Derleme
Yıl 2017,
Cilt: 3 Sayı: 2, 245 - 270, 15.12.2017
Öz
Amr ibn al-Âs occupies a significant placein the
history of Islamand hadith. He played a crucial role in the political
eventsduring the early times of Islam and also narrated numerous hadiths from
the Prophet. Despite having fought against the Prophet before becoming Muslim,
he made great contributions to Islam after he embraced I slam. He was one of
the commanders who conquered Syria, Palestine and Egypt. There have been many
discussions and discourses on him regarding his political character and he is object
to certain critics as well. In this study, this
article examined the self criticism.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Ahmed b. Muhammed b. Hanbel, Fezâilü’s-sahâbe, I-II, Beyrut 1983. _____, Müsned (thk. Şuayb el-Arnaûd-Âdil Mürşid ve dğr), Beyrut 2001. Âdem Apak, Amr b. Âs Hayatı-Şahsiyeti-Devlet Adamlığı, (Yayımlanmış Doktora Tezi), Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa 1999 _____, “İskenderiye Kütüphanesi’nin Âkıbeti Üzerine Değerlendirmeler”, İslâmî Araştırmalar Dergisi, sayı: 1, Ankara 2003, s. 176-183. Abdullah Aydınlı, Hadis Istılahları Sözlüğü, İstanbul 2009. Arslan Terzioğlu, “İskenderiye Kütüphanesi Müslümanlar Tarafından Yakılmamıştır”, Vakıflar Dergisi, sayı: 9, İstanbul 2006, s. 419-446. Bedreddîn Ebû Muhammed Mahmûd b. Ahmed el-Aynî, Umdetü’l-kârî şerhu Sahîhi’l-Buhârî, I-XXV, Beyrut ts. Abdüllatîf el-Bağdâdî, el-ifâde ve’l-i‘tibâr fi’l-ümûri’l-müşâhedeti ve’l-havâdisi’l-muâyeneti bi arz-ı Mısır, yy, 1286. Ahmed b. Yahyâ b. Câbir el-Belâzurî, Ensâbü’l-eşrâf (thk. Süheyl Zekkâ), I-XIII, Beyrut 1996. Ebû Bekir Ahmed b. el-Huseyn el-Beyhakî, es-Sünen, I-IV, Pakistan 1989. Ebû Bekir Ahmed b. Amr el-Bezzâr, Müsnedü’l-Bezzâr, I-XVIII, Medine 2009. Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl el-Buhârî, el-Câmiu’s-Sahîh (thk. M. Fuad Abdülbâki ve dğr.), I-IV, Kâhire 1979. _____, et-Târîhu’l-kebîr, I-VIII, Haydarâbad 1958. Hasen b. İbâhîm el- Cevrekânî, el-Ebâtîl ve’l-menâkîr ve’s-sıhâh ve’l-meşâhîr, I-II, Riyad 2002. Ebu’l-Ferec İbnü’l-İbrî, Târîhu Muhtasaru’d-düvel, Beyrut 1992. Abdülhâlik Seyyid Ebû Râbiye, Amr b. Âs beyne yedeyi’t-târîh, Kahire 1988. Ebû Ya‘lâ Ahmed b. Ali el-Mevsılî, el-Müsned (thk. Hüseyin Selim Esed), I-XIII, Dımeşk 1984. Mehmet Efendioğlu, Sahâbeye Yöneltilen Tenkitler, Marmara İlahiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul 2011. _____, “Fezâilü’s-sahâbe”, DİA, XII, 534-538. _____, “Bazı Sahâbiler Ücret Karşılığı Hadis Uydurtmuş veya Uydurmuş Olabilir mi?”, İslâm Medeniyetinin Kurucu Nesli Sahâbe II, İstanbul 2016, s. 121-143. Semavi Eyice, “Amr b. Âs Câmii”, DİA, III, 81-82. Eymen Fuad es-Seyyid, “İskenderiye”, DİA, XXII, 574-576. Halîfe b. Hayyât, Târîh (thk. Ekrem Ziyâ el-Ömerî), Beyrut 1976. _____, İslam Peygamberi (çev. Mehmet Yazgan), İstanbul 2011. Hasan en-Nedvî, es-Sîretü’n-nebevîyye, Dımeşk 2004. Hasan İbrâhim Hasan, Târîhu Amr b. Âs, Kahire 1996. Ebû Ömer Yûsuf b. Abdillâh b. Muhammed b. Abdilber, el-İstîâb fî ma‘rifeti’l-ashâb (thk. Ali Muhammed el-Bicâvî), I-IV, Beyrut 1992. Abdurrahman b. Abdillâh b. Abdilhakem, Fütûhu Mısr ve’l-mağrib, Kahire ts. Ebu’l-Kâsım Ali b. el-Hasen b. Asâkir, Târîhu Dımeşk (thk. Amr b. Ğarâme el-Amravî), LXXIV, Beyrut 1995. Ebû Muhammed Abdurrahman b. Ebî Hâtim et-Temîmî, el-Cerh ve’t-ta‘dîl, I-IX, Beyrut 1953. _____, İlelü’l-hadîs, I-VI, Riyad 2006. Ebû Bekir b. Ebî Şeybe, el-Musannef (thk. Kemâl Yûsuf el-Hût), I-VII, Riyâd 1988. Şihâbüddîn Ahmed b. Ali b. Hacer el-Askalânî, Fethu’l-bârî şerhu Sahîhi’l-Buhârî, I-XIII, Beyrut 1959. _____, el-İsâbe fî temyîz’s-sahâbe (thk. Âdil Ahmed Abdülmevcûd-Ali Muhammed Muavvid), I-VIII, Beyrut 1994. _____, Lisânü’l-mîzân, I-VII, Beyrut 1971. _____, Tehzîbü’t-Tehzîb, I-XII, Hindistan 1908. Ebû Muhammed Ali b. Ahmed b. Hazm, Esmâü’s-sahâbeti’r-ruvât (thk. Mes’ad Abdülhamîd Sa‘dânî), Mısır 1990. Ebû Bekir Muhammed b. İshâk b. Huzeyme, es-Sahîh (thk. Muhammed b. el-Âzamî), I-IV, Beyrut ts. Muhammed b. İshâk, Sîretü İbn İshâk (thk. Süheyl Zekâr), Beyrut 1978. Ebu’l-Fidâ İbn Kesîr ed-Dımeşkî, el-Bidâye ve’n-nihâye fi’t-târîh (thk. Abdullah b. Abdilmuhsin et-Türkî), I-XX, Mısır 2003. Ebû Abdillâh Muhammed b. Sa‘d, et-Tabâkâtü’l-kübrâ (thk. Muhammed Abdülkâdir Atâ), I-VIII, Beyrut 1990. Abdurrahmân b. el-Cevzî, el-Mevzûât, I-III, Medine 1966-1968. Ebû Hâmid b. Hibetullah b. Ebi’l-Hadîd, Şerhu Nehci’l-belâğa (thk. Muhammed Ebu’l-Fadl İbrâhîm), I-XXII, Beyrut 1996. _____, Üsdü’l-Ğâbe fî ma‘rifeti’s-sahâbe (thk. Ali Muhammed Muavvid-Âdil Ahmed Abdülmevcûd), I-VIII, Beyrut 1994. Ahmed b. Yahyâ b. el-Murtazâ, Tabakâtü’l-Mu‘tezile, Beyrut ts. Ebu’l-Hasen Cemâlüddîn Ali b. Yûsuf İbnü’l-Kıftî, İhbâru’l-ulemâ bi ahbâri’l-hukemâ, Beyrut 2005. Elşad Mahmudov, “Zâtüsselâsil Seriyyesi”, DİA, XLIV, 153-154. Ali b. Hüseyin el-Mesûdî, Mürûcu’z-zeheb ve meâdinü’l-cevher, I-IV, Beyrut 1988. Muhammed b. Kemal es-Suyûtî, Der’ül-intikâs an Amr ibnü’l-Âs, Riyad 2010. Münîr Ğadbân, Amr ibnü’l-Âs, Kahire 2011. Ebu’l-Huseyn Müslim b. Haccâc el-Kuşeyrî, el-Câmiu’s-sahîh, Beyrut 2013. _____, Fezâilü’s-sahâbe, Beyrut ts. Ahmet Önkal, “Amr b. Âs”, DİA, III, 79-81. _____, el-Mu‘cemü’l-kebîr (thk. Hamdi b. Abdilmecîd es-Siflî), I-XXV, Kahire 1994. _____, Müsnedü’ş-şâmiyyîn (thk. Hamdi b. Abdilmecîd es-Siflî), I-IV, Beyrut 1984. Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr et-Taberî, Târîhu’l-ümem ve’l-mülûk, I-XI, Beyrut 1967. Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ et-Tirmizî, es-Sünen, Beyrut 2013. Muhammed b. Ömer el-Vâkıdî, Kitâbü’l-Meğâzî (thk. Marsden Jones), I-II, Tahran 1984. A. J. Wensinck, “Amr b. Âs”, İA, I, 412-413. Şemsuddîn Muhammed b. Ahmed b. Osman ez-Zehebî, Siyeru Âlâmi’n-nübelâ (thk. Şuayb el-Arnaûd ve dğr.), I-XXV, Beyrut 1985. _____, Ehâdîs muhtâramin Mevzûâti’l-Cevrekânî ve İbni’l-Cevzî (thk. Abdurrahmân b. Abdilcebbâr el-Ferîvâî), Medine 1984. _____, Târîhu’l-islâm (thk. Ömer Abdüsselâm Tedmürî), I-LII, Beyrut 1993.
Yıl 2017,
Cilt: 3 Sayı: 2, 245 - 270, 15.12.2017
Öz
Amr b. Âs İslâm tarihinde ve hadis tarihinde önemli
bir yere sahiptir. İslâm’ın ilk dönemlerinde siyâsî olaylarda önemli rol
oynamış, Hz. Peygamber’den de birçok hadis rivâyet etmiştir. Müslüman olmadan
önce Hz. Peygamber’e karşı savaşmış, Müslüman olduktan sonra da İslâm’a çok
büyük faydaları dokunmuştur. Suriye, Filistin ve Mısır’ın fethini
gerçekleştiren kumandanlardan biridir. Özellikle siyâsî kişiliği sebebiyle
tartışılmış, hakkında çok şey söylenmiş, haksız birtakım eleştirilere de maruz
kalmıştır. Bu makalede kendisine yöneltilen eleştiriler incelenmiştir.
Kaynakça
- Ahmed b. Muhammed b. Hanbel, Fezâilü’s-sahâbe, I-II, Beyrut 1983. _____, Müsned (thk. Şuayb el-Arnaûd-Âdil Mürşid ve dğr), Beyrut 2001. Âdem Apak, Amr b. Âs Hayatı-Şahsiyeti-Devlet Adamlığı, (Yayımlanmış Doktora Tezi), Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa 1999 _____, “İskenderiye Kütüphanesi’nin Âkıbeti Üzerine Değerlendirmeler”, İslâmî Araştırmalar Dergisi, sayı: 1, Ankara 2003, s. 176-183. Abdullah Aydınlı, Hadis Istılahları Sözlüğü, İstanbul 2009. Arslan Terzioğlu, “İskenderiye Kütüphanesi Müslümanlar Tarafından Yakılmamıştır”, Vakıflar Dergisi, sayı: 9, İstanbul 2006, s. 419-446. Bedreddîn Ebû Muhammed Mahmûd b. Ahmed el-Aynî, Umdetü’l-kârî şerhu Sahîhi’l-Buhârî, I-XXV, Beyrut ts. Abdüllatîf el-Bağdâdî, el-ifâde ve’l-i‘tibâr fi’l-ümûri’l-müşâhedeti ve’l-havâdisi’l-muâyeneti bi arz-ı Mısır, yy, 1286. Ahmed b. Yahyâ b. Câbir el-Belâzurî, Ensâbü’l-eşrâf (thk. Süheyl Zekkâ), I-XIII, Beyrut 1996. Ebû Bekir Ahmed b. el-Huseyn el-Beyhakî, es-Sünen, I-IV, Pakistan 1989. Ebû Bekir Ahmed b. Amr el-Bezzâr, Müsnedü’l-Bezzâr, I-XVIII, Medine 2009. Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl el-Buhârî, el-Câmiu’s-Sahîh (thk. M. Fuad Abdülbâki ve dğr.), I-IV, Kâhire 1979. _____, et-Târîhu’l-kebîr, I-VIII, Haydarâbad 1958. Hasen b. İbâhîm el- Cevrekânî, el-Ebâtîl ve’l-menâkîr ve’s-sıhâh ve’l-meşâhîr, I-II, Riyad 2002. Ebu’l-Ferec İbnü’l-İbrî, Târîhu Muhtasaru’d-düvel, Beyrut 1992. Abdülhâlik Seyyid Ebû Râbiye, Amr b. Âs beyne yedeyi’t-târîh, Kahire 1988. Ebû Ya‘lâ Ahmed b. Ali el-Mevsılî, el-Müsned (thk. Hüseyin Selim Esed), I-XIII, Dımeşk 1984. Mehmet Efendioğlu, Sahâbeye Yöneltilen Tenkitler, Marmara İlahiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul 2011. _____, “Fezâilü’s-sahâbe”, DİA, XII, 534-538. _____, “Bazı Sahâbiler Ücret Karşılığı Hadis Uydurtmuş veya Uydurmuş Olabilir mi?”, İslâm Medeniyetinin Kurucu Nesli Sahâbe II, İstanbul 2016, s. 121-143. Semavi Eyice, “Amr b. Âs Câmii”, DİA, III, 81-82. Eymen Fuad es-Seyyid, “İskenderiye”, DİA, XXII, 574-576. Halîfe b. Hayyât, Târîh (thk. Ekrem Ziyâ el-Ömerî), Beyrut 1976. _____, İslam Peygamberi (çev. Mehmet Yazgan), İstanbul 2011. Hasan en-Nedvî, es-Sîretü’n-nebevîyye, Dımeşk 2004. Hasan İbrâhim Hasan, Târîhu Amr b. Âs, Kahire 1996. Ebû Ömer Yûsuf b. Abdillâh b. Muhammed b. Abdilber, el-İstîâb fî ma‘rifeti’l-ashâb (thk. Ali Muhammed el-Bicâvî), I-IV, Beyrut 1992. Abdurrahman b. Abdillâh b. Abdilhakem, Fütûhu Mısr ve’l-mağrib, Kahire ts. Ebu’l-Kâsım Ali b. el-Hasen b. Asâkir, Târîhu Dımeşk (thk. Amr b. Ğarâme el-Amravî), LXXIV, Beyrut 1995. Ebû Muhammed Abdurrahman b. Ebî Hâtim et-Temîmî, el-Cerh ve’t-ta‘dîl, I-IX, Beyrut 1953. _____, İlelü’l-hadîs, I-VI, Riyad 2006. Ebû Bekir b. Ebî Şeybe, el-Musannef (thk. Kemâl Yûsuf el-Hût), I-VII, Riyâd 1988. Şihâbüddîn Ahmed b. Ali b. Hacer el-Askalânî, Fethu’l-bârî şerhu Sahîhi’l-Buhârî, I-XIII, Beyrut 1959. _____, el-İsâbe fî temyîz’s-sahâbe (thk. Âdil Ahmed Abdülmevcûd-Ali Muhammed Muavvid), I-VIII, Beyrut 1994. _____, Lisânü’l-mîzân, I-VII, Beyrut 1971. _____, Tehzîbü’t-Tehzîb, I-XII, Hindistan 1908. Ebû Muhammed Ali b. Ahmed b. Hazm, Esmâü’s-sahâbeti’r-ruvât (thk. Mes’ad Abdülhamîd Sa‘dânî), Mısır 1990. Ebû Bekir Muhammed b. İshâk b. Huzeyme, es-Sahîh (thk. Muhammed b. el-Âzamî), I-IV, Beyrut ts. Muhammed b. İshâk, Sîretü İbn İshâk (thk. Süheyl Zekâr), Beyrut 1978. Ebu’l-Fidâ İbn Kesîr ed-Dımeşkî, el-Bidâye ve’n-nihâye fi’t-târîh (thk. Abdullah b. Abdilmuhsin et-Türkî), I-XX, Mısır 2003. Ebû Abdillâh Muhammed b. Sa‘d, et-Tabâkâtü’l-kübrâ (thk. Muhammed Abdülkâdir Atâ), I-VIII, Beyrut 1990. Abdurrahmân b. el-Cevzî, el-Mevzûât, I-III, Medine 1966-1968. Ebû Hâmid b. Hibetullah b. Ebi’l-Hadîd, Şerhu Nehci’l-belâğa (thk. Muhammed Ebu’l-Fadl İbrâhîm), I-XXII, Beyrut 1996. _____, Üsdü’l-Ğâbe fî ma‘rifeti’s-sahâbe (thk. Ali Muhammed Muavvid-Âdil Ahmed Abdülmevcûd), I-VIII, Beyrut 1994. Ahmed b. Yahyâ b. el-Murtazâ, Tabakâtü’l-Mu‘tezile, Beyrut ts. Ebu’l-Hasen Cemâlüddîn Ali b. Yûsuf İbnü’l-Kıftî, İhbâru’l-ulemâ bi ahbâri’l-hukemâ, Beyrut 2005. Elşad Mahmudov, “Zâtüsselâsil Seriyyesi”, DİA, XLIV, 153-154. Ali b. Hüseyin el-Mesûdî, Mürûcu’z-zeheb ve meâdinü’l-cevher, I-IV, Beyrut 1988. Muhammed b. Kemal es-Suyûtî, Der’ül-intikâs an Amr ibnü’l-Âs, Riyad 2010. Münîr Ğadbân, Amr ibnü’l-Âs, Kahire 2011. Ebu’l-Huseyn Müslim b. Haccâc el-Kuşeyrî, el-Câmiu’s-sahîh, Beyrut 2013. _____, Fezâilü’s-sahâbe, Beyrut ts. Ahmet Önkal, “Amr b. Âs”, DİA, III, 79-81. _____, el-Mu‘cemü’l-kebîr (thk. Hamdi b. Abdilmecîd es-Siflî), I-XXV, Kahire 1994. _____, Müsnedü’ş-şâmiyyîn (thk. Hamdi b. Abdilmecîd es-Siflî), I-IV, Beyrut 1984. Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr et-Taberî, Târîhu’l-ümem ve’l-mülûk, I-XI, Beyrut 1967. Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ et-Tirmizî, es-Sünen, Beyrut 2013. Muhammed b. Ömer el-Vâkıdî, Kitâbü’l-Meğâzî (thk. Marsden Jones), I-II, Tahran 1984. A. J. Wensinck, “Amr b. Âs”, İA, I, 412-413. Şemsuddîn Muhammed b. Ahmed b. Osman ez-Zehebî, Siyeru Âlâmi’n-nübelâ (thk. Şuayb el-Arnaûd ve dğr.), I-XXV, Beyrut 1985. _____, Ehâdîs muhtâramin Mevzûâti’l-Cevrekânî ve İbni’l-Cevzî (thk. Abdurrahmân b. Abdilcebbâr el-Ferîvâî), Medine 1984. _____, Târîhu’l-islâm (thk. Ömer Abdüsselâm Tedmürî), I-LII, Beyrut 1993.
Toplam 1 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Bölüm | Makaleler |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 15 Aralık 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 Cilt: 3 Sayı: 2 |
