EMLAK VERGİSİNE ESAS ARSA BİRİM DEĞERLERİNİN BELİRLENMESİNDEKİ SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 1, 21 - 42, 30.06.2020

Emrullah Töremen

Öz

Bu çalışmada, arsa takdir komisyonlarınca tespit edilen arsa birim değerlerinin fiyatlar genel seviyesindeki artışlar karşısındaki durumu incelenmiştir. Bu çerçevede arsa birim değerlemesinin enflasyon ve yeniden değerleme oranı ile karşılaştırılması sonucunda arsa birim değerinin tespitinde ortaya çıkan sorunlara yönelik çözüm önerilerinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda, Ankara Atatürk Bulvarı ile Ankaralılar Caddesi’nin 1986 - 2018 yılları arasındaki arsa birim değerleri ile ilgili yıllardaki enflasyon ve yeniden değerleme oranıyla artışı karşılaştırılmıştır. Çalışma sonucu ve bulgulara göre, ekonomik, sosyal ve ulaşım bakımından yerleşik bir yer olarak Atatürk Bulvarının belirtilen göstergelere göre düşük kaldığı gözlemlenmiştir. Ankaralılar Caddesi ise kadastro parselinden imar parseline dönüşmesi ve bu güzergâhın şehrin gelişme yönünde bulunması nedeniyle ilk yıllarda hızlı, sonraki yıllarda ise düşük oranda bir artış gösterdiği görülmüştür. Arsa birim değerlerinin gerçeğe uygun olarak tespit edilmemesinin nedenleri; arsa takdir komisyonlarının mesleği gayrimenkul değerlemesi olmayan kişilerden oluşması, değerleme ölçütlerinin değerleme standartlarına uygun olmaması ve emlak vergisi mevzuatının gayrimenkulün gerçek değerini ortaya çıkaran bir yapıda olmaması sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Emlak vergisi

Kaynakça

• Ankara Defterdarlığı. (2002). 2002 yılında uygulanacak asgari arsa ve arazi metrekare birim değerleri. Ankara.
• Ankara Üniversitesi ve Sincan Belediyesi Ortak Çalışması. (2015). Emlak vergisine yönelik olarak binaların mevcut sınıflandırma sistemi ve sorunları ile belediyelerin emlak vergisi sistemimin iyileştirilmesine yönelik yeni sınıflama sisteminin geliştirilmesi ve güncelliği gerekliliği (bina sınıflama raporu). Ankara.
• Bilici, N. (2006). Vergi hukuku genel hükümler ve Türk vergi sistemi (13. Baskı). Ankara; Seçkin Yayıncılık.
• Büyükkaracığan, N. (2016). Gayrimenkullerde emlak vergisi matrah değeri ile piyasa değeri arasındaki farklılıkların araştırılması ve Konya meram örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, 11, 143-157.
• Çağdaş, V. (2007). Türkiye için bir emlak vergi sistemi tasarım modeli önerisi, Yayınlanmamış Doktora tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, Turkey.
• Çiftçi, T. E. (2014). Çeşitli ülke mevzuatlarında emlak vergisi: Türkiye uygulamasında ortaya çıkan sorunlar ve çözüm önerileri, Yayınlanmamış Doktora tezi, Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli, Turkey.
• Hacıköylü, C. & Heper, F. (2010). Emlak vergisinde matrah tespitine ilişkin sorunlar ve çözüm önerileri. Maliye Dergisi, 158, 1-14.
• İçişleri Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı. (1986). Asgari arsa m2 birim değerleri ile ve asgari arazi m2 birim değerleri cetvelleri. Ankara.
• İçişleri Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı. (1990). Asgari arsa m2 birim değerleri ile ve asgari arazi m2 birim değerleri cetvelleri. Ankara.
• İçişleri Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı. (1994). Asgari arsa m2 birim değerleri ile ve asgari arazi m2 birim değerleri cetvelleri. Ankara.
• İçişleri Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı. (1998). Arsa ve arazi asgari metrekare birim değerleri. Ankara.
• Karasu, M. A. & Karakaş, M. (2012). Belediyelerin emlak vergisindeki gelir kaybı: Şanlıurfa Belediyesi örneği, Maliye Dergisi, 163 (Temmuz-Aralık), 431-447.
• Ozansoy, A. (2013). Kamulaştırma Bedeline Göre Cezalı Emlak Vergisi Uygulanabilir mi? İdari ve Mali Mevzuat Dergisi, 153 (13), 3-5.
• Öncel, M., Kumrulu, A., & Çağan, N. (2014). Vergi hukuku, gözden geçirilmiş (23. Bası), Ankara; Turhan Kitabevi.
• Öz, N.S., Özkök Çubukçu, D., & Pınar, A. (2009). Gayrimenkulde vergilendirme gayrimenkul yatırım ortaklıkları ve konut finansman sitemi (mortgage), Ankara; Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Gayrimenkul Geliştirim Anabilim Dalı Yayını.
• Özkök Çubukçu, D. (2014). Kamulaştırmada gelir ve emlak vergisi. Vergi Sorunları Dergisi, 308 (37), 142-158.
• Sakal, M., Kesik, A. & Akdemir, T. (Eds.) (2014). Mali yerinden yönetim teori, kavramsal açıklamalar ve Türkiye’ye ilişkin değerlendirmeler. Ankara: Nobel Yayınları. S. 85-145)
• Tanrıvermiş, H. (2014). Gayrimenkul değerleme esasları, lisanslama sınavları çalışma kitapları. Retrieved November 12, 2017 (de indirildi) from the World Wide Web: https://www.spl.com.tr/spl/eep/Specific/OEP/Upload/1014_Gayrimenkul%20De%C4%9Ferleme%20Esaslar%C4%B1_2017-1.pdf.
• Vural, M. (1998). Emlak Vergisi Kanunu ve çevre temizlik vergisi açıklama ve yorumları, İstanbul; Hesap Uzmanları Derneği Yayını.
• Retrieved December 9, 2017 (de indirildi) from the World Wide Web: https://www.google.com.tr/search?q=k%C4%B1z%C4%B1lay+mahallesi+ankara&oq=k%C4%B1z% C4%B1lay+&aqs=chrome.3.69i57j0j35i39l2j0l2.3613j1j8&sourceid=chrome&ie=UTF-8.
• Retrieved December 9, 2017 (de indirildi) from the World Wide Web: https://www.google.com.tr/maps/place/%C3%9Cmit+Mahallesi,+06810+%C3%87ankaya%2FAnkara/ data=!4m2!3m1!1s0x14d33861fe1777c7:0x90abc79a0df5a1fe?sa=X&ved=0ahUKEwiz2ffN-o7YAhWJtxQKHV8GCpEQ8gEILzAB.
• Retrieved December 9, 2017 (de indirildi) from the World Wide Web: www.google.com.tr/maps/place/Cumhuriyet+Mahallesi,+06430+%C3%87ankaya%2FAnkara/@39.923684,32.8540003,17z/data=!3m1!4b1!4m5!3m4!1s0x14d34e55ab86ed15:0x4c7f2c47519a9846!8m2!3d39.9229931!4d32.8556902.
• Retrieved December 11, 2017 (de indirildi) from the World Wide Web: https://www.google.com.tr/maps/place/Koru+Mahallesi,+06810+%C3%87ankaya%2FAnkara/data=! 4m2!3m1!1s0x14d338e4090b7a21:0xe868e25f607cc61c?sa=X&ved=0ahUKEwjygOTX-o7YAhWJ1xQKHQkOBKEQ8gEIJzAA.
• Retrieved December 13, 2017 (de indirildi) from the World Wide Web: https://www.ego.gov.tr/tr/sayfa/2108/m2-ankara-metrosu2-kizilay-cayyolu.
• Retrieved December 14, 2017 (de indirildi) from the World Wide Web: https://tr.wikipedia.org/wiki/Atat%C3%BCrk_Bulvar%C4%B1.
• Retrieved January 3, 2018 (de indirildi) from the World Wide Web: http://www.tuik.gov.tr/HbGetirHTML.do?id=27757.
• Retrieved January 3, 2018 (de indirildi) from the World Wide Web: http://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/d1ee7b1d-41fc-40e6-9071-61685e7babba/BA-Rapor-Int.pdf?MOD=AJPERES-CACHEID=ROOTWORKSPACEd1ee7b1d-41fc-40e6-9071-61685e7babba.
• Retrieved February 12, 2018 (de indirildi) from the World Wide Web: https://biruni.tuik.gov.tr/medas/donusum_hesap.zul.
• Retrieved February 14, 2018 (de indirildi) from the World Wide Web:www.emlakjet.com/satilik-arsa/ankara-cankaya/?semt[]=umitkoy-10000027.
• Retrieved February 14, 2018 (de indirildi) from the World Wide Web:www.sahibinden.com/satilik-arsa/ankara-cankaya-cayyolu-koru-mah.
• Retrieved February 14, 2018 (de indirildi) from the World Wide Web:www.hurriyetemlak.com/arsa-satilik/ankara-cankaya-koru/listeleme.