ÇKKV TEKNİKLERİYLE TEDARİKÇİ SEÇİMİ: TÜRKİYE CUMHURİYETİ JANDARMA TEŞKİLATINDA BİR UYGULAMA

Yıl 2022, , 149 - 163, 04.01.2023

Özcan Akdemir , Arzum Büyükkeklik

https://doi.org/10.56574/nohusosbil.1200981

Cited By: 1

Öz

Türkiye Cumhuriyeti Jandarma Genel Komutanlığının emniyet ve asayiş ile kamu düzenini sağlamak başta olmak üzere mülki, adli ve askeri görevleri bulunmaktadır. Hizmetin aksamaması için personel niteliklerinin yanı sıra, kullanılan araç ve gereçlerin de kaliteli ve maksimum performans sağlayacak şekilde olması gerekmektedir. Bu çalışmada Jandarma Genel Komutanlığı’nın devriye müdahale aracı teminine yönelik problem, tedarikçi seçimi çerçevesinde ele alınmış, en uygun alternatifin belirlenmesine yönelik ÇKKV yöntemleri kullanılarak bir uygulama yapılmıştır. Uygulamada kriter ağırlıklarının belirlenmesi ve alternatiflerin sıralanması olmak üzere iki aşamalı bir çalışma yürütülmüştür. Birinci aşamada CRITIC ve ENTROPI ile kriter ağırlıkları belirlenerek CRITIC, ENTROPI ve bütünleşik değer olmak üzere üç farklı ağırlık değeri hesaplanmış, üçünde de en önemli kriter olarak fiyat kriteri olarak tespit edilmiştir. İkinci aşamada ise, belirlenen bu değerler kullanılarak TOPSIS ve WASPAS yöntemlerinin bütünleşik kullanımıyla alternatiflerin sıralaması yapılmış, en iyi alternatif belirlenmiştir. Yapılan literatür araştırmasında Jandarma Genel Komutanlığının tedarikçi seçimine yönelik bir akademik çalışma tespit edilememiştir. Kamu İhale Kanunu’nda belirtilen esaslar dahilinde standart alım sistemi bulunması nedeniyle konunun göz ardı edildiği değerlendirilmiş olup, bu çalışmanın ilk olması sebebiyle literatüre katkıda bulunacağı öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV), Tedarikçi Seçimi, CRITIC, ENTROPI, WASPAS, TOPSIS.

Kaynakça

• Ak Oğuz, M. ve Köksal M. (2018). AHP ve TOPSIS Yöntemi ile Tedarikçi Seçimi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, Güz 2018 18(34), 69-89.
• Akpınar, N. (2020). 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununda Öngörülen Kamu İhale Usulleri (5812 Sayılı Kanun Değişikliği ile Genel Bir İnceleme). İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yaz 2020/2 (38), 132-154.
• Arıkan, F., ve Küçükçe, Y. (2013). Satın Alma Faaliyeti İçin Bir Tedarikçi Seçimi Değerlendirme Problemi ve Çözümü1. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 27 (2), 255-264.
• Babacan, A. (2020). Türkiye’de Orta Gelir Grubuna Yönelik Otomobil Seçimi. Çok Kriterli Karar Verme Yöntemi Olarak VIKOR Yöntemi, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(1), 293-307.
• Çiftçi, B.Z.Ö. ve Yılmaz, H.H., (2018). Kamu İhale Sisteminin Etkinliği: Türkiye’de Şikâyet Süreçlerinin Belirleyicileri Üzerine Ampirik Bir Analiz. Maliye Dergisi, Ocak-Haziran (174), 299-314.
• Diakoulaki D., Mavrotas G. and Papayannakis, L. (1995). Determining Objective Weights in Multiple Criteria Problems: The CRITIC Method. Computers& Operations Research, 22, 763-770.
• Dickson. G. (1966). An Analysis of Vendor Selection Systems and Decisions. Journal of Supply Chain Management, 2(1), 5-17.
• Erbaşı A. (2012). Kamu İdarelerinin Mal Alımı İhalelerinde En Uygun Tedarikçinin Analitik Hiyerarşi Proses Yaklaşımı ile Belirlenmesi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi. 5(9), 165-182.
• Eş, A. ve Kocadağ, D. (2020). ENTROPI Tabanlı MAUT ve VIKOR Yöntemleriyle Tedarikçi Seçimi: Bir Kamu Örneği. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (Cumhuriyet Armağan Sayısı), 18, 265-280.
• Euro NCAP. https://www.euroncap.com/tr/derecelendirmeler-ve-oedueller/en-son-guevenlik-derecelendirmeleri/#?selectedMake=0&selectedMakeName=Bir%20Marka%20Se%C3%A7in&selectedModel=0&selectedStar=&includeFullSafetyPackage=true&includeStandardSafetyPackage=true&selectedModelName=T%C3%BCm%C3%BC&selectedProtocols=41776,40302&selectedClasses=1202,1199,1201,1196,1205,1203,1198,1179,40250,1197,1204,1180,34736&allClasses=true&allProtocols=false&allDriverAssistanceTechnologies=false&selectedDriverAssistanceTechnologies=&thirdRowFitment=false adresinden 17 Ekim 2021’de alınmıştır.
• Falagario, M., Sciancalepore, F., Costantino, N. and Pietroforte, R. (2012). Using a DEA-cross efficiency approach in public procurement tenders, European Journal of Operational Research, 218 (2), 523-529. fiat.com.tr, Web: https://otomobil.fiat.com.tr/doblo-panorama/teknik-ozellikler adresinden 17 Ekim 2021’de alınmıştır.
• Fiat Egea Web: https://otomobil.fiat.com.tr/yeni-egea/yeni-egea-sedan-lounge adresinden 17 Ekim 2021’de alınmıştır.
• ford.com.tr Ford Tourneo Courier Web: https://www.ford.com.tr/ticari-araclar/ford-tourneo-courier/titanium-plus adresinden 17 Ekim 2021’de alınmıştır.
• Ghodsypour, S.H. and O’Brien, C. (1998). A Decision Support System for Supplier Selection Using an Integrated Analytic Hierarchy Process and Linear Programming. International Journal of Production Economics, 56, 199-212.
• hyundai.com.tr, Web: https://www.hyundai.com/tr/tr/arac-modelleri/i20/teknik-ozellikler adresinden 17 Ekim 2021’de alınmıştır.
• Hwang, C. L. and Yoon, K. (1981). Methods for Multiple Attribute Decision Making. in Multiple Attribute Decision Making, Springer, 58-191.
• İlkorkor, Z. Ş. (2010). Kamu Yönetiminde Etkinliğin Sağlanmasında Alternatif Bir Model: İhale Yöntemi, Türk İdare Dergisi, Eylül (468), 63-84.
• Jandarma Teşkilat Görev ve Yetkileri Kanunu (1983). T.C. Resmi Gazete, 17985, 10 Mart 1983.
• Kabak, M. ve Uyar, O. (2013). Lojistik Sektöründe Ağır Ticari Araç Seçim Problemi İçin Çok Kriterli Bir Yaklaşım. Gazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 28 (1), 115-125.
• Kamu İhale Kanunu (KİK) (2002). T.C. Resmi Gazete, 24648, 4 Ocak 2002.
• Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu (2003), T. C. Resmi Gazete, 25326, 10 Aralık 2003.
• Karaboğa, K. (2011). Pazarlamada Rekabet Gücünü Arttırma Açısından Tedarikçi Firma Seçiminde AHP Yönteminin Uygulanması “Küçük Ev Aletleri Alt Sektöründe Bir Uygulama”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kartalcı, K. (2010). Devlet Malzeme Ofisi ve Kamu İhale Sistemimiz, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Bahar 9(32), 133-149.
• Kaplan, S. (2012). İdeal Bir Kamu İhale Kanunu ve İdeal Bir Kamu İhale Kurumu ve Kurulu Nasıl Olmalıdır? Fonksiyonel Bir Model Çalışması. Maliye Dergisi, Ocak -Haziran 2012 (162), 18-50.
• Köktaş, A., Karaosmanoğlu, F. ve Bilgiç, V. K. (2009). Kamu İhaleleri ve Etik, Yolsuzluğun Önlenmesi İçin Etik Projesi. https://etik.gov.tr/wp-content/uploads/2019/02/kamu_ihaleleri_ve_etik.pdf adresinden 01 Ekim 2021’de alınmıştır.
• Mathew, M. and Sahu, S. (2018). Comparison of New Multi-Criteria Decision Making Methods for Material Handling Equipment Selection. Management Science Letters, 8(3), 139-150.
• Nikou, C., Moschuris, S. J. and Filiopoulos, I. (2017). An integrated model for supplier selection in the public procurement sector of defence. International Review of Administrative Sciences, 83 (1), 78–98.
• Ömürbek, N., Karaatlı, M., Eren, H. ve Şanlı, B. (2014). AHP Temelli Promethee Sıralama Yöntemi İle Hafif Ticari Araç Seçimi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19 (4), 47-64.
• Özdemir, Ö. (2007). Tedarikçi Seçiminde Karar Modelleri ve Bir Uygulama Denemesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Pan, Ü. (2018). Tedarik Zinciri Yönetimi Kapsamında Kamu Mal Alımlarında Tedarikçi Seçimi ve Uygulama. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• renault.com.tr Web: https://www.renault.com.tr/binek-araclar/yeni-clio/donanim.html?gradeCode=ENS_MDL2P1SERIELIM3 adresinden 17 Ekim 2021’de alınmıştır.
• Schotanus, F., Gijsbert van den Engh, Nijenhuis, Y. and Telgen,J. (2022). Supplier selection with rank reversal in public tenders, Journal of Purchasing and Supply Management, 28 (2), 100744.
• Soba, M. (2012). Promethee Yöntemi Kullanarak En Uygun Panelvan Otomobil Seçimi ve Bir Uygulama. Yaşar Üniversitesi Dergisi, 28 (7), 4708-4721.
• Supçiller, A.A. ve Deligöz K. (2018). Tedarikçi Seçimi Probleminin Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleriyle Uzlaşık Çözümü, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi (18. EYİ Özel Sayısı), 355-368.
• Şekerci, A.Z. ve Yazıcıoğlu, O. (2019). AHP Yöntemi ile Tedarikçi Seçimi: Gıda Sektöründe Bir Uygulama, Al Farabi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 23-41.
• Tasarruf Tedbirleri Genelgesi. (2021). T. C. Resmi Gazete, 31527, 30 Haziran 2021.
• toyota.com.tr, Web: https://www.toyota.com.tr/new-cars/corolla-sedan/index.json adresinden 17 Ekim 2021’de alınmıştır.
• Ulutaş, A. ve Topal A., (2020). Bütünleştirilmiş Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Üretim Sektörü Uygulamaları, (1.Basım). Ankara: Akademisyen Kitabevi, 1-16.
• Veselinović, I. (2014). Multı-Criteria Methods and Models for Decision Making In Public Procurement, FACTA UNIVERSITATIS Series: Economics and Organization, 11(3), 261-279.
• Yazdani, M., Torkayesh, A. E. and Chatterjee, P. (2020). An integrated decision-making model for supplier evaluation in public healthcare system: the case study of a Spanish hospital, Journal of Enterprise Information Management, 33 (5), 965-989.
• Yücel Y. B. (2018). Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri ile Tekstil Sektöründe En Uygun Tedarikçi Seçimi ve Bir Yazılım Uygulaması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Bartın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bartın.
• Zavadskas, E. K., Turskis, Z., Antucheviciene, J. and Zakarevicius, A. (2012). Optimization of Weighted Aggregated Sum Product Assessment, Elektronika Ir Elektrotechnika, 122 (6), 3-6.