DENETİM RAPORU GECİKMESİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER: TÜRKİYE’DEKİ FİNANS KURULUŞLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 1, 78 - 94, 30.06.2022

Abdurrahman Gümrah Ahmet Tanç

https://doi.org/10.52122/nisantasisbd.1095980

Öz

Denetim raporları, finansal tablolardan yararlanarak karar verecek olan finansal bilgi kullanıcıları için oldukça kritik öneme sahiptir. Zira bilgi kullanıcıları, söz konusu finansal tabloların işletmenin mevcut durumunu gerçeğe uygun şekilde yansıtıp yansıtmadığı konusunda denetim raporlarına güvenmektedirler. Bu noktada işletmelerin denetim raporlarının gecikmeden en hızlı şekilde hazırlanıp yayınlanması bilgi kullancılarının kararlarını zamanında şekillendirmesine yardımcı olacaktır. Bu bağlamda çalışmanın amacı, denetim raporlarının gecikmesini etkileyen faktörlerin tespit edilmesidir. Söz konusu amaç doğrultusunda çalışmada 54 finans kuruluşunun bağımsız denetim raporu yayınlanma sürelerine aktif kârlılığı, denetiçi görüşü, denetim firması değişikliği, bağlı ortaklığının bulunup bulunmaması, yönetim kurulu üye sayısı ve yönetim kurulu kadın üye sayısı faktörlerinin etkisi tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışma sonucunda denetim raporu gecikme süresiyle aktif kârlılığı, yönetim kurulu üye sayısı ve denetim firması değişimi arasında istatistiksel olarak anlamlı ve negatif yönlü, denetçi görüşü, bağlı ortaklığın bulunup bulunmaması ve yönetim kurulu kadın üye sayısı ile istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif yönlü bir ilişki tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Denetim, Denetim Raporu Gecikmesi, Denetim Raporu Süresi, Finansal Kuruluşlar

FACTORS AFFECTING AUDIT REPORT LAG: A RESEARCH ON FINANCIAL INSTITUTIONS IN TURKEY

Öz

Audit reports are of critical importance for financial information users who will make decisions using financial statements. Because information users rely on audit reports to determine whether the financial statements in question reflect the current state of the business in a realistic way. At this point, preparing and publishing the audit reports of the enterprises in the fastest way without delay will help the information users to shape their decisions. In this context, the aim of the study is to determine the factors affecting the audit report lag. In line with this purpose, the effect of the factors such as return on assets, auditor opinion, audit firm change, presence of subsidiaries, number of board members and number of female board members on the publication time of independent audit reports of 54 financial institutions has been tried to be determined. The results of the study are, a statistically significant and negative relationship was found between the audit report lag and the return on assets, the number of members of the board of directors and the change in the audit firm, and a statistically significant and positive relationship with the auditor's opinion, presence of subsidiaries and the number of female members of the board of directors.

Anahtar Kelimeler

Audit, Audit Report Lag, Audit Report Time, Financial Institutions

Kaynakça

• Alkhatib, K. Ve Marji, Q. (2012). "Audit Reports Timeliness: Empirical Evidence From Jordan", Procedia - Social And Behavioral Sciences, 62, 1342–1349.
• Arifa, A. N. (2013). "Pengembangan Model Audıt Delay Dengan Audit Report Lag Dan Total Lag", Accounting Analysis Journal, 2(2), 172–181.
• Arifuddin, K. H. Ve Usman, A. (2017). "Company Size, Profitability, And Auditor Opinion Influence To Audit Report Lag On Registered Manufacturing Company In Indonesia Stock Exchange", International Journal Of Applied Business And Economic Research, 15(19), 353–367.
• Aziz, A. A., Isa, F. Ve Abu, M. F. (2014). "Audit Report Lags Of Federal Statutory Bodies In Malaysia", 2014 International Conference On Economics, Management And Development (73–78).
• BDDK (2015). Bankaların Bağımsız Denetimi Hakkında Yönetmelik, Ankara.
• Cengiz, S. (2017). "Denetim Komitesi Etkinliğinin Denetim Raporlarının Yayınlanma Süresi Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi: Borsa İstanbul’da Bir Uygulama", Mali Çözüm Dergisi, 141, 31–60.
• Chalu, H. (2021). "Board Characteristics, Auditing Characteristics And Audit Report Lag In African Central Banks", Journal Of Accounting İn Emerging Economies, 11(4), 578–609.
• Elani, E., Agustin, C. R., Sulastri, E. D., S., M. A. ve Hidayat, R. (2021). "The Effect Of Company Size, Profitability, And Solvency On Audit Report Lag On Lq-45 Companies Listed İn Indonesian Stock Exchange Period 2018-2020", Review Of International Geographical Education Online, 11(5), 3176–3188.
• Firnanti, F. ve Karmudiandri, A. (2020). "Corporate Governance And Financial Ratios Effect On Audit Report Lag", Accounting & Finance Review, 5(1), 15–21.
• Ghozali, I. (2013). Aplikasi Analisis Multivariate dengan programme IBM SPSS 21, Semarang.
• Güleç, Ö. F. ve Aktaş Mozeikçi, A. (2020). "Denetim Raporlarının Yayınlanma Süresinin İncelenmesi: Bist Şirketleri İçin Bir Uygulama", Mali Çözüm, 30(157), 125–144.
• Habib, A., Bhuiyan, M. B. U., Huang, H. J. ve Miah, M. S. (2019). "Determinants Of Audit Report Lag: A Meta-Analysis", International Journal Of Auditing, 23(1), 20–44.
• Hariza, J. A., Wahyuni, N. I. Ve Wardayati, S. M. (2015). "Faktor-Faktor Yang Berpengaruh Terhadap Audıt Report Lag (Studı Empırıs Pada Emıten Industrı Keuangan Dı Be)", Jurnal Akuntansı Unıversıtas Jember; Vol 10 No 2 (2012).
• Hassan, Y. M. (2016). "Determinants Of Audit Report Lag: Evidence From Palestine", Journal Of Accounting İn Emerging Economies, 6(1), 13–32.
• Hu, N.-W. ve Cheng, W. (2017). "Empirical Study On The Phenomenon Of Audit Report Lag And Financial Restatement In Chinese Listing Corporation", 2017 International Conference On Service Systems And Service Management, Service Systems And Service Management (Icsssm)(1–6).
• İsmail, T. H., Mansour, K. ve Sayed, E. (2022). "Effects Of Other Comprehensive İncome On Audit Fees And Audit Report Lag In Egyptian Firms: Does Board Gender Diversity Matter?", Journal Of Economic And Administrative Sciences.
• ISMMMO (2022). Mali Tablolar İlkeleri. Mevzuat. İstanbul
• Jayanti, F. D., Kurniawan, B. ve Lestari, U. P. (2020). "Pengaruh Ukuran Kap, Audit Report Lag, Ukuran Perusahaan, Dan Pergantian Manajemen Terhadap Auditor Switching", Jurnal Ekonomi, Manajemen Dan Akuntansi, 1(2), 1–9.
• KGK (2012). Bağımsız Denetim Yönetmeliği, Ankara.
• Lai, K.-W. (2019). "Audit Report Lag, Audit Fees, And Audit Quality Following An Audit Firm Merger: Evidence From Hong Kong" Journal Of International Accounting, Auditing And Taxation, 36.
• Liu, C., Berry, P.M., Dawson, T.P. ve Pearson, R.G., (2005). Selecting thresholds of occurance in the prediction of species distribution. Ecography (28), 385- 393.
• Nigar, S., Harjinder, S. ve Van Der Zahn, J.-L. W. M. (2015). "Audit Committee Characteristics And Audit Report Lag", International Journal Of Auditing, 19, 72–87.
• O’Brien, R. M. (2007). A Caution Regarding Rules of Thumb for Variance Inflation Factors, Quality & Quantity (2007) 41:673–690, USA.
• Oradi, J. (2021). "Ceo Succession Origin, Audit Report Lag, And Audit Fees: Evidence From Iran", Journal Of International Accounting, Auditing And Taxation.
• Özkan, S., Yasemin, K. Z., Acar, E. E. ve Öz, İ. O. (2013). "Finansal Tabloların Sunum Tarihini Etkileyen Faktörler: İmkb Firmaları Üzerine Bir Uygulama", Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 15(3), 167-185.
• Şamil, S. ve Tok, O. (2020). "Denetim Raporu Gecikmesi Ve Kurumsal Yönetim Göstergeleri Arasındaki İlişki: Bist İmalat Şirketleri Üzerine Bir Araştırma", Business & Management Studies: An International Journal, 8(4), 159–176.
• Sukirman, A. B. S. P. (2014). "Opını Audıtor, Laba Atau Rugı Tahun Berjalan, Audıtor Swıtchıng Dalam Mempredıksı Audıtdelay", Accounting Analysis Journal, 3(2), 187–193.
• Sultanoğlu, B. (2016). "Borsa İstanbul Şirketlerinde Ufrs Etkisi: Finansal Bilginin İhtiyaca Uygunluğu", Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 18(2), 369–391.
• TTK (2011). 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu, Ankara.
• Tuan, K., Memiş, M. Ü., Kaygusuz, F. ve Chegini, Z. (2020). "Audit Report Delay And Audıt Firm Rotation In Turkey", Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 29(1), 29–41.
• Tüküç, H. (2020). Türkiye’de Denetim Raporlarının Sunum Zamanlılığı Üzerine Bir Araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi.