YEREL YÖNETİMLERDE BİR DOĞRUDAN DEMOKRASİ VE DENETİM ARACI: GERİ ÇAĞIRMA MEKANİZMASI

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 2, 172 - 188, 30.12.2020

Mehmet Ali Aslan

Öz

Yerel Yönetimlerin demokrasi tartışması içerindeki yeri ve önemi sürekli artmaktadır. Yerel Demokrasinin etkin işleyebilmesi, halkın yönetme katılması noktası ve yerel yöneticilerin belirlemesi noktasında yerel seçimler çok önemlidir. Benzer şekilde de Türkiye’ de yerel demokrasi ve yerel yönetim tartışması güçlenerek devam etmektedir. Yerel seçimler Türkiye’ de 5 yılda bir yapılmakta ve bu süre boyunca Yerel Siyasetin yöneticilerini belirlemektedir. Yerel yönetici seçildikten sonra halkı memnun etmemeleri durumunda seçmenlerin mecburen bir sonraki seçim dönemini beklemektedir. Geri Çağırma Mekanizması seçimler beklemeden Yerel Yöneticiler görevden düşürebilen bir doğrudan demokrasi, katılım ve denetim aracıdır. Bu sistemde seçmenler legal başvurularının oransal ve mevzuata uygun şekilde tespitinin ardından seçimlerin yenilenmesine karar verebilmektedir. Bu çalışmada geri çağırma mekanizmasının anlaşılabilmesi bir çerçeve çizilecektir. Bu doğrultuda doğrudan ve radikal demokrasinin, yerel yönetimlerde katılım ve kamuoyu denetimi kavramlarının çok iyi anlaşılabilmesi gerekmektedir. Geri Çağırma Mekanizması ülkemiz için yeni bir kavram olup, Onuncu Kalkınma Planı ve Köy Kanunu Taslağıyla uygulamaya adım atmıştır. Çalışmada ayrıca Niğde İline yön veren yerel siyasetçilerin Geri Çağırma Mekanizmasına bakışı ile ilgili bir kamuoyu yoklaması yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Geri Çağırma Mekanizması, Yerel Yönetimler, Doğrudan Demokrasi, Radikal Demokrasi, Katılım, Denetim

Kaynakça

• Ağaoğulları, Mehmet Ali.(1986). ”Halk ya da Ulus Egemenliğinin Kuramsal Temelleri üzerine Birkaç Düşünce”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi.
• Ağaoğulları, Mehmet Ali. (1991). ”Demokratik Mitoslar: Halk-Ulus Egemenliği ve Siyasal Temsil”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi.
• Altman, David. (2011). “Direct Democracy Worldwide”, New York: Cambridge University Press,.
• Ateş, Davut. (2015). “Demokratik Siyaset”, Dora Yayıncılık.
• Bird, Frederick L. ve Francis M.Ryan. (1930). “The Recall of Public Officers: A Study of the Operation of the Recall in California”, New York: The MacMillan Company.
• Bowler, Shaun. (2004). ”Recall and Representation Arnold Schwarzenegger Meets Edmund Burke”, Journal of Representativite Democracy, Volume 40.
• Budge, Ian. (2006). “Direct and Representative Democracy: Are They Necessarry Opposed?” , Representation, Vol.42, No.1.
• Cronin, Thomas E. (1989). “Direct Democracy: The Politics of Initiative, Referendum, and Recall”, Massachusetts, Harvard University Press.
• Çukurçayır, M.Akif. (2006). “Siyasal Katılma ve Yerel Demokrasi”, Çizgi Yayınevi, Konya.
• Çelik, A. (2005). “Halk Oylamasıyla Belediye Başkanları Görevden Alınabilmeli Mi?”, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt XX, Sayı 1, 447-461.
• Dahl, Robert. (2001). “Demokrasi Üzerine”, Phoenix Yayınevi.
• Davis, Thomas A. (1920). ”The Initiative, Referandum and Recall”, Universe Yayınevi. Dinçkol, Bihterin. (2006). “Yönetilenlerin “Öz” Yönetimi- Kamuoyu”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl. 5, Sayı. 10.
• Eldem, H. (2015). “Yerel Yönetimler Reformunun Bir Parçası Olarak Köy Kanunu Tasarı Taslağı”, Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2015, 2(1), 39-61.
• Erder, Sema ve İncioğlu, Nihal. (2008). “Yerel Politikanın Yükselişi: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Örneği, 1984–2004”, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Görmez, K. (1997). “Yerel Demokrasi ve Türkiye”, Vadi Yayınları, Ankara.
• Gözler, Kemal. (2010). “Anayasa Hukukunun Genel Esasları”, Ekin Basım Yayın Dağıtım, Bursa.
• Gözübüyük, A.Şeref. (2006). “Yönetim Hukuku”, 24.Bası, Ankara: Turhan Kitabevi.
• Güler, B. A. (1998). “ Yerel Yönetimler”, TODAİE Yayınları, Ankara 1998.
• Gündüzöz, İlker, “Geri Çağırma Mekanizması ve Mahalli İdareler”, Türk İdare Dergisi, Eylül 2010, S. 468, s. 49-61.
• Habermas, Jürgen. (2004). “Kamusal Alan”(Der. ve Çev. Meral Özbek.) İstanbul: Hil , 2004.
• Heywood, Andrew. (2015).”Siyaset” , Adres Yayınevi.
• “International Institute for Democracy and Electoral Aistance(IDEA)”, Direct Democracy: The International IDEA Handbook, Stockholm: International IDEA,2008.
• Jones, Frank D.(1912). “The Recall(Excluding Judges):A Debate”, Chicago.
• Keleş, Ruşen. (1994) “Yerinden Yönetim ve Siyaset”, 2. basım, Ankara, Cem Yayınevi.
• Keyman E. F. (2000), “Globalleşme Söylemleri ve Kimlik Talepleri: Türban Sorunu’nu Anlamak, Alfa Yayınları.
• Kapani, Münci. (1988). “Politika Bilimine Giris”, 4. Basım, Bilgi Yayınevi, Ankara.
• Kaufmann, Bruno ve Rolf Buchi, Nadja Braun. (2010). “The Guidebook to Direct Democracy in Switzerland and Beyond”, Switzewrland.
• Köy Kanunu Taslağı. (2009). Ankara, http://yonetimbilimi.politics.ankara.edu.tr/files/2013/09/koytasari2009.pdf
• Lijphart, Arend. (1996).“Çağdaş Demokrasiler: Yirmibir Ülkede Çoğunlukçu ve Oydaşmacı Yönetim Örüntüleri”, Ankara: Yetkin Yayınları.
• Mouffe, Chantal. (2000). “Demokratik Paradoks”, Epos Yayınları
• Onuncu Kalkınma Planı Yerel Yönetimler İhtisas Komisyon Raporu, Kalkınma Bakanlığı,.http://www.kalkinma.gov.tr/Lists/zel%20htisas%20Komisyonu %20Raporlar/
• Qvortrup, Matt. (2005). “Direct Democracy: A Comprative Study of the Theory and Practice of Government by the People, 2.bası”, Manchester ve New York: Manchester University Press.
• Saran, M. U. (1996). ‘’Belediye Hizmetlerinde Halkı Bilgilendirme ve Halk Denetimin Sağlanması’’, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, Temmuz 1996.
• Sartori, Giovanni. (1996). “Demokrasi Teorisine Geri Dönüş”, Sentez Yayıncılık.
• Schmidt, Manfred G. (2001) “Demokrasi Kuramlarına Giriş”, VadiYayınları.
• Teziç, Erdoğan. (2004). “ Anayasa Hukuku”, 13. Bası, İstanbul, Beta Yayıncılık,
• Yaylı H., Pustu Y. (2008). ‘’Yerel Demokrasinin İlkeleri’’, Karadeniz Araştırmaları, Sayı: 16, Kış 2008, s.133-153.
• Yıldırım, S.(1993). “Yerel Yönetim ve Demokrasi: Kavramlar, Yaklaşımlar”, Simurg Kitabevi, İstanbul.
• Yıldırım, Yavuz. (2006). “Radikal Demokrasi Teorisi ve Uygulanabilirliği: Farklı Yerel Yönetim Deneyimleri”, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi-Hacettepe Üniversite Sosyal Bilimler Enstitüsü,
• Zeren,H. E., Özmen, A.(2013) ‘’Halkın Belediye Faaliyetlerine Katılım Duyarlılığı ve Hizmet Memnuniyeti: Karaman Belediyesi Örneği”, KMÜ Sosyal ve Ekonomı̇k Araştırmalar Dergı̇si 12 (19): 165-173.
• Zimmerman, Joseph F. (1962) “State and Local Government”, New York, Barnes- Noble, Inc.,