TÜRKİYE’DE 1991-2019 YILLARI ARASI BEBEK ÖLÜMLERİNİN SOSYOEKONOMİK BELİRLEYİCİLERİ

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 1, 58 - 66, 28.06.2022

Melike Buse Akcan Yasemin Telli Üçler

https://doi.org/10.56574/nohusosbil.1124665

Cited By: 1

Öz

Bebeklerin ölüm oranı, ülkelerin başta ekonomik ve sağlık durumları ile ilgili olarak birçok ekonomik ve sosyal değişkenler ile yakından ilgilidir. Ekonomi ile birlikte sağlık sisteminin gelişmesi ve sosyoekonomik imkânların artmasının bebek ölümleri ile ilgili olduğu düşünülmektedir. Bu amaçla bebek ölümleri ile sosyal ve ekonomik değişkenler arasındaki ilişki ekonometrik yöntemlerle araştırılmıştır. Çalışmada bebek ölümünün ekonomik değişkenlerle ilişkisinin ölçülmesi için ekonomik büyüme ve enflasyon değişkenleri kullanılmıştır. Bebek ölümlerinin sosyal değişkenlerle ilişkisini ölçmek için ise okuma-yazma bilen çocuk sayısı ve yaşam beklentisi değişkenleri kullanılmıştır. Bu değişkenler 1991-2019 yılları arası zaman dönemi için toplanmıştır. Çalışmada bu ilişkilerin analizi için ise Granger Nedensellik Testine başvurulmuştur. Granger Nedensellik Testi sonuçlarına göre bebek ölümleri ile beraber ekonomik ve sosyal değişkenlerin tamamı ile tek yönlü nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bebek Ölümü, Sosyoekonomik Değişkenler, Ekonomik Büyüme, Enflasyon, Granger Nedensellik Testi

Kaynakça

• Albayrak, M. (2021). Türkiye’deki Yolsuzlukların Sağlık Hizmetleri İle Sosyal Göstergelere Etkisi, Yorum Yönetim ve Yöntem Uluslararası Yönetim Ekonomi ve Felsefe Dergisi, 9(1), 49-66.
• Çatak, B. ve Öner, C. (2019). Bebek Ölümlerinin Temel Nedenleri Değişiyor Mu? Kayıt Temelli Kesitsel Bir Çalışma, TurkishJournal Of FamilyMedicine And PrimaryCare, 13(3), 311-317.
• Dickey, David ve Fuller, Wayne (1979). Distribution of TheEstimatorsForAutoregressive Time Series With A UnitRoot, Journal of TheAmerican Statistical Association, 74, 427 – 431.
• Dickey, D. ve Fuller, W. (1981). LikelihoodRatioStatisticsForAutoregressive Time Series With A UnitRoot, Econometrica, 49(4), 1057-1072.
• Engle, Robert ve Granger, C. W. J. (1987). Co-İntegrationandErrorCorrection: Representation, Estimation and Testing, Journal of Econometrica, 251-276.
• Enfileci Yayla, Z. ve Çavlin, A. (2019). Bebek Ölümlerindeki Mernis Kayıtlarının Tamlık Yüzdesi: İllerin İnsani Gelişme Düzeyi Farklılığı Açıklar Mı?,Türk J PublicHealth, 17(3), 279-293.
• Kart, R. B. ve Keser, İ. K. (2019). Türkiye’deki İllerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Düzeylerinin Belirlenmesi ve Yerel Seçim Oy Dağılımlarının Karşılaştırılması, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 23(1), 25-52.
• Korkmaz, A., Aydın, Ş., Çamurdan Duyan, A., Okumuş, N., Onat, F. N., Özbaş, N., Polat, E., Şenel, S., Tezel, B., Tezel, H. ve Köse, M. F. (2013). Türkiye’de Bebek Ölüm Nedenlerinin ve Ulusal Kayıt Sisteminin Değerlendirilmesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalığı Dergisi, 56, 105-121.
• Mete, B. Yıldız, S. Söyiler, V. Doğan, E. Durmuş, H. ve Timur, A. (2018). Bingöl İlinde 2016 Yılına Ait Bebek Ölümleri ve Nedenlerinin İncelenmesi, Pediatr PractRes, 6(1), 1-5.
• Oktay, P. Atasoylu, G. Meteoğlu, D. Demiröz, H. Çobanoğlu, M. ve Beşer, E. (2006). Aydın İlinde 2004 Yılı Bebek Ölümleri ve Ölü Doğumlar: Bildirim Sorunları, Tanımlayıcı Özellikleri ve Nedenleri, Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 7(2), 3-12.
• Sarı, H. K. (2021). Yaşlılık ve Sosyal Hizmet İlişkisi Bağlamında Yaşlılık ve Yoksulluk, Journal Of SocialSciences And Humanities, 5(1), 159-167.
• Tuncer, G. (2019). Türkiye’de Sosyoekonomik Gelişmişliğin Mekânsal Eşitsizliği, Ekonomi Maliye İşletme Dergisi, 2(2), 69-80.
• Yıldız, S. Özdemir, M. E. ve Benli, A. R. (2020). Kayseri İli 2017 Yılı Bebek Ölümlerinin İncelenmesi, TurkishJournal Of FamilyMedicine And PrimaryCare, 14(2), 196-202.