YOLSUZLUĞUN VERGİ ORANLARI İLE OLAN İLİŞKİSİNİN OECD ÜLKELERİ ÖRNEKLEMİNDE İNCELENMESİ

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 3, 1 - 17, 17.12.2019

Ecem Turgut Okyay Uçan

Öz

Kişisel çıkarlar amacıyla sahip
olunan yetkinin kötüye kullanılması olarak tanımlanan yolsuzluk; çalışma
alanlarına, ülkelere, bölgelere ve zamana göre farklı şekillerde yorumlanmaktadır.
Ancak genel olarak yolsuzluğun, ülke ekonomisi üzerinde olumsuz etkisi olduğu
herkes tarafından kabul edilmektedir. Bu doğrultuda yolsuzluğun anlaşılıp
incelenmesi giderek daha önemli hale gelmiş ve literatürde bu yönde birçok
çalışma yapılmıştır. Bu çalışmada öncelikli olarak yolsuzluğun vergi
oranlarıyla olan ilişkisinin analiz edilmesi amaçlanmış ve yardımcı değişken
olarak kişi başına gelirde bağımsız değişken şeklinde değerlendirilip modele
eklenmiştir. Analizi gerçekleştirmek amacıyla 36 OECD ülkelerinin 1998-2017
yılları arasındaki yıllık verilerinden yararlanılarak panel veri analizi
yapılmıştır.  Bu bağlamda panel veri
analizleri için önemli bir sorun teşkil eden yatay kesit bağımlılığı test
edilerek değişkenlerin homojenlik durumları da değerlendirilmiştir. Test
sonucunda yatay kesit bağımlılığı tespit edildiği için ikinci nesil birim kök
testi yapılıp analiz eşbütünleşme testiyle sonlandırılmıştır. Eşbütünleşme
analizi ile birlikte ise değişkenler arasında uzun dönemli bir ilişki olduğu
sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yolsuzluk, Vergi, Kişi Başına Gelir

Kaynakça

• Ak, M. ve Sezer, Ö. (2018). Kamu Personel Sisteminde Çalışanların Görevde Yükselmesinde Kayırmacılık Sorunu. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23, 729-757.
• Arıkan, M. ve Benk, S. (2017). Kamu Sektöründe Yolsuzluk Riskini Önleyici Bir Araç Olarak İç Kontrol Sistemi. İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 41-56.
• Ay, A., Kızılkaya, O. ve Aktar, T. (2016). Gelişmekte Olan Ülkelerde Yolsuzluk ve Demokrasi’nin DYY Üzerindeki Etkisi: Ampirik Bir İnceleme. Business and Economics Research Journal, 7(3), 73-88.
• Aydoğuş, İ., Kutlu, E. ve Yıldırım, S. (2005). Yolsuzluk ve Doğrudan Yabancı Yatırımlar. Afyon Kocatepe Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 7(2), 1-21.
• Bağdiken, M. ve Dökmen, G. (2006). Yolsuzluklarla Kamu Harcamaları Arasındaki İlişkinin Ampirik Bir Analizi: Türkiye Örneği. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 2(4), 23-38.
• Bakırtaş, D. (2012). Yolsuzluğun Vergi Gelirleri Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği. Yönetim ve Ekonomi, 19(2), 87-98.
• Buz, F. ve Erul, M. R. (2018). Sosyoekonomik Gelişmişlik Düzeyinin Yolsuzluk Algı Endeksi Üzerindeki Etkisine İlişkin Bir Analiz. İnternational Journal of Public Finance, 3(2), 233-248.
• Çağlar, A. A. (2007). Yolsuzlukla Mücadelede Uluslararası İşbirliği ve Örgütler, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, Türkiye.
• Çalık, K. (2012). Kamu Yönetiminde Etik Değerlerden Sapma: Bir Kamu Örgütü Üzerine Alan Araştırması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, Türkiye.
• Çukurçayır, A., Özer, M. A. ve Turgut, K. (2012). Yerel Yönetimlerde Yolsuzlukla Mücadelede Yönetişim İlke ve Uygulamaları. Sayıştay Dergisi, 86, 1-25.
• Dökmen, G. (2012). Yolsuzlukların Vergi Gelirleri Üzerindeki Etkisi: Dinamik Panel Veri Analizi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 13(1), 41-51.
• Erataş, F. ve Başçı Nur, H. (2013). Dış Borç ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: “Yükselen Piyasa Ekonomileri” Örneği. Marmara Üniversitesi İ. İ. B.Dergisi, 35(2), 207-230.
• Erkal, G., Akıncı, M. ve Yılmaz, Ö. (2014). Yolsuzluk ve İktisadi Büyüme İlişkisi: OECD ve AB Ülkeleri Üzerine Panel Sınır Testi Analizi. Sayıştay Dergisi, 92, 143-162.
• Gediz Oral, B. (2009). Yolsuzluk-Türk Vergi Sistemi İlişkisi ve Mücadele Stratejileri, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa, Türkiye.
• Gezikol, B. ve Tunahan, H. (2018). Algılanan Yolsuzluk İle Dış Ticaret ve Doğrudan Yabancı Yatırım Arasındaki İlişkinin Uluslararası Endeksler Bağlamında Ekonometrik Analizi. Alphanumeric Journal, 6(1), 117-132.
• Gür, M. F. (2014). Yolsuzluk Nedir? Yolsuzluk Çeşitleri ve Ülkeler Arası Yolsuzluk Algılaması, Mali Çözüm Dergisi, 24(124), 191-210.
• Iliman, T. ve Tekeli, R. (2016). Dünya’da ve Türkiye’de Yolsuzluk Algısı. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(2), 62-84.
• Kahraman, S. (2010). Türk Kamu Yönetiminde Yolsuzlukla Mücadelede Hukuki ve İdari Düzenlemelerin Etkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli, Türkiye.
• Kar, M., Ağır, H. ve Türkmen, S. (2018). Gelişmekte Olan Ülkelerde Elektrik Tüketimi İle Ekonomik Büyüme İlişkisinin Ekonometrik Tahmini. 5. Uluslararası Politik, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Kongresi (ICPESS)’de sunulan bildiri. Politik, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Merkezi, Niğde, Türkiye, 26-29 Ekim.
• Karakaş, M. (2007). Yolsuzluğun Nedenleri, Etkileri Ve Yolsuzlukla Mücadelede Alternatif Bir Yaklaşım Olarak Yönetişim. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Araştırma Merkezi Konferansları 50.Seri, 44-66.
• Koçbulut, Ö. ve Altıntaş, H. (2016). İkiz Açıklar ve Feldsteın-Horıoka Hipotezi: OECD Ülkeleri Üzerine Yatay Kesit Bağımlılığı Altında Yapısal Kırılmalı Panel Eşbütünleşme Analizi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 48, 145-174.
• Korkmaz, E., Erkal, M. E., Minibaş, T., Baloğlu, B., Yılmaz, B. E. ve Çak, M. (2001). Türkiye'de Yolsuzluğun Sosyo-Ekonomik Nedenleri Etkileri ve Çözüm Önerileri. (Yayın No 2001-35). İstanbul: İstanbul Ticaret Odası.
• Küçükaksoy, İ. ve Akalın, G. (2017). Fishet Hipoezi’nin Panel Veri Analizi İle Test Edilmesi:OECD Ülkeleri Uygulamaları. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergis,35(1), 19-40.
• Oktar, S. (2003). Yolsuzluk Ekonomisi. Marmara Üniversitesi I.I.B.F. Dergisi, 18(1), 13-27.
• Özkanan, A. ve Erdem, R. (2015). Yönetimde Kayırmacı Uygulamalar Üzerine Nitel Bir Çalışma. MAKÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2), 7-28.
• Özsemerci, K. (2003). Türk Kamu Yönetiminde Yolsuzluklar, Nedenleri, Zararları ve Çözüm Önerileri (1.Basım). Ankara: Sayıştay Yayın İşleri Müdürlüğü.
• Pustu, Y. (2017). Yolsuzlukla Mücadele ve Medya. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9, 3-23.
• Selim, S., Uysal, D. ve Eryiğit, P. (2014). Türkiye’de Sağlık Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisinin Ekonometrik Analizi. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(3), 13-24.
• Şahin, İ. (2016). Türkiye’de 1980-2015 Yılları Arası Demokrasi, Ekonomik Özgürlük ve Yolsuzlukların Ekonomik Büyümeye Etkileri. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 317-334.
• Tan, F. Z., Çekinmez, Ş. ve Erol, M. E. (2018). Türkiyede Yolsuzluk Algısı Analizi. Econder Uluslararası Akademik Dergi, 2(2), 238-249.
• Tarhan, R. B., Gençkaya, Ö. F., Ergül, E., Özsemerci, K. ve Özbaran, H. (2006). Bir Olgu Olarak Yolsuzluk: Nedenler, Etkiler ve Çözüm Önerileri (2. Basım). Ankara: TEPAV.
• Yakışık, H. ve Çetin, A. (2014). Yolsuzlukların Sosyoekonomik Belirleyicileri: Yatay Kesit Veri Analizi, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 28(3), 205-224.
• Yalçınkaya, Ö. ve Kaya, V. (2017). Doğal İşsizlik Oranı Mı Yoksa; İşsizlik Histerisi Mi?: OECD Ülkeleri İçin Yeni Nesil Panel Birim Kök Testlerinden Kanıtlar (1980-2015). Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 17(33), 1-18.
• Yardımcıoğlu, F. (2013). Türk Cumhuriyetlerinde Demokrasi ve Yolsuzluk İlişkisi: Panel Veri Analizi. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(2), 437-457.