PETROL VE DOĞAL GAZ FİYATLARINDAKİ VE DOLAR KURUNDAKİ DEĞİŞİMİN BİST SANAYİ SEKTÖRÜ PİYASA GETİRİSİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 2, 284 - 300, 31.12.2021

Gamze Vural Nihan Yurt

Öz

Bu çalışmada, enerji fiyatları ve döviz kurundaki değişimin, BİST Sanayi endeks getirisi ve BİST 100’de işlem gören imalat firmalarının hisse senetleri getirileri ile ilişkisi araştırılmıştır. Bunun için çok değişkenli regresyon analizi uygulanmıştır. Çalışma, Mayıs 2012-Ocak 2021 dönemini kapsamaktadır. Analizde, ilk olarak brent petrol ve doğal gaz fiyatlarındaki ve dolar kurundaki değişimin, BİST Sanayi (XUSIN) endeks getirisi üzerindeki etkisi analiz edilmiştir. Daha sonra bu değişkenlerin BİST 100 Endeksinde yer alan 37 imalat firmasının piyasa getirisi üzerindeki açıklama gücü, firma bazında ayrıca araştırılmıştır. Analiz bulguları, Brent petrol fiyatı ve dolar kurundaki değişimin %1, doğal gaz fiyatındaki değişim ise %10 anlamlılık düzeyinde, BİST sanayi endeks getirisi üzerinde açıklama gücü olduğunu göstermektedir. Doğal gaz fiyatlarındaki artış BİST Sanayi endeks getirisi üzerinde azaltıcı etki yapmaktadır. Dolar kurundaki ve petrol fiyatlarındaki değişim ile BİST Sanayi endeks getirisi arasında pozitif ilişki saptanmıştır. 37 imalat firması için ayrı ayrı yapılan analizler sonucu, brent petrol fiyatındaki değişimin 8 şirketin, dolar kurundaki değişimin 12 şirketin, doğal gaz fiyatındaki değişimin ise 4 firmanın hisse senedi getirisi üzerinde istatistiksel olarak anlamlı açıklama gücü olduğu tespit edilmiştir. Dolar kurundaki değişimin hisse senedi getirileri üzerine etkisi kimi firmalar için pozitif kimi firmalar için negatif yönlü olarak saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

BİST Sanayi Endeksi, Brent Petrol, Doğal Gaz, dolar kuru, İmalat Sektörü

Kaynakça

• Abay, R. (2013). Markowitz Karesel Programlama ile Portföy Seçimi: İMKB 30 Endeksinde Riskli Portföylerin Seçimi, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22 (2), 175-194.
• Abdioğlu, Z., Değirmenci, N. (2014). Petrol Fiyatları Hisse Senedi Fiyatları İlişkisi: BİST Sektörel Analiz. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5 (8), 01-24.
• Acaravcı, A., Öztürk, İ., Kandır, S. Y. (2012). Natural Gas Prices And Stock Prices: Evidence From EU-15 Countries. Economic Modelling, 29, 1646-1654.
• Avcı, Ö. (2015). Petrol Fiyatlarının Hisse Senedi Piyasasına Etkisi. Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2 (3), 27-34. Aydın, M. (2017). Gelişmekte Olan Ülkelerde Borsa ile Döviz Kurları Arasındaki İlişki: Simetrik ve Asimetrik Nedensellik Analizi. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, (27), 1-15.
• Ayvaz, Ö. (2006). Döviz Kuru ve Hisse Senetleri Fiyatları Arasındaki Nedensellik İlişkisi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8 (2), 1-14.