Global consumption society and It’s globalizing tools

Yıl 2019, Sayı: 2, 11 - 33, 01.06.2019

Mehmet Bayır

Öz

All people consume, but some consume less, some consume more. It is not possible for people to live without consumption. Consumption, which has vital importance is at the base of the Maslow pyramid, and it is about the necessary and basic needs of people. Mandatory consumption is a requirement that arises from natural needs and can be tailored to individual preferences. Mass consumption does not originate from an inherent need and choice, but from socially learned and taught options. While it is essential to work in the automotive industry and to produce cars in the production society dominated by Fordism, the meaning of having a Ford car in the consumer society has become more critical. Mass consumption is a non-functional symbolic consumption taught by brand / image marketing in symbolic consumption taught in encouraging advertising campaigns for brand and image marketing; it is not the functionality that matters in the mobile phone used, the sports shoe worn, the watch worn, the bag which is carried and every other object, but what matters is the value of the symbolic meaning that the brand carries and reflects on the object. In this study, it is aimed to make an analytical critique of the consumption style, where the need for consumption is not based on a natural choice, instead which is socially taught and the symbolic value overshadowed by the functionality of the consumed commodity. Within the scope of this study, the new consumption tools which have become icons of modern consumption, the connection of consumption with globalization, its ethical dimension and its relationship with social inequality are discussed

Anahtar Kelimeler

Consumption, consumer society, consumer culture, globalization, consumption ethics

Küresel tüketim toplumu ve küreselleştirici araçları

Öz

Kimi az, kimi çok herkes tüketir. İnsanın tüketmeden yaşaması mümkün değildir. Yaşamsal öneme sahip olan tüketim, Maslow piramidinin tabanında yer alan zorunlu ve temel ihtiyaçlarla ilgilidir. Zorunlu tüketim, doğal ihtiyaçlardan düzenlenebilen gereksinimlerdir. Kitlesel tüketim, doğal bir ihtiyaçtan ve tercihten değil, toplumsal olarak öğrenilen ve öğretilen tercihlerden kaynaklanmaktadır. Fordizmin hâkim olduğu üretim toplumunda otomotiv endüstrisinde çalışmak, araba üretmek önemliyken, tüketim toplumunda bir Ford otomobile sahip olmanın taşıdığı anlam daha önemli hale gelmiştir. Kitlesel tüketim, fonksiyonel olmayan ve marka/imaj pazarlamasıyla öğretilen sembolik bir tüketimdir. Marka ve imaj pazarlaması amacıyla yapılan özendirici reklam kampanyalarında öğretilen sembolik tüketimde, kullanılan cep telefonundan, giyilen spor ayakkabısına, takılan saatten, taşınan çantaya kadar her nesnede söz konusu olan işlevsellik değil, üzerindeki markanın taşıdığı ve yansıttığı sembolik anlamın değeridir. Bu çalışmada, tüketim ihtiyacının doğal bir tercihe dayanmadığı toplumsal olarak öğretildiği, tüketilen metanın işlevselliğinin sembolik değerinin gölgesinde kaldığı tüketim tarzının analitik bir eleştirisini yapmaktır. Çalışma kapsamında modern tüketimin ikonları haline gelen yeni tüketim araçları, tüketimin küreselleşmeyle bağlantısı, etik boyutu ve sosyal eşitsizlikle ilişkisi tartışılmaktadır

Anahtar Kelimeler

Tüketim, tüketim toplumu, tüketim kültürü, küreselleşme, tüketim etiği

Kaynakça

• Açıkalın, S. & Erdoğan, L. (2004). Veblen’ci gösteriş amaçlı tüketim. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 4(7), 1-18.
• Altuna, K. A. (2012). Alışveriş merkezleri: AVM’ler nasıl farklı konumlandırılır?. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Aydemir, M. A. (2005). Büyük alışveriş merkezlerinin aile içi tüketim alışkanlıkları üzerindeki etkisi: Konya örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Aydemir, M. A. (2006). Yetinen toplumdan tüketen topluma; Türkiye'de modern tüketim kültürünün tarihsel ve toplumsal gelişim seyri. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi (SEFAD), (16), 201-214.
• Azizağaoğlu, A., & Altunışık, R. (2012). Postmodernizm, sembolik tüketim ve marka. Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, 4(2), 33-50.
• Başer, D. & Hülür, H. (2015). Akışkan modernitede yabancının durumu: Hiç kimseleşme süreci. The Journal of Academic Social Science Studies, (35), 399-410.
• Bauman, Z. (2010). Etiğin tüketiciler dünyasında bir şansı var mı? (F. Çoban & İ. Katırcı, Çev.). Ankara: De Ki Basım Yayım.
• Bauman, Z. (2011). Yaşam sanatı (A. Sarı, Çev.). İstanbul: Versus Kitap.
• Bauman, Z. (2012). Küreselleşme: Toplumsal sonuçları (A. Yılmaz, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. (2014). Azınlığın zenginliği hepimizin çıkarına mıdır? (H. Keser, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Baudrillard, J. (1998). Üretimin Aynası (O. Adanır, Çev.). İzmir: Dokuz Eylül Yayınları.
• Baudrillard, J. (2002). Tam ekran (B. Gülmez, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Baudrillard, J. (2008a). Simgesel değiş tokuş ve ölüm (O. Adanır, Çev.). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Baudrillard, J. (2008b). Gösterge ekonomi politiği hakkında bir eleştiri (O. Adanır& A.Bilgin, Çev.). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Baudrillard, J. (2010). Nesneler sistemi (O. Adanır & A. Karamollaoğlu, Çev.). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Baudrillard, J. (2011). Simularklar ve simülasyon ( O.Adanır, Çev.). Ankara:Doğu-Batı Yayınları.
• Baudrillard, J. (2012). Karnaval ve yamyam (O. Adanır, Çev.). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Baudrillard, J. (2013). Tüketim toplumu: Söylenceleri/yapıları (H. Delicaçaylı & F.Keskin, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bayhan, V. (2011). Tüketim toplumunda bireyin ontolojik mottosu: “tüketiyorum öyleyse varım”. Sosyoloji Konferansları, (43), 221-248.
• Bourdieu, P. (1997). Televizyon üzerine (T. Ilgaz, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Çoşgun, M. (2012). Popüler kültür ve tüketim toplumu. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi,1(1), 837-850.
• Çubukçu, İ. (1999). Küreselleşme süreci içinde tüketim toplumu ve tüketim kültürü (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Featherstone, M. (2005). Postmodernizm ve tüketim kültürü (M. Küçük, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Giddens, A. (1994). Modernliğin sonuçları (E. Kuşdil, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Güleç, C. (2015). Thorstein Veblen ve gösterişçi tüketim kavramı. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(38), 62-82.
• Hız, G., & Hız, K. (2011). Yoksulluk ve yoksunluk penceresinden tüketimi, lüks tüketimi ve tüketim toplumunu izleme. Yoksullukla mücadele stratejileri sempozyumu, 145-158.
• Hız, G. (2009). Gelişmekte olan ülkelerde gösterişçi tüketim: Türkiye ile ilgili bir araştırma (Muğla örneği) (Yayınlanmamış doktora tezi). Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
• Hülür, H. (1991). Indigenism: The possibility of constructing a paradigmatic myth in the modern-global times – Third World situation (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Hülür, H. (1996). Techno-scientific constitution of action, globalization and inner dimension: The cases of İsmail Ağa and İskender Paşa branches of the Naqshbandi Order (Yayınlanmamış doktora tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Hülür, H. (2000a). Küreselleşme ve toplumbilimsel kuramlaştırma sorunu. Selçuk İletişim, 1(2), 27-36.
• Hülür, H. (2000b). Toplumsal bilim söyleminde yerellik. Selçuk İletişim, 1(3), 103-116.
• Hürmeriç, P., & Baban, E. (2012). Simmel, Veblen ve Sombart'ın penceresînden hedonik tüketim: Ütopyada negotium ve otium. Global Media Journal: Turkish Edition, 2(4), 87-101.
• Illıch, I. (2000). Tüketim köleliği (M. Karaşahan, Çev.). İstanbul:Pınar Yayınları.
• Kızılkaya, E.İ. (2001). Thorstein B. Veblen’in iktisad düşüncesi: Kapitalizmin ruhuna farklı bir bakış (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Köroğlu, C. Z. (2009). Tüketim kültürü ve din (Yayınlanmamış doktora tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Kula, N. (2013). TV dizileri yoluyla yeniden üretilen tüketim kültürü. Journal of History Culture and Art Research, 1(4), 507-530.
• Odabaşı, Y. (1986). Tüketici davranışı. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Odabaşı, Y. (1999). Tüketici davranışı ve pazarlama stratejisi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Odabaşı, Y. (2009). Postmodern pazarlama: Tüketim ve tüketici. İstanbul: MediCat Yayınları.
• Odabaşı,Y. (2017). Tüketim Kültürü: Yetinen toplumdan tüketen topluma. İstanbul: Aura Yayınları.
• Özbolat, A. (2012). Postmodern perspektifte tüketimin toplumsal anlamına sosyolojik bir yaklaşım. Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 17 (1),117-129.
• Özgül, E. (2011). Tüketicilerin sosyo-demografik özelliklerinin hedonik tüketim ve gönüllü sade yaşam tarzları açısından değerlendirilmesi. Ege Akademik Bakış Dergisi, 11(1), 25-38.
• Ritzer, G. (2011). Toplumun Mcdonaldslaştırılması: Çağdaş toplum yaşamının değişim karakteri üzerine bir inceleme (Ş. S. Kaya, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Ritzer, G. (2000). Büyüsü bozulmuş dünyayı büyülemek: Tüketim katedrallerindeki süreklilik ve değişim (F. Payzın, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Sennett, R. (2009). Yeni kapitalizmin kültürü (A. Onacak, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Senemoğlu, O. (2017). Tüketim, tüketim toplumu ve tüketim kültürü: karşılaştırmalı bir analiz. İnsan ve İnsan Bilim Kültür Sanat ve Düşünce Dergisi, 4(12), 66-86
• Şan, M. K., & Hira, İ. (2004). Modernlik ve postmodernlik bağlamında tüketim toplumu kuramları. Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, (8), 1-19.
• Şentürk, Ü. (2008). Modern kontrol: Tüketim. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 32(2), 221-239.
• Touraine, A. (2002). Modernliğin eleştirisi (H. Tufan, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Ünal, S. (2014). Göstergebilimsel açıdan sembolik tüketim. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Üstün, B., & Tutal, O. (2008). Tüketim alışkanlıklarındaki değişimler ve bu değişimlerin alışveriş mekanlarına etkisinin Eskişehir örneğinde irdelenmesi. Anadolu University Journal of Social Sciences, 8 (2), 259-282.
• Yaman, F. (2013). Tüketici davranışı olarak özgeciliğin incelenmesi. Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 79-92.