A. K. and Panday, P. K. (2013). “Problems Of Coordination İn Field Administration İn Bangladesh: Does İnformal Communication Matter?”, International Journal of Public Administration, 36(8), 588-599.
• Atak, M. (2005). “Örgütlerde Resmi Olmayan İletişimin Yeri ve Önemi”, Havacılık ve Uzay Teknolojileri Dergisi, 2(2), 59-67.
• AY, D, UĞURLU, C. (2016). Öğretmenlerin Kişilerarası Öz-Yeterlikleri ve İnformal İletişimleri: Nicel Bir Çalışma. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 3 (5), 28-47.
• Baydar Posluoğlu, F.D. (2014). İlkokul Öğretmenlerinin İletişim Yeterlilikleri ile Empati Kurma Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Sancaktepe İlçesi Örneği), Yeditepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Bayirli, A. (2012). İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Sınıf Yönetimine Yönelik Tutumları ve İnançları ile Örgütsel İletişim Düzeylerinin Analizi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (Yüksek Lisans Tezi), Konya.
• Bulut, N. B. (2004). İlköğretim Sınıf Öğretmenlerinin İletişim Becerilerine İlişkin Algılarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi.
• Cevher, M. F. (2020) Influencer Marketing ve Sosyal Medya Fenomenleri, Nobel Bilimsel Eserler, Ankara. 96.
• Çiftçi, S. ve Taşkaya, S. (2010). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Öz-Yeterlik Ve İletişim Becerileri Arasındaki İlişki. 9. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, 20 -22 Mayıs, Elâzığ.
• DPT., (2001). 8. Beş Yıllık Kalkınma Planı Havayolu Ulaştırması Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara.
• Durukan, H. (2003). “Yönetimde İnsan İlişkileri”, Kastamonu Eğitim Dergisi, 11(2), 277-284.
• Dökmen, Ü. (2002). İletişim çatışmaları ve empati, (20. Baskı). İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Döndar, İ. (2001). Eğitim Örgütlerinde İletişim Kalitesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı, Eskişehir.
• Ekşi, H, Aksak, M, Yaman, N. (2016). Öğretmenlerin Okul Yönetiminin Farklılıkları Yönetme Becerilerine İlişkin Algılarının Kişisel Anlam Profilleri ve Kurum İçindeki İnformal İlişkileri Açısından İncelenmesi. Marmara University Atatürk Education Faculty Journal of Educational Sciences, 44 (44), 33-52.
• Erengül, B., (1997), Kültür Sihirbazları, Evrim Yayınevi, İstanbul.
• Erdoğan, İ., (2005) İletişimi Anlamak, Erk Yayınları, Ankara.
• Koçel, T. (2011). İşletme Yöneticiliği, Beta Basın Yayın, İstanbul.
• Kurt, F. (2014). Ortaöğretim Kurumlarındaki Öğretmenlerin Kurum İçi İletişim Algılarının Kurumsal İtibar Algıları Üzerine Etkisi (Yüksek Lisans Tezi), Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Thompson, B. L., (2003), Yeni Yöneticinin El Kitabı, Cev: Vedat G. Diker, Hayat Yayınları, İstanbul.
• Türkkahraman, Mimar. 2009. “Teorik ve fonksiyonal acıdan toplumsal kurumlar ve kurumlar arası ilişkiler”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,14(2), 25-46.
• Uğurlu, C. T. (2014). “İnformal İletişim Ölçeği Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(3): 86-100.
• Yılmaz, A. S. (2007). İnformel ilişki şekillerinin kurumsal yapılara yansımaları (Elazığ’daki kamu Görevlileri Üzerine sosyolojik bir araştırma), Yayınlanmamış Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• White, L., Currie, G., and Lockett, A. (2016). Pluralized Leadership İn Complex Organizations: Exploring The Cross Network Effects Between Formal And İnformal Leadership Relations”, The Leadership Quarterly, 27(2), 280-297.
• Korul, V., Küçükonal, H., (2003). Türk Sivil Havacılık Sisteminin Yapısal Analizi, Ege Academic Review, 3(1), 24-38
• Memduhoğlu, H. B., SAYLIK, A. (2012). Okullarda informel ilişkiler ölçeğinin geliştirilmesi ve bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 1-22.
• Pehlivan Baykara, K. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının sosyo-kültürel özellikleri ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları üzerine bir çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 151-168
• Polat, E. (2014). Kurum İçi Etkin İletişim Ortamı ile Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişki: Öğretmen Görüşleri Açısından İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi), Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
• Rowell, C., (2011). Charles Lindberg. Usa: Abdo Publishing Company Tunçeli, H. İ. (2013). Öğretmen adaylarının iletişim becerileri ile öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Sakarya Üniversitesi Örneği). Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3(3), 51-58.
• Tümkaya, S. (2011). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin iletişim becerileri ile öğretmenlik tutumlarının incelenmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20 (2), 49-62.
• Türk, A, Şener, A. (2018). Hizmet Kalitesi ve Rekabet Stratejileri Arasındaki İlişkinin Analizi: Havacılık Alanında Bir Uygulama, Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (1), 1-21
• Yazgan, A. E., ve Yiğit, S., (2013). Türk Sivil Havacılık Sektörünün Uluslararası Rekabetçilik Düzeyinin Analizi, Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Yıl: 13, Sayı: 25
• Yücel, D. ve Erkut, H. (2003). “Bilişim Teknolojilerinin Çalışma Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisi”, İtüdergisi/d Mühendislik, 2(2), 49-59.
• SHGM, http://web.shgm.gov.tr/documents/sivilhavacilik/files/pdf/kurumsal/faaliyet/2018.pdf, 20.04.2020