HARMONISATION OF WESTERN BALKAN COUNTRIES WITH THE EUROPEAN UNION ENERGY POLICIES: THE BERLIN PROCESS AND BEYOND

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 2, 126 - 137, 30.12.2020

Çağdaş Cengiz , Murat Necip Arman

Öz

Anahtar Kelimeler

European Union, European Green Deal, Decarbonisation, Energy Union, Western Balkans

Destekleyen Kurum

Efe Congress (4th International Congress on Economics, Finance and Energy)

BATI BALKAN ÜLKELERİNİN AVRUPA BİRLİĞİ ENERJİ POLİTİKALARINA UYUMU: BERLİN SÜRECİ VE ÖTESİ

Öz

Avrupa Birliği (AB), 2004 ve 2007 genişlemeleri ile Merkezi ve Doğu Avrupa Ülkeleri’ni (MDAÜ) bünyesine katmıştır. Bu büyük genişleme, ülkelerin pek çoğunun tam üyelik için hazır olmaksızın Birliğe kabul edildiğine dair tartışmaları da beraberinde getirmiştir. Uzunca bir süredir devam etmekte olan bu tartışmaları besleyen Birlik-içi çelişkilerin yol açtığı derinleşme krizi, 2008 küresel finans krizinin derin dışsal etkileriyle de birleştiğinde sonuç, hem ekonomik bir tahribat hem de sağın ve otoriter eğilimlerin önünü açan yeni bir politik iklim ve sosyolojik kriz olmuştur. Bu sürecin etkisiyle AB’nin karar verici aktörleri, Batı Balkan ülkelerinin tam üyelik sürecinin istikrarlı fakat daha temkinli ilerlemesi konusunda nispi bir konsensusa varmışlardır. Bu durumda, Batı Balkanlar’da Avro-Atlantik entegrasyona yönelik bir motivasyon kaybının oluşmaması ve böylece hedeften uzaklaşan Batı Balkan ülkelerinin Rusya’nın Doğu Avrupa’daki eski nüfuz alanlarını geri alma stratejisine kapılmaması için Batı Balkanlar özelinde farklı bir yordamın geliştirilmesi zorunlu hale gelmiştir. Böylece 2014’te Berlin Zirvesi ile başlatılan Berlin Süreci, Batı Balkanlar’ın AB etki sahasından çıkmaksızın ekonomik ve demokratik dönüşümlerine AB’nin kılavuzluk etme stratejisi ile birlikte ilerlemiştir. Berlin Süreci dâhilinde, bölge ülkeleri ile AB arasında enerji alanında da işbirliği süreçlerinin geliştirilmesine yönelik önemli kararlar alınmıştır. Bu kararlar, özellikle enerji ve ulaştırma reformları başlığı ile sonuç belgelerindeki yerini almıştır. Yeni ve önemli bir gelişme olarak, AB enerji politikası kapsamında 2050 yılına kadar enerji sisteminin dekarbonize edilmesi hedefine bölgenin de dâhil edilmesi yaklaşımı benimsenmiştir. Bu doğrultuda bu çalışmada, Batı Balkan ülkelerinin AB enerji politikalarına ve dolayısıyla 2050 yılına uzanan temiz enerji hedeflerine ne derece uyumlu olduğu incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Avrupa Birliği, Avrupa Yeşil Düzeni, Karbonsuzlaştırma, Enerji Birliği, Batı Balkanlar

Kaynakça

• Arman, M. N. (2019). Balkanların Avrupa Birliği ile Entegrasyon Sorunu, Mehmet Seyfettin Erol ve Muharrem Ekşi (Ed.) Uluslararası İlişkilerde Güncel Sorunlar (ss 403-428), Akçağ Yayınları, Ankara.
• Balkan Green Energy News (2020). Renewables share in WB6 is still only at around 6% of installed electricity generation capacity. https://balkangreenenergynews.com/renewables-share-in-wb6-is-still-only-at-around-6-of-installed-electricity-generation-capacity/ (Erişim Tarihi: 26.09.2020).
• Bieber, F. ve Tzifakis, N. (2019). The Western Balkans as a Geopolitical Chessboard? Myths, Realities and Policy Options. BiEPAG.
• Britannica. Prespa Agreement. https://www.britannica.com/event/Prespa-Agreement (Erişim Tarihi: 26.09.2020).
• Council of the European Union (2020). Council Conclusions on Enlargement and Stabilisation and Associatıon Process: The Republic of North Macedonia and The Republic of Albania. https://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-7002-2020-INIT/en/pdf (Erişim Tarihi: 26.09.2020).
• Dunjic, S., Pezzutto, S. ve Zubaryeva, A. (2016). Renewable energy development trends in the Western Balkans. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 65:2016, ss. 1026-1032.
• Durakovic, E. (2014). Karadağ Cumhuriyeti, Murat Necip Arman ve Nazif Mandacı (Ed.) Çağdaş Balkan Siyaseti: Devletler, Halklar, Parçalanma ve Bütünleşme (ss. 149-179), Seçkin Yayınları, Ankara.
• Eco Fund (2020). http://lowcarbonmne.me/en/financial-mechanisms/eco-fund (Erişim Tarihi: 26.09.2020).
• Energy Community (2020a). Who we are. https://www.energy-community.org/aboutus/whoweare.html (Erişim Tarihi: 26.09.2020).
• Energy Community (2020b). Albania. https://www.energy-community.org/implementation/Albania.html (Erişim Tarihi: 26.09.2020).
• Energy Community (2020c). Bosnia and Herzegovina. https://www.energy-community.org/implementation/Bosnia_Herzegovina.html (Erişim Tarihi: 26.09.2020).
• Energy Community (2020d). North Macedonia. https://www.energy-community.org/implementation/North_Macedonia.html (Erişim Tarihi: 26.09.2020).
• Energy Community (2020e). Montenegro. https://www.energy-community.org/implementation/Montenegro.html (Erişim Tarihi: 26.09.2020).
• Energy Community (2020f). Serbia. https://www.energy-community.org/implementation/Serbia.html (Erişim Tarihi: 26.09.2020).
• European Commission (2016). European Neighbourhood Policy and Enlargement Negotiations. https://ec.europa.eu/neighbourhood-enlargement/policy/glossary/terms/saa_en (Erişim Tarihi: 26.09.2020).
• European Commission (2018). Western Balkans Strategy Brochure. https://ec.europa.eu/neighbourhood-enlargement/sites/near/files/western_balkans_strategy_brochure.pdf (Erişim Tarihi: 26.09.2020).
• Hofmann, B., Jevnaker, T. ve Thaler, P. (2019). Following, Challenging, or Shaping: Can Third Countries Influence EU Energy Policy?. Politics and Governance, 7:1, ss. 152-164.
• Kutlu E. ve Cengiz Ç. (2019). Brexit Sonrası Batı Balkanlar’ın Geleceği: Genişlemenin Bekleme Odası ve Güncel Dinamikler. Uluslararası İnsan Çalışmaları Kongresi Tam Metinler Kitabı içinde (ss. 85-98), Ankara.
• Nechev, Z. ve Svilans, A. (2017). Western Balkans: more resilience for the energy sector. European Union Institute for Security Studies (EUISS).
• Pijalovic, V. ve Kapo, A. (2017). Why is Energy Efficiency (IR)Relevant for Western Balkans Countries?: Towards a Sustainable Future, (Ed.) Sanda Renko ve Almir Pestek, Green Economy in Western Balkans (ss. 321-364), Emerald Publishing.
• Renner, S. ve Trauner, F. (2009). Creeping EU-membership in Southeast Europe: The dynamics of EU rule transfer to the Western Balkans. Journal of European Integration, 31:4, ss. 449-465.
• Sanfey, P. ve Milatovic, J. (2018). The Western Balkans in transition: diagnosing the constraints on the path to a sustainable market economy, EBRD.
• Valenta, J. ve Valenta, L. F. (2016). Why Putin wants Syria. Middle East Quarterly.
• Western Balkans Summit Poznań (2019). Chair’s conclusions. https://berlinprocess.info/wp-content/uploads/2019/07/chairs_conclusions.pdf (Erişim Tarihi: 26.09.2020).