ELEŞTİREL KURAM BAĞLAMINDA YENİDEN YORUMLANAN HEGEMONYA: SİVİL TOPLUM, İKTİDAR ve KÜLTÜR İLİŞKİSİ

Yıl 2022, Cilt: 10 Sayı: 2, 0 - 0, 02.01.2023

Seda Gürel Mehmet Akif Okur

https://doi.org/10.52122/nisantasisbd.1204029

Öz

İletişim çağında uluslararası politikanın kültürel çekicilik gibi parametrelerle kurduğu ilişki, en az ekonomik, politik ve askeri güç unsurlarıyla olan ilişkisi kadar önem arz etmektedir. Devlet aygıtının aktif rıza temeline dayanma ihtiyacının artması anlamına gelen bu durum iktidar ile sivil toplum arasındaki ilişkinin doğasını anlamaya yönelik çalışmaları daha da önemli kılmaktadır. Bu çalışmada hegemonik iktidarın inşasında kültürün bir araç vazifesi gördüğü ön kabulünden hareket edilerek sivil toplum ile kültür ilişkisinin doğasına odaklanılmaktadır. Bu çerçevede Antonio Gramsci ve Robert Cox tarafından hegemonik iktidarın kaynağının ne olduğu, hegemonik düzenin nasıl tesis edildiği ve hegemonyanın nasıl sürdürülebilir kılındığı üzerine yürütülen tartışmalar ve bu tartışmalar ışığında ortaya konulan kavramlar mercek altına alınmaktadır. Neticede gerek Gramsci’nin gerekse Cox’un perspektifinden hegemonik sistemlerin devletler arası ilişkilerle sınırlandırılmadığı, iktidarın köklerini sivil toplumdan aldığı, rıza üzerine kurulduğu ve aydınların yürüttükleri kültürel faaliyetlerle kritik bir rol üstlendikleri sonucuna varılmaktadır. En nihayetinde ortaya çıkan kavramsal çerçeve ile literatüre katkı sağlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Hegemonya, Kültürel Hegemonya, Eleştirel Kuram

Kaynakça

• Altay, Ş., (1983). Açıklamalı Hukuk ve Sosyal Bilimler Sözlüğü. Ankara: Bilgi Yayınları.
• Augelli, E. ve Murphy, C. N., (1993). “Gramsci and International Relations: A General Perspective and Example From Recent US Policy Toward the Third World”, Stephen G. (ed), Gramsci, Historical Materialism and International Relations içinde, Cambridge: Cambridge University Press, 127-147.
• Augelli, E. ve Murphy, C. N., (1997). “Consciousness, Myth and Collective Action: Gramsci, Sorel and the Ethical State”, Stephen G., James H. M. (ed), Innovation and Transformation in International Studies içinde, Cambridge: Cambridge University Press, 25-38.
• Bouillon, M. E., (2004), “Gramsci, Political Economy, and the Decline of the Peace Process”,Critique: Critical Middle Eastern Studies, 13(3), 239-264.
• Colucci, F. P., (1999). “The Relevance to Psychology of Antonio Gramsci’s Ideas on Activity and Common Sense”, (ed), Perspectives on Activity Theory içinde, Cambridge: Cambridge University Press, 147-162.
• Cox, R. W ve Timothy J. S., (1996). Approaches to World Order. Cambridge: CambridgeUniversity Press,
• Cox, R. W., (1981). “Social Forces, States and World Orders: Beyond International Relations Theory”, Millenium: Journal of International Studies, 10(2), 126-155.
• Cox, R. W., (1983). “Gramsci, Hegemony and International Relations: An Essay in Method”,Millenium: Journal of International Studies, 12(2), 162-175.
• Cox, R. W., (1987). Production, Power, and World Order: Social Forces in the Making of History. New York: Columbia University Press.
• Cox, R. W., (1999). “Civil Society at the Turn of the Millennium: Prospects for an Alternative World Order”, Review of International Studies, 25(1), 3-28.
• Cox, R. W., (2000). “Thinking About Civilizations”, Review of International Studies. 5(26), 217-234.
• Forgacs, D., (2000). The Gramsci Reader: Selected Writings 1916-1935. New York: New York University Press.
• Gill, S. R. ve Law, D., (1989). “Global Hegemony and the Structural Power of Capital”, International Studies Quarterly. 33(4), 475-499.
• Gramsci, A., (1971). Selections from the Prison Notebooks of Antonio Gramsci, Çev. Quentin H. ve Geoffrey N. S., London: Lawrence & Wishart.
• Gramsci, A., (2011). Hapishane Defterleri: Cilt 1, Çev. Ekrem E., İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Gramsci, A., (2012a). Hapishane Defterleri: Cilt 3, Çev. Barış B., İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Gramsci, A., (2012b). Hapishane Defterleri: Cilt 2, Çev. Barış B., İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Gramsci, A., (2014). Hapishane Defterleri: Cilt 4, Çev. Barış B., İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Ives, P. ve Rocco L., (2010). Gramsci, Language, and Translation. Plymouth, Lexington Books.
• Joseph, J., (2002). Hegemony: A Realist Analysis. London: Routledge.
• Mannheim, K., (2003). Ideology and Utopia: Collected Works of Karl Mannheim Volume One. London: Routledge.
• Merrinton, J., (1968). “Theory and Practice in Gramsci’s Marxism”, The Social Register: A Survey of Movements & Ideas, 5, 145-176.
• Okur, M. A., (2015). “Gramsci, Cox ve Hegemonya: Yerelden Küresele, İktidarın Sosyolojisi Üzerine”, Uluslararası İlişkiler, 12(46), 131-151.
• Okur, M. A., (2015). Emperyalizm, Hegemonya, İmparatorluk: Tarihsel Dünya Düzenleri ve Irak’ın İşgali. 3. Bs. İstanbul: Ötüken.
• Ransome, P., (2011). Antonio Gramsci Yeni Bir Bakış, Çev. Ali İ. B., Ankara: Dipnot Yayınları.
• Robert W. C., (1981). “Social Forces, States and World Orders: Beyond International Relations Theory”, Millenium: Journal of International Studies, 10(2), 128-127.
• Robinson, W. I., (1996). Promoting Polyarchy: Globalization, US Intervention, and Hegemony. Cambridge: Cambridge University Press.
• Robinson, W. I., (1996). “Globalization, the World System, and “Democracy Promotion” in U.S. Foreign Policy”, Theory and Society, 25(5), 615-665.