İŞÇİ SİNEMASI NASIL YAPILMALI? : EİSENSTEİN’IN GREV FİLMİ ÖRNEĞİ

Yıl 2022, Cilt: 1 Sayı: 2, 7 - 22, 31.12.2022

Deniz Telek

Öz

İşçi sınıfının beyaz perdedeki hikâyesi ile sinemanın hikâyesi aynı tarihsel momenti paylaşır. Lumière kardeşlerin kendi fotoğraf fabrikalarında kaydettikleri ilk film görüntülerinde (İşçiler Lumière Fabrikasını Terkediyor, 1895) yer alan işçiler hem sinematografı üreten emekçiler hem de filmin ve sinema tarihinin ilk oyuncularıdır. Bu bakımdan işçi sınıfının İşçiler Lumière Fabrikasını Terkediyor filminde yer alan kendi imgelerini kendilerinin ürettikleri söylenebilir. Aristoteles’in ortaya koyduğu üzere her türden imge üretimi ise toplumsal bir işlevi yerine getirmektedir. Sanatın toplumsal bir işlevi yerine getirmesi gerektiği anlayışı ise 1920’lerde Konstrüktivizm akımını doğurmuştur. Bu çalışmanın amacı Eisenstein’ın Grev filminden hareketle işçi sınıfı imgesinin filmde ne şekilde kullanıldığını inceleyerek işçi sinemasındaki biçimsel özellikleri tartıştırmak amacıyla ortaya koymaktır. Bu sayede işçi sınıfının politik çıkarlarını ön plana taşıyan bir işçi sınıfı film biçiminin nasıl olması gerektiği sorusu cevaplanabilecektir.

Anahtar Kelimeler

İşçi Sineması, Konstrüktivizm, İmge, Montaj, Film Biçimi

Kaynakça

• Andrew, J. D. (2010). Büyük Sinema Kuramları. İstanbul: Doruk Yayıncılık.
• Barna, Y. (2000). Eisenstein: Yaşam Öyküsü ve Yapıtları. İstanbul: İzdüşüm Yayınları.
• Barthess, R. (1977). B. Brecht içinde, Sinema Yazıları. İstanbul: Görsel Yayınlar.
• Bordwell, D., & Thompson, K. (2008). FILM ART: An Introduction. New York: McGraw-Hili.
• Eisenstein, S. (Yöneten). (1925). Grev [Sinema Filmi].
• Eisenstein, S. (1988). S.M. EISENSTEIN: Selected Works. Great Britain: British Film Institute.
• Eisenstein, S. (1999). EİSENSTEİN: SİNEMA DERSLERİ. ANKARA: HİL YAYIN.
• Eisenstein, S. M. (1985). Film Biçimi. İstanbul: Payel Yayınevi.
• Karaboğa, K. (2010). Oyunculuk Sanatında Yöntem ve Paradoks. İstanbul: Habitus Yayıncılık.
• Kellner, M. R.-D. (2016). Politik Kamera. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Kuiper, J. B. (1963). Eisenstein's "Strike": A Study of Cinematic Allegory . The Journal of the Society of Cinematologists, 7-15.
• Lumière, A., & Lumière, L. (Yönetenler). (1895). Workers Leaving the Lumière Factory [Sinema Filmi].
• Marx, K. (2004). Felsefe Yazıları. İstanbul: Hil Yayınları.
• Parkan, M. (2015). Brecht Estetiği ve Sinema. İstanbul: Yazılama Yayınevi.
• S.M.Ayzenştayn. (2015). İşçi Filmi Yapma Yöntemi. F. Başaran içinde, İşçi Filmleri, Öteki Sinemalar (s. 43). İstanbul: Yordam Kitap.
• Thompson, K., & Bordwell, D. (2002). FILM HISTORY: An Introduction. New York: McGraw-Hill.
• Wagner, K. B. (2015). İşçi Sinemasını Tarihselleştirmek: Sınıfı ve Beyazperdede Kaybolan Filmleri Geri Kazanmak. F. Başaran içinde, İşçi Sineması: Öteki Sinemalar (s. 62-63). İstanbul: Yordam Kitap.