Crimminal Flaneur: The case of Travis Bickle

Yıl 2023, Sayı: 12, 37 - 51, 29.12.2023

Hamit Ölçer

Öz

In this article, the situation of Travis Bickle (Robert De Niro), the main character of the famous Italian-American director Martin Scorsese's 1976 movie Taxi Driver has been tried to be analyzed through Walter Benjamin's concept of flaneur. Sociological method was used in the article. Walter Benjamin is one of the thinkers of the Frankfurt School and borrowed the concept of flaneur from the French poet Charles Baudelaire. Benjamin approached the concept of flaneur with a sociological imagination beyond Baudelaire's literary interpretation. Accordingly, the concept of flaneur refers to a certain individual type, way of thinking and the unique activities of this individual in modern capitalist society. Flaneurs are trackers and have high observation skills. Flaneur types appear before us as social agents who wander aimlessly in the flow of daily social life, immerse themselves in the visual world of consumer capitalism, and carefully observe what is happening around them. Flaneur types can also be considered actors in the world of crime and violence. In this context, we can say that Travis Bickle is a flaneur type. Travis has abandoned himself to the blurry atmosphere and crowds of New York City. While driving around in his car, Travis observes his surroundings, notices the rottenness of society, and begins to feel disturbed by it. Travis is an alienated person who has difficulty adapting to his environment, but on the other hand, he wants to change his inner life and do something about it. Travis appears before us as a criminal underdog, eventually turning into a tragic hero who commits crimes. In this sense, we can say that the concept of flaneur refers not only to an aesthetic figure, but also to criminal figures.

Anahtar Kelimeler

flaneur, Walter Benjamin, Martin Scorsese, Taksi Şoförü, Travis Bickle

Kriminal Flanör: Travis Bickle örneği

Öz

Bu makalede İtalyan asıllı Amerikalı ünlü yönetmen Martin Scorsese’nin 1976 yapımı Taksi Şoförü filminin ana karakteri olan Travis Bickle’ın (Robert De Niro) durumu Walter Benjamin’in flanör kavramı üzerinden çözümlenmeye çalışılmıştır. Makalede sosyolojik yöntem kullanılmıştır. Walter Benjamin, Frankfurt Okulu’nun düşünürlerinden biridir ve flanör kavramını Fransız şair Charles Baudelaire’den ödünç almıştır. Benjamin flanör kavramına Baudelaire’in edebi yorumunun ötesinde sosyolojik bir imgelemle yaklaşmıştır. Buna göre flanör kavramı modern kapitalist toplumun belirli bir birey tipini, düşünce tarzını ve bu bireyin kendine özgü aktivitelerini ifade eder. Flanörler birer iz sürücü ve gözlem gücü yüksek tiplerdir. Flanör tipler, gündelik toplumsal yaşamın akışı içinde amaçsızca gezinen, kendilerini tüketim kapitalizminin görsel dünyasına kaptırmış ve çevrede olup bitenleri dikkatlice gözlemleyen toplumsal failler olarak karşımıza çıkarlar. Flanör tipler aynı zamanda suç ve şiddet dünyasının da aktörleri olarak kabul edilebilir. Bu bağlamda Travis Bickle’ın flanör bir tip olduğunu söyleyebiliriz. Travis, New York kentinin bulanık atmosferine ve kalabalığına kendisini bırakmıştır. Travis, arabasıyla gezinirken etrafını gözlemler, toplumun çürümüşlüğünü fark eder ve bundan rahatsız olmaya başlar. Travis, çevresine adapte olmakta güçlük yaşayan, yabancılaşmış biridir ama öte yandan kendi içsel hayatını değiştirmek ve bunun için de bir şeyler yapmak ister. Travis, sonunda suç işleyen trajik bir kahramana dönüşerek kriminal flanör olarak karşımıza çıkar. Bu anlamda flanör kavramı sadece estetik bir figürü değil, aynı zamanda kriminal figürleri de ifade etmektedir diyebiliriz.

Anahtar Kelimeler

flanör, Walter Benjamin, Martinn Scorsese, Taksi Şoförü, Travis Bickle

Kaynakça

• Aydın, S. (2012). Walter Benjamin’in, flâneur, paçavracı ve hikaye anlatıcısı kavramlarıyla günümüz sanatçısının portresi. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 1(2), s. 144-150.
• Atayman, V. (2004). Şiddetin mitolojisi. İstanbul: Don Kişot yayınları.
• Baudelaire, C. P. (1964). The painter of modern life and other essays. London: Phaidon Press.
• Benjamin, W. (1997). Charles Baudelaire: A lyric poet in the era of high capitalism. London & New York: Verso.
• Benjamin, W. (2002). Pasajlar (A. Cemal, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Canpolat, E. (2014). Walter Benjamin’de yöntem ve flâneur. Hacettepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Kültürel Çalışmalar Dergisi, 1(2), s. 270-295.
• Cashmore, E. (2009). Martin Scorsese’s America. Cambridge: Polity Press.
• Casillo, R. (2006). Gangster priest: The Italian American cinema of Martin Scorsese. Toronto: University of Toronto Press.
• Duncan, P. (2004). Martin Scorsese. Harpenden: Pocket Essentials.
• Ebert, R. (2008). Scorsese by Ebert. Chicago: The University of Chicago Press.
• Geuss, R. (2002). Eleştirel teori: Habermas ve frankfurt okulu. (F. Keskin, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Gheerardyn, C. (2014). Flâneurs, monsters, madmen and wanderers: The functions of anxious flânerie in Andrei Bely’s Petersburg. Richard Wrigley (Ed.). The flâneur abroad:Historical and international perspectives, (s. 205-222) içinde. Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing.
• Jay, M. (2014). Diyalektik imgelem: Frankfurt Okulu’nun tarihi ve çalışmaları (1923-1950), (S. Doğan, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Karahan, O. (2021). Şiddet ve postmodernizm bağlamında Martin Scorsese sineması. Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi. 37, s. 72-91.
• Kızılçelik, S. (2006). Frankfurt okulu. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Köse, H. (2012). Önsöz. Hüseyin Köksal (Ed.)., Flanör düşünce, s. (9-17) içinde. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Lakatos, Agnieszka (2004). The flâneur and the detective: Patterns of urban identity in American fiction. University of Glasgow Department of English Literature. Master’s Thesis of Art. Glasgow.
• LoBrutto, V. (2008). Martin Scorsese: A biography. Westport CT.: Praeger Publishers.
• McDonough, T. (2002). The crimes of the flaneur. October, 102, s. 101-122.
• Nicol, B. (2006). Stalking. London: Reaktion Books.
• Oral, İ. Ş. (2021). Göçmen Türk sinemasında türk kadını ve ailenin sunumu. Balıkesir Üniversitesi sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir.
• Orr, J. (1997). Sinema ve modernlik (A. Bahçıvan, Çev.). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları/Ark.
• Poe, Edgar A. (1840). The man of the crowd. https://www.sas.upenn.edu/~cavitch/pdf-library/Poe_Man.pdf. Erişim tarihi: 30.05.2023.
• Polegubić, K. (2022). Flâneur of the urban decay: Martin Scorsese’s Taxi Driver.University of Zadar Department of English. Master’s Thesis.
• Ritzer, G. & Stepnisky, J. (2011). Klasik sosyoloji kuramları (H. Hülür, Çev.). Ankara: De Ki Yayınları.
• Rochlitz, R. (1995). The disenchantment of art: The philosophy of Walter Benjamin. New York: The Guilford Press.
• Simmel, G. (2009). Bireysellik ve kültür (T. Birkan, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Smith, P. (2007). Kültürel kuram (S. Güzelsarı & İ. Gündoğdu, Çev.). İstanbul: Babil Yayınları.
• Stark, K. (2012). The modern flâneur: Representations of walking and driving in French new wave cinema. A Thesis Submitted to the Faculty of the University of California, Berkeley in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Bachelor of Arts and Departmental Honors From the Film Studies Department. Berkeley.
• Şenel, B. (2019). Flanöz: Şehri adımlayan kadınlar ve yürümenin dönüştürücülüğü üzerine, Moment Journal, 6(1), s. 238-247. taksi-soforu-taxi-driver (2023). Erişim adresi (29 Mayıs 2023): https://www.dizifilmbox.pw/filmler/taksi-soforu-taxi-driver-filmini-hd-izle/.
• Tandaçgüneş, N. (2012). Kent kültüründe modernizm ve sonrası: “Gözlemleyen özne” olarak flanörü yeniden okumak. Hüseyin Köse (Ed.), Flanör düşünce (s. 97-136) içinde. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Tester, K. (2014). Introduction. Keith Tester (Ed.), The flâneur (s. 1-21) içinde. London: Routledge.
• Van Reijen, W. (2013). Aydınlanmanın diyalektiğini alegorik olarak okumak (H. Emre Bağce, Çev.). H. Emre Bağce (Ed.), Frankfurt Okulu (s. 169-190) içinde. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Veblen, T. (2015). Aylak sınıfın teorisi (E. Kırmızıaltın & H. Bilir, Çev.). Ankara: Heretik Yayınları.
• Ümer, E. (2017). Walter Benjamin'de tipler, imge ve deneyim. SineFilozofi Dergisi, 2(4), s. 25-55.