GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERDEKİ YENİLENEBİLİR ENERJİNİN GELECEĞİ

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 2, 142 - 153, 29.12.2023

Esin Esra Şahin , Okyay Uçan

https://doi.org/10.56574/nohusosbil.1342962

Öz

Enerji, yüzyıllar boyunca insanoğlunun gereksinimlerini karşılaması ve yaşamın devamı için vazgeçilmez bir unsur olmuştur. Sanayi devrimi ile birlikte ekonomik faaliyetlerin gerçekleşebilmesinde temel yapı taşı olan enerji kaynakları ise önemli bir yere sahiptir. Günümüzde sürdürülebilir bir ekonomik büyüme için önemli girdilerden biri olan enerji, ekonomik, sosyal ve çevresel pek çok etkiyi ortaya koymaktadır. Dünya nüfusundaki artış, teknolojik gelişmeler, sanayileşmenin artması, yaşam standartlarının yükselmesi ve artan tüketim harcamaları sonucunda ise enerji talebi hızla artmaktadır. Artan enerji talebi ise petrol, kömür ve doğalgaz gibi tükenebilir ve kıt kaynaklar olan fosil kökenli yenilenemeyen enerji kaynaklarınca karşılanmaktadır.
Bu durum son yıllarda enerji talebine sürdürülebilir çözüm yolu arayışında olan ülkeleri yenilenebilir enerji kaynaklarına yönlendirmiştir. Dünya ülkelerinin artan enerji talebini temiz ve yerli enerji kaynaklarından karşılaması dışa bağımlılığının azaltılması, küresel ısınmaya neden olan sera gazı emisyonlarının çevreye verdiği zararın en aza indirilmesi açısından son derece önemli bir role sahiptir. Bu durum hükümetleri yenilenebilir kaynaklardan enerji üretimi için çeşitli uygulamalarla teşvik ve destek politikaları üretmeye teşvik etmektedir.
Çalışmanın amacı, ekonomik büyüme, yenilenebilir enerji üretimi, cari açık ve karbondioksit emisyonu arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bu doğrultuda 1990-2015 yıllık verileri ışığında Hindistan ekonomisinde zaman serisi analizi yapılmış ve ARDL analizi ile incelenmiştir. İlgili testler sonucunda elde edilen bulgular yorumlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yenilenebilir enerji, Karbondioksit emisyonu, Ekonomik büyüme

Kaynakça

• Adıyaman, Ç. (2012). Türkiye’nin Yenilenebilir Enerji Politikaları, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
• Afşar, M. ve Özarslan-Doğan, B. (2021). Yenilenebilir Enerji Yatırımları ve İstihdam İlişkisi: E7 Ülkeleri Üzerine Bir Analiz. Sosyoekonomi, 29(50), 547- 564.
• Akar, B. G. (2016). The Determinants of Renewable Energy Consumption: An Empirical Analysis for the Balkans. European Scientific Journal, 12(11), 594-607.
• Akay, E.Ç., Abdieva, R. ve Oskonbaeva, Z. (2015). Yenilenebilir Enerji Tüketimi, İktisadi Büyüme ve Karbondioksit Emisyonu Arasındaki Nedensel İlişki: Orta Doğu ve Kuzey Afrika Ülkeleri Örneği. Uluslararası Avrasya Ekonomileri Konferansı, Çevre ve Enerji, 628-636.
• Akusta, E. ve Cergibozan, R. (2020). Yenilenebilir Enerji ve Ekonomik Büyümenin Çevre Üzerinde Etkisi: Türkiye Örneği. Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 15(54), 429-461.
• Alper, F. Ö. (2018). Yenilenebilir Enerji ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: 1990-2017 Türkiye Örneği. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(2), 223-242.
• Altınöz, B. ve Altuntaş, M. (2020). G-20 Ülkelerinde Finansal Gelişme, Yenilenebilir Enerji Tüketimi, Turizm ve İklim Değişikliği İlişkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 23(2), 413-421.
• Apergis, N. and Payne, J.E. (2011). The Renewable Energy Consumption Growth Nexus in Central America. Applied Energy, 88(1), 343-347.
• Apergis, N. and Payne, J.E. (2012). Renewable and Non-Renewable Energy Consumption Growth Nexus: Evidence from a Panel Error Correction Model. Energy Economics, 34(3), 733-738.
• Apergis, N. and Payne, J.E. (2014). Renewable Energy, Output, CO2 Emissions, and Fossil Fuel Prices in Central America: Evidence from a Nonlinear Panel Smooth Transition Vector Error Correction Model. Energy Economics, (42), 226-232.
• Aydın, F.F. (2010). Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme. Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi, 35, 317-340.
• Aydoğdu, Ç. (2021). Yenilenebilir Enerji Sektöründe ve Enerji Verimliliğinde Kamusal Destekler ve Türkiye’de Yansımaları. Akademik İzdüşüm Dergisi, 6(1), 52-74.
• Bağcı, E. (2019). Türkiye’de Yenilenebilir Enerji Potansiyeli, Üretimi, Tüketimi ve Cari İşlemler Dengesi İlişkisi. R&S - Research Studies Anatolia Journal, 2(4), 101-117.
• Bakırtaş, İ. ve Çetin, M. A. (2016). Yenilenebilir Enerji Tüketimi ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: G-20 Ülkeleri. Sosyoekonomi Derneği, 24(28), 131-145. ISSN: 1305-5577 DOI: 10.17233/se.43089.
• Bayraç, H. N. ve Çildir, M. (2017). AB Yenilenebilir Enerji Politikalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(13), 201-212.
• Berksoy, T. ve Akdoğan, D. (2018). Yenilenebilir Enerjide Kamu Politikaları ve Türkiye. Journal of Life Economics, 5(3), 19-42.
• Büyükyılmaz, A. ve Mert, M. (2015). CO2 Emisyonu, Yenilenebilir Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin MS-VAR Yaklaşımı ile Modellenmesi: Türkiye Örneği. Journal of Wold of Turks, 7(3), 103-117.
• Çağlar, A.E. ve Mert, M. (2017). Türkiye’de Çevresel Kuznets Hipotezi ve Yenilenebilir Enerji Tüketiminin Karbon Salımı Üzerine Etkisi: Yapısal Kırılmalı Eşbütünleşme Yaklaşımı. Yönetim ve Ekonomi: Manisa Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(1), 21-38.
• Çelikkaya, A. (2018). Dünyada Yenilenebilir Enerji Yatırımlarına Sağlanan Vergi Teşviklerinin Değerlendirilmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(1), 357-384.
• Çınar, S. ve Yılmazer, M. (2015). Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Belirleyicileri ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Gelişmekte Olan Ülkeler Örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30(1), 55-78.
• Demirgil, B. ve Birol, Y.E. (2020). Yenilenebilir Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye için Bir Toda- Yamamoto Nedensellik Analizi. Cumhuriyet Üniversitesi İİBF Dergisi, 21(1), 68-83.
• Dertli, G. ve Yinaç, P. (2018). Yenilenebilir Enerji Tüketimi, Karbondioksit Emisyonu, Enerji İthalatı ve Ekonomik Büyüme: Türkiye Örneği. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2), 583-606.
• Durğun, B. ve Durğun, F. (2018). Yenilenebilir Enerji Tüketimi ile Ekonomik Büyüme Arasında Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği. International Review of Economıcs and Management, 6(1), 1-27.
• Erdoğan, S. (2020). Enerji, Çevre ve Sera Gazları. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(1), 277-303.
• Eser, L. Y. ve Polat, S. (2015). Elektrik Üretiminde Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Kullanımına Yönelik Teşvikler: Türkiye ve İskandinav Ülkeleri Uygulamaları. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(12), 201-225.
• Eyüboğlu, K., Akdağ, S. ve Özçelik, M. (2021). Gelişmekte Olan Ülkelerde Enerji Verimliliği, Yenilenebilir Enerji ve Ekonomik Büyüme Etkileşiminin Test Edilmesi. Tarsus Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(1), 29-36.
• Farhani, S. (2013). Renewable Energy Consumption, Economic Growth and Co2 Emissions: Evidence from Selected MENA Countries. Energy Economics Letters, 1(2), 24-41.
• Gökçe, C. ve Demirtaş, G. (2018). Cari Denge Açısından Yenilenebilir Enerjinin Rolü: Avrupa Birliği Ülkeleri ve Türkiye İçin Panel Veri Analizi. Yönetim ve Ekonomi: Manisa Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(3), 641-654.
• Güneş, H. (2019). CO2 Emisyonu, Elektrik Tüketimi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: 34 OECD Ülkesi için Toda-Yamamoto Nedensellik Analizi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(38), DOI No: 10.35343/kosbed.559001, 55-68.
• Ibrahiem, D. M. (2015). Renewable Electricity Consumption, Foreign Direct İnvestment and Economic Growth in Egypt: An ARDL Approach. Procedia Economics and Finance, 30, 313-323.
• Kamacı, A. (2019). Elektrik Tüketimi, Yenilenebilir Enerji Tüketimi ve Karbondioksit Emisyonunun Büyümeye Etkileri. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8(2), 1367-1384.
• Karakaş, E. ve İzgi, B.B. (2018). Yenilenebilir Enerji Kaynakları ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Ampirik Analizi: OECD Örneği. Kent Akademisi Dergisi, 11(1), 99-107.
• Kaya, H. İ. (2020). Yenilenebilir Enerji İstihdamında Küresel Durumun Değerlendirilmesi. Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmalar Dergisi, Sonbahar Özel Sayı, 10-21.
• Kılıç, N.Ö. ve Açdoyuran, B. (2018). Yenilenebilir Enerji Kullanımı ve C02 Salınımının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Amerika Örneği. İKSAD II- Uluslararası Bilimler Konferansı, Gaziantep.
• Kılıç, R. ve Aslan, V. (2017). Yenilenebilen ve Yenilenemeyen Enerjinin İktisadi Büyüme Üzerine Etkisi: 28 OECD Ülkesi Üzerine Ampirik Bir Çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 12(1), 1-12.
• Koç, E. ve Şenel, M.C. (2013). Dünyada ve Türkiye’de Enerji Durumu-Genel Değerlendirme. Mühendis ve Makina, 54(639), 32-44.
• Koçak, E. ve Şarkgüneşi, A. (2017). The Renewable Energy and Economic Growth Nexus in Black Sea and Balkan Countries. Energy Policy, 100, 51-57.
• Li, F., Dongs, S., Li, X., Liang, Q. and Yang, W. (2011). Energy Consumption Economic Growth Relationship and Carbon Dioxide Emissions in China. Energy Policy, 39, 568-574.
• Mete, E. (2021). Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: G7 Ülkeleri Örneği. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 35(4), 1481-1495.
• Örk-Özel, S. ve Ekiz, F. M. (2021). Yenilenebilir Enerji Tüketimi ve Karbondioksit Emisyonunun Ekonomik Büyüme Üzerine Etkileri: Türkiye Örneği. Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Dergisi, 11(2), 625-647.
• Özsoy, F. N. ve Özpolat, A. (2020). Yenilenebilir Enerji ve İstihdam İlişkisi: Bootstrap Granger Nedensellik Analizi. Uluslararası Ekonomi, İşletme ve Politika Dergisi, 4(2), 263-280.
• Özşahin, Ş., Mucuk, M. ve Gerçeker, M. (2016). Yenilenebilir Enerji ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: BRICS-T Ülkeleri Üzerine Panel ARDL Analizi. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 4(4), 111-130.
• Pamuk, M. ve Bektaş, H. (2014). Türkiye’de Eğitim Harcamaları ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 77-90.
• Razmi, S. F., Bajgiran, B. R., Behnama, M., Salari, T. E. and Razmi, S. M. J. (2020). The Relationship of Renewable Energy Consumption to Stock Market Development and Economic Growth in Iran. Renewable Energy, 145, 2019-2024.
• Sancar, C. ve Polat, M.A. (2015). Türkiye’de Ekonomik Büyüme, Enerji Tüketimi ve İthalat İlişkisi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, Sayı:12, 416-432.
• Şahin, Ö. (2016). Kyoto Protokolü ve Kopenhag Mutabakatının Karşılaştırılmalı Analizi. Journal of Awareness (JoA), 1(1), 5-16.
• Topallı, N. (2016). CO2 Emisyonu ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Hindistan, Çin, Brezilya ve Güney Afrika için Panel Veri Analizi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 427-447.
• Uçak, S. (2019). Yenilenebilir Enerji – Cari Denge: Kırılgan Beşli Örneği. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 17(3), 106-122.
• Ulusoy, A. ve Daştan, C. (2018). Yenilenebilir Enerji Kaynaklarına Yönelik Vergisel Teşviklerin Değerlendirilmesi. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 7(17), 123-160.
• Ünüvar, İ. ve Keskinkılıç, S. (2020). Yenilenebilir Enerji ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: G20 Ülkeleri Örneği. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 16(2), 251-266.
• Yıldırım, H. H. (2019). Yenilenebilir Enerji Yatırımlarındaki Teşviklerin Yatırım Performansları Üzerine Etkisi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(3), 330-345.
• Yılmaz, E. A. ve Öziç, H. (2018). Türkiye’nin Yenilenebilir Enerji Potansiyeli ve Gelecek Hedefleri. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 8(3), 525-535.