Biopower and individuality-techniques in Michel Foucault

Yıl 2020, Sayı: 6, 1 - 13, 31.12.2020

Mehmet Bayır

Öz

Before Foucault, arguments about the nature of power were discussed within the framework of concepts that manifested and associated with the ruler's personality. Foucault traced power within the network of institutional and social relations and sought the domain of power on a micro-physical scale between the base and the apex of the pyramid. Foucault sought the answers to the question of where is power in social structures such as family, school, factory, prison, asylum. He saw it as a reductionist approach to linking the analysis of power with political institutions and practices. According to him, the king should have been beheaded in modern society. Power, traditionally embodied in the body and personality of the king, was transformed into a network of relationships that transcended the king's existence and permeated through the capillaries of social institutions. Foucault treats power as a force that "creates, builds and regulates" as well as its qualities that limit, constrain and suppress. The oppressive power has left its place to the regulatory, normalizing and disciplinary power in modern society. Disciplinary power has made the body passive, giving it a submissive form, while regulatory power has made it productive by regulating working and resting hours. Disciplinary power; Controlling the individual's attitudes and behaviors by applying systematic imperative / compelling techniques to the routines, bodies, attitudes and behaviors of individuals in their daily life is the conceptual equivalent of developing their productivity and abilities and turning them into a more useful and useful form. In this study, the nature of the phenomenon of power and its position in Foucault's philosophy are primarily examined. Subsequently, from the spectacular splendor of the torment inflicted on the body as the object of the practice of punishment in the Middle Ages, the historical development of the punishment imposed on the ego with refined techniques in the modern age has been discussed with an analytical and critical perspective in the context of disciplinary power.

Anahtar Kelimeler

Power, punishment, disciplinary power, disciplinary society, , power relations

Michel Foucault’da biyoiktidar ve benlik teknikleri

Öz

Foucault öncesinde iktidarın doğasına ilişkin argümanlar hükümdarın kişiliğine bağlı olarak tezahür eden ve onunla ilişkilendirilen kavramlar çerçevesinde tartışılmaktaydı. Foucault kurumsal ve toplumsal ilişkiler ağının içinde iktidarın izini sürmüş ve iktidarın varlık alanını piramidin tabanı ve zirvesi arasında mikro fizik ölçekte aramıştır. Foucault, iktidar nerede sorusunun yanıtlarını, aile, okul, fabrika, hapishane, tımarhane gibi toplumsal yapılarda aramıştır. O, iktidar çözümlemesini siyasi kurumlar ve pratiklerle ilişkilendirmeyi indirgemeci bir yaklaşım olarak görmekteydi. Ona göre modern toplumda artık kralın başı kesilmeliydi. Geleneksel olarak kralın bedeninde ve kişiliğinde somutlaşan iktidar, kralın varlığını aşan ve toplumsal kurumların kılcal damarlarına kadar nüfuz eden bir ilişkiler ağına dönüşmüştü. Foucault, iktidarı sınırlayan, kısıtlayan ve baskılayan niteliklerinin yanı sıra “oluşturan, inşa eden ve düzenleyen” bir güç olarak ele alır. Baskıcı iktidarın, bedene yönelik şiddeti modern toplumda yerini düzenleyici, normalleştirici ve disiplinci iktidara terk etmiştir. Disiplinci iktidar bedeni edilgenleştirerek ona itaatkâr bir form kazandırmış, düzenleyici iktidar ise çalışma ve dinlenme saatlerini düzenleyerek onu üretken kılmıştır. Disiplinci iktidar; bireylerin gündelik yaşamdaki rutinlerine, bedenlerine, tutum ve davranışlara yönelik sistematik dayatmacı/zorlayıcı teknikler uygulanarak bireyin tutum ve davranışlarını denetlemek, üretkenliğini ve yeteneklerini geliştirerek daha kullanışlı ve yararlı bir forma dönüştürmenin kavramsal karşılığıdır. Bu çalışmada öncelikle iktidar olgusunun doğası ve Foucault felsefesinde konumlandığı yer irdelenmiştir. Akabinde orta çağda cezalandırma pratiğinin nesnesi olarak bedene çektirilen azabın seyirlik görkeminden, modern çağda inceltilmiş tekniklerle benliğe uygulanan cezanın tarihsel gelişimi disiplinci iktidar bağlamında analitik ve eleştirel bir bakış açısıyla ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

iktidar, ceza, disiplinci iktidar, disiplin toplumu, iktidar ilişkileri

Kaynakça

• Altunok, G. (2008). Şiddetin eleştirisi olarak iktidar: Arendt ve Foucault. Doğu-Batı, 43, 51-75.
• Agamben, G. (2013). Kutsal insan: Egemen iktidar ve çıplak hayat (İ. Türkmen, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Agamben, G. (2006). İstisna hali (K. Atakay, Çev.). İstanbul: Otonom Yayıncılık
• Bayır, M. (2018). Egemenlik ve gözetimin çağdaş biçimleri: Total kurum, disiplinci iktidar ve kamp. Nosyon: Uluslararası Toplum ve Kültür Çalışmaları Dergisi, 1, 46-61.
• Becermen, M. (2014). Michel Foucault’da iktidar sorunu. Doğu Batı, 69, 239-263.
• Benjamin, W. (2010). Şiddetin eleştirisi üzerine (E. G. Çelebi, Çev.). A. Çelebi (Der.), Metis defterleri: Şiddetin eleştirisi üzerine (19-42) içinde. İstanbul: Metis Yayınları.
• Butler, J. (2012). Bedenler ve iktidar, tekrar (Ş. Öztürk, Çev.). Cogito Dergisi, 70-71, 275-288.
• Cevizci, A. (Ed.) (2006). Felsefe ansikopedisi (1. Baskı. Cilt. 4, s. 565-568) içinde. Ankara: E-babil Yayınları.
• de Laat, P. B. (2019). The disciplinary power of predictive algorithms: A Foucauldian perspective. Ethics and Information Technology, 21(4), 319-329.
• Deleuze, G. (2013). Foucault (B. Yalım ve E. Koyuncu, Çev.). İstanbul: Norgunk Yayıncılık.
• Dore, I. (2010). Foucault on power. UMKC Law Review, 78(3), 737-748.
• Foucault, M. (2015). Biyopolitikanın doğuşu: College de France dersleri 1978-1979 (A. Tayla, Çev.). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Foucault, M. (2014). Özne ve iktidar: Seçme yazılar 2 (I. Ergüden & O. Akınhay, Çev.). İstanbul: Ayrıntı yayınları.
• Foucault, M. (2012). İktidarın gözü: Seçme yazılar 4 (I. Ergüden, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Foucault, M. (2011a). Büyük kapatılma (I. Ergüden & F. Keskin, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Foucault, M. (2011b). Felsefe sahnesi: Seçme yazılar 5 (I. Ergüden, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Foucault, M. (2007). Cinselliğin tarihi (H. U. Tanrıöver, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Foucault, M. (2002). Toplumu savunmak gerekir (Ş. Aktaş, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Foucault M. (1993). Ders özetleri: 1970-1982 (S. Hilav, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Foucault, M. (1992). Hapishanenin doğuşu (M. A. Kılıçbay, Çev.). Ankara: İmge Kitabevi.
• Gutting, G. (2010). Foucault (H. Gür, Çev.). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Güneş, C. D. (2015). Ruh bedenin hapishanesidir: Michael Foucault. EKEV Akademi Dergisi, 19(64), 59-72.
• Hülür, H. (2008a). Görülebilenin hayaleti, söylenebilenin mırıltısı: Michel Foucault’nun bakışında boşluk ve bulunmayış. EKEV Akademi Dergisi, 12(36), 171-188. Hülür, H. (2008b). İktidar/bilgi sarmalı: Michel Foucault’da disiplinsel doğruluk ve özne. EKEV Akademi Dergisi, 12(35), 149-164. Hülür, H. (2009a). Görme ve söylemenin mekanı olarak birey ve denetim: Michel Foucault’da söz ve müzik rejimi. EKEV Akademi Dergisi, 13(38), 115-136.
• Hülür, H. (2009b). Epistem ve dil: Michel Foucault’da tarih ve eklemlenme. EKEV Akademi Dergisi, 13(39), 11-32.
• Hülür, H. (2009c). Faşist olmayan varolma biçimlerinin olanakları üzerine: Michel Foucault’da normalleşme, benlik ve etik. EKEV Akademi Dergisi, 13(40), 447-470.
• Koç, A. (2018). Michel Foucault’nun “biyopolitika” kavramının teorik çerçevesi. Uluslararası Kriz ve Siyaset Araştırmaları Dergisi, 2(2), 193-218.
• Marti, U. (2014). Hannah Arendt ve Michel Foucault’nun yaklaşımları ışığında Canetti’de iktidar kavramı (E. Ateşman, Çev.). Doğu-Batı, 69, 171-183.
• Megill, A. (1998). Aşırılığın peygamberleri: Nietzsche, Heidegger, Foucault, Derrida (T. Birkan, Çev.). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Miller, A. (2015). Law and Foucault’s power relations. North East Law Review, 3(1), 151-158. Mollaer, F. (2014). Kimlik: Can alıcı bir mesele ve banalleşen bir kelime. F. Mollaer (Ed.), Kimlik politikaları: Özdeşlik, tanınma ve farklılık (s. 7-17) içinde. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Oksala, J. (2012). Devlet şiddetinin yönetimi: Foucault’da siyasi iktidarın yönetimsellik olarak yeniden ele alınması (İ. Oranlı, Çev.). Cogito Dergisi, 70-71, 163-168.
• Oranlı, İ. (2012). Biyo-politikanın doğuşu ve Foucault’cu eleştiri. Cogito Dergisi, 70-71, 39-43. Revel, J. (2012). Foucault sözlüğü (V. Urhan, Çev.). Ankara: Say Yayınları.
• Topuzkanamış, E. (2019). Foucault’nun düşüncesinde hukuk ve iktidar. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Durmuş TEZCAN’a Armağan, 21 (Özel Sayı), 1833-1850. Urhan, V. (2007). M. Foucault ve bilgi/iktidar ilişkisinin soykütüğü. Kaygı Uludağ Üniversitesi Felsefe Dergisi, 9, 99-118.
• Yalçınkaya, A. (2005). Pas: Foucault'dan Agamben'e sıvılaşmış iktidar ve gelenek. Ankara: Phoneix Yayınevi.
• Weber, M. (2014). Toplumsal ve ekonomik örgütlenme kuramı (Ö. Ozankaya, Çev.). İstanbul: Cem Yayınevi.
• Weir, A. (2014). Taylor ve Foucault arasında modern kimlikler (Ö. Avcı & F. Mollaer, Çev.). F. Mollaer (Ed.), Kimlik politikaları: Tanınma, özdeşlik ve farklılık (105-132) içinde. İstanbul: Doğu Batı Yayınları.