GEÇİŞ EKONOMİSİ ÜLKELERİNDE HALKLA İLİŞKİLER: SLOVENYA ÖRNEĞİ

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 1, 42 - 54, 04.07.2023

Emine Gülal Şahin , Türker Şahin

https://doi.org/10.56574/nohusosbil.1297607

Öz

20. yüzyıl başlarında ortaya çıkan halkla ilişkiler, teknolojinin gelişmesi, iletişimin dijitalleşmesiyle birlikte küresel anlamda önemli bir alan haline gelmiştir. Ülkelerin, ulusların küresel anlamda imajlarını oluşturmada halkla ilişkilerin önemi büyüktür. Halkla ilişkiler özellikle geçiş ülkelerinde stratejik bir araç haline dönüşmüştür. Yugoslavya’nın dağılmasından sonra bağımsızlıklarını kazanan ülkeler sosyalizmden kapitalizme, kapalı bir toplumdan açık bir topluma geçiş süreci geçirmiş ve halkla ilişkiler, toplumun bu yeni düzene uyum sağlamasında stratejik bir araç olmuştur. Bu ülkelerde uygulanan halkla ilişkiler, “geçiş dönemi halkla ilişkileri” olarak kavramlaştırılmaktadır. Çalışma açısından geçiş dönemini yaşamış ülkeler arasından Slovenya örneği ele alınmıştır. Bunun sebebi, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’nin dağılmasından sonra ekonomik anlamda kendini en erken toparlayan ülke olması ve Avrupa birliğine erken katılması nedeniyle, ülkenin sosyalist geçmişi ve yeni düzeni arasında dönüşüm sürecinde halkla ilişkilerin etkisini ve önemini ortaya koymaktır. Bu bağlamda, çalışmanın amacı, geçiş süreci geçiren ülkelerde eski düzenden yeni düzene geçiş sürecinde uygulanan “geçiş dönemi halkla ilişkileri” Slovenya örneği üzerinden ortaya koymaktır. Çalışmada söz konusu dönüşüm ilkelerindeki halkla ilişkilerin gelişimi ve dönüşüm sürecindeki önemi örnek olay incelemesi yöntemiyle Slovenya örneği üzerinden incelenmiştir. Çalışmada öncelikle ülkenin siyasal, ekonomik ve kültürel altyapısına, medya yapılanmasına, ülkedeki halkla ilişkiler eğitimine, bu konudaki yasa ve yönetmeliklere, disiplinin profesyonelleşmesine yer verilmiştir. Çünkü bu değişkenler bir ülkede halkla ilişkilerin ele alınışını, uygulanışını, önemini belirlemektedir. Çalışmada ayrıca Halkla İlişkiler ve İletişim Yönetiminde Mükemmellik çalışmasının Slovenya uygulaması ele alınmış ve Amerika, İngiltere, Kanada’da yapılan çalışma ile sonuçları karşılaştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Uluslararası halkla ilişkiler, Geçiş dönemi halkla ilişkileri, Halkla ilişkiler ve iletişim yönetiminde mükemmellik, Slovenya

THE PUBLIC RELATIONS IN TRANSITION ECONOMY COUNTRIES: EXAMPLE OF SLOVENIA

Öz

Public relations, which emerged at the beginning of the 20th century, has become an important global field with the development of technology and the digitalization of communication. Public relations have great importance in creating the global image of countries and nations. Public relations has become a strategic tool, especially in transition countries. After the dissolution of Yugoslavia, the countries that gained their independence, has undergone a transition from socialism to capitalism; from a closed society to an open society and public relations have became a strategic tool in the society's adaptation to this new order. Public relations applied in these countries are conceptualized as “transitional public relations”. Among the countries, Slovenia has been discussed in this study. The reason for this is to reveal the importance of public relations in the transition process between the socialist past and the new order of the country, due to the fact that it was the first country that recovered itself from the earliest economic structure after the dissolution of Yugoslavia and, and its early accession to the European Union. Therefore, the aim of the study is to reveal the "transition period public relations" applied in the transition period from the old order to the new order, through the example of Slovenia. In the study, the development of public relations in the transition countries and its importance in the transition process were examined through the example of Slovenia with the case study method. While examining the public relations in Slovenia, the political, economic and cultural infrastructure of the country, media structuring, public relations education, laws and regulations, professionalization of the discipline are discussed. Because these variables determine the handling, implementation and importance of public relations in a country. In the study, the implementation of the Excellence in Public Relations and Communication Management study in Slovenia was compared with the study conducted in America, England and Canada.

Anahtar Kelimeler

International Public Relations, Transitional Public Relations, Excellence in Public Relations and Communication Management, Slovenia

Kaynakça

• Berginc, N. L. ve Vercic, D. (2013). Terminological Databanks as the Bodies of Knowledge: Slovenian Public Relations Terminology. Public Relations Review, 39, 569– 571.
• Bozkurt, G. S. (2010). Tito Sonrası Dönemde Eski Yugoslavya Bölgesindeki Türkler ve Müslümanlar. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 10(2), 51-95.
• Grunig, J. E. ve Grunig, L. A. (2005). The Role of Public Relations in Transitional Societies, Ryszard Lawniczak (Ed.), Introducing Market Economy Institutions and Instruments: The Role of Public Relations in Transitional Economies (s.3-25), Poznan: Piar.pl.
• Grunig, J. E. (2009). Büyük Yapıyı Biçimlendirmek: Stratejik Bir Yönetim Fonksiyonu Olarak Halkla İlişkiler Üzerine Süregiden Araştırmalar, Fatih Keskin ve Besime Pınar Özdemir (Ed.), Halkla İlişkiler Üzerine: Disiplinlerarası Bir Alanın Yönelimleri (s.53-87), Dipnot. Ankara.
• Grunig, J. E. ve Grunig, L. A. (2005). Halkla İlişkiler ve İletişim Modelleri, James E. Grunig (Ed.), Halkla İlişkiler ve İletişim Yönetiminde Mükemmellik. (s.307-348), Rota, İstanbul.
• Lawniczak, R. (2001). Transition Public Relations: An Instrument for Systemic Transformation in Central and Eastern Europe, Ryszard Lawniczak (Ed.), Public Relations Contribution to Transition in Central and Eastern Europe: Research and Practice (s.7-18), Poznan: Printer.
• Ruler, B. V. ve Vercic, D. (2002). Public Relations and Communication Management in the Netherlands and Slovenia: A Comparative Analysis. International Communication Association 52nd Annual Conference: Reconciliation Through Communication (s.15-19), Seoul: International Communication Association.
• Sriramesh, K. ve Vercic, D. (2009). Public Relations in a Corporativist Country: The Case of Slovenia. Krishnamurthy Sriramesh ve Dejan Vercic (Ed.), The Global Public Relations Handbook, Expanded and Revised Edition: Theory, Research and Practice (s.573-595), New York: Routledge.
• Taylor, M. (2000). International Public Relations: Opportunities and Challenges for the 21st Century, Robert Lawrence Heath (Ed.), Handbook of Public Relations (s.629-637), California: Sage Publication.
• University of Ljubljana, Faculty of Social Sciences. “Chair of Marketing Communications and Public Relations”. (Erişim Tarihi: 12 Nisan 2023).http://www.fdv.uni-lj.si/en/study/departments-and-chairs/department-of-communication/chair-of-marketing-communications-and-public-relations
• Vercic, D. (2011). Public Relations: Contributions from Ljubljana. Teorija in Praksa, 48(6), 1598-1610.
• Vercic, D. (2013). Public Relations as a Technology for Social Development, Melike Aktaş Yamanoğlu ve Besime Pınar Özdemir (Ed.), Halkla İlişkilerin Kazancı: Geçmiş Eğilimler, Yeni Yönelimler (s.135-144), De Ki, Ankara.
• Vercic, D. (2014). Slovenia, Tom Watson (Ed.), Eastern European Perspectives on the Development of Public Relations: Other Voices (s.99-109), Hampshire: Palgrave Macmillan UK.
• Vercic, D., Grunig, J. E. ve Grunig, L. A. (1996). Global and Specific Principles of Public Relations: Evidence from Slovenia. Hugh M. Culbertson ve Ni Chen (Ed.), International Public Relations: A Comparative Analysis. (s.31-65), Mahwah, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
• Yıldırım Becerikli, S. (2005). Uluslararası Halkla İlişkiler, Ankara: Nobel Yayınları.