Gürsoy Akça’nın akademik çalışmaları üzerine bir inceleme

Yıl 2020, Sayı: 5, 166 - 179, 30.12.2020

Bekir Gökhan Doğan

Öz

Bir toplumun güncel sorunları çoğu zaman temelleri geçmişe dayanan gelişmeler neticesinde ortaya çıkmıştır. Toplumların sorunlarına cevap bulmanın ilk adımı da bu sorunların nedenini iyi anlamaktan geçmektedir. Gürsoy Akça da çalışmalarında bir sosyolog olarak özellikle Türk toplum yapısının temel dinamiklerine odaklanmıştır. Bu çalışmada Akça’nın geçmişe ve gününüze ışık tutan akademik makale ve bildirileri üç kategori başlığında incelenecek ve betimleyici bir değerlendirmeyle ele alınacaktır. Bu kategorilerden ilkinde Gürsoy Akça’nın Türk toplum yapısında ve yaşantısında halen izleri görülen ahilik ve fütüvvet kavramları ile ilgili çalışmalarına yer verilecektir. Bu çalışmalar günümüz Türkiye’sindeki toplum yapısını, kültürel kodları ve hatta ekonomik yapıyı anlamada önemli kaynaklar olma özelliğini taşımaktadır. İkinci kategoride Osmanlı’dan günümüze modernleşme çabalarını kapsayan ve bu çabaların sosyal, kültürel, ekonomik hayata etkilerine değinen çalışmaları incelenecektir. Akça’nın bu çalışmalarında durum tespitlerinin yanı sıra günümüzde de devam eden sorun ve sorulara cevapları bulunmaya çalışılacaktır. Üçüncü kategoride ise sosyolojinin halen en önemli gündem maddeleri olan küreselleşme, modernizm, postmodernizm, ulus devlet, çokkültürcülük, kimlik, millet gibi önemli kavramların ilişkilendirildiği çalışmaları incelenecektir. Son olarak Akça’nın iletişim ve sağlık gibi farklı disiplin alanlarına da giren konulardaki iki çalışmasının incelenmesine yer verilecektir. Çalışma, Akça’nın sadece günümüzde değil gelecekte de yapılacak akademik çalışmalara ışık tutacak nitelikteki çalışmalarının incelenmesi ve betimleyici bir değerlendirmesinin sunulmasını amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Gürsoy Akça, fütüvvet, ahilik, Türk Modernleşmesi, modernizm, postmodernizm

An investigation of Gürsoy Akça's academic studies

Öz

The current problems of a society have often emerged as a result of developments based on the past. The first step to finding answers to the problems of societies is to understand the reasons of these problems well. As a sociologist, Gürsoy Akça focuses especially on the basic dynamics of the Turkish social structure. In this study, Akça's academic articles and papers that shed light on the past and your day will be examined under three categories and discussed with a descriptive evaluation. In the first of these categories, Gürsoy Akça's works on the concepts of ahi-order and futuwah, whose traces are still seen in the Turkish social structure and life, will be included. These studies contemporary society structure in Turkey, cultural codes and even carries the distinction of being an important source of economic structure in understanding. In the second category, studies covering modernization efforts from the Ottoman Empire to the present day and addressing the effects of these efforts on social, cultural and economic life will be examined. In these works of Akça, in addition to the situation determinations, it will be tried to find answers to the problems and questions that continue today. In the third category, the most important agenda items of sociology, such as globalization, modernism, postmodernism, nation-state, multiculturalism, identity and nation, will be examined. Finally, the examination of two studies of Akça in different disciplines such as communication and health will be included. The study aims to examine and present a descriptive evaluation of Akça's works that will shed light on academic studies not only today but also in the future.

Anahtar Kelimeler

Gürsoy Akça, futuvvet, ahilik, Turkish Modernization, modernism, postmodernism

Kaynakça

• Akça, G. (2003). Ahilik geleneği ve günümüz Fethiye esnafı. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (14), 209-219.
• Akça, G. (2003). İptidai kavimlerde din anlayışları teorileri ve Emile Durkheim (Yüksek lisans tez özeti). Tabula Rasa, (9), 157-172.
• Akça, G. (2003). Küreselleşme ve ulus-devlet. Selçuk İletişim, 3 (1), 74-81.
• Akça, G. (2005). Modernden postmoderne kültür ve kimlik. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (15), 1-24.
• Akça, G. (2005). Postmodernite ve ulus devlet. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7, (2), 232-257.
• Akça, G. (2007). Osmanlı millet sisteminin dönüşümü. Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları Dergisi, (6/1), 57-68.
• Akça, G. (2013). Toplumlar ve çoğulculuk tartışmaları: gerçekler ve kurgular. Yeni Türkiye Dergisi. “Yeni Anayasa Özel Sayısı”, (50), 478-491.
• Akça, G. (2017). Fütüvvetçilikte ve Türk fütüvvetçiliğinde (ahilik) ideal insan ve ahlâkı. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, (12/3), 41-58.
• Akça, G. & Başer, D. (2011). “Karanlığın yok oluşu” gelişen teknolojinin gizlilik ve mahremiyet üzerindeki etkileri. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (26), 19-42.
• Akça, G. & Demi̇rpolat, A, (2003). Heterodoxy-orthodoxy tartışmaları ve Türk fütüvvet teşkilatı (ahilik). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (10), 203-213.
• Akça, G. & Hülür, H. (2004). Osmanlı-Türk düşüncesindeki Doğu-Batı imgelerini küreselleşme tartışmaları bağlamında yeniden düşünmek. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (16), 259-282.
• Akça, G. & Hülür, H. (2006). Osmanlı hukukunun temelleri ve Tanzimat dönemindeki hukuksal yeniliklerin sosyo-politik dinamikleri. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (19), 295-321.
• Akça, G. & Hülür, H. (2007). Tanzimattan Cumhuriyete siyasal ve hukuksal yapının modernleşmesi. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (21), 235-269.
• Akça, G. & Vurucu, İ. (2010). Çok kültürlülük tartışmaları, toplumsal bütünlük kaygısı ve yeniden milletleşme Kazakistan halkı Asamblesi örneği. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (24), 13-42.
• Demi̇rpolat, A. & Akça, G. (2004). Ahilik ve Türk sosyo-kültürel hayatına katkıları. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (15), 355-376.
• Demi̇rpolat, A. & Akça, G. (2008). Osmanlı toplumunda modernleşme ve ulema. Ekev Akademik Dergisi, (36), 119-132.
• Demi̇rpolat, A. & Akça, G. (2009). Osmanlı toplumunda devlet ve ulema. Ekev Akademik Dergisi, (38), 1-10.
• Hülür, H. & Akça, G. (2005). İmparatorluktan Cumhuriyete toplum ve ekonominin dönüşümü ve merkezileşmenin dinamikleri. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (17), 311-341.
• Hülür, H. & Akça, G. (2007). İmparatorluktan Cumhuriyete siyasal bütünlük ve ulusalcılık söylemi. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (22), 311-335.
• Tosun, A. S. & Akça, G. (2014). Konya kent merkezinde sosyoekonomik özellikleri farklı olan bölgelerde yaşayan bireylerin sosyal destek ve ruhsal sağlık durumlarını etkileyen faktörler. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık bilimleri Dergisi, 17, (4), 207-215.
• Ülgener, S. F. (2006). İktisadi çözünmenin ahlâk ve zihniyet dünyası. İstanbul: Derin Yayınları.