Reproduction of neighborhood relations with the urban transformation process: The example of Konya province

Yıl 2023, Sayı: 12, 17 - 36, 29.12.2023

Hurigül Eken

Öz

Communities moved from a nomadic lifestyle to a settled lifestyle, thus diversifying the content of the "migration phenomenon". With the transition to settled life, civilizations provide population transformation in their communities by receiving internal and external migration. Especially since migration to cities creates a heterogeneous structure within the population, it can also cause social chaos, instability and deviations. The aim of this study is to determine the neighborhood relations in the city of Konya; It shows that although it has been affected and transformed due to modernization, urban transformation or many other factors, it is still being preserved in some way. Because common living space means common experiences. A community sharing the same living space; No matter how you express it: village, countryside, city, city or metropolis, it points to a common cultural phenomenon and collective consciousness. These cultural phenomena sometimes portray themselves in abstract concepts such as values and norms, or in concrete concepts such as weddings, funerals, prayers and neighbourhood.
Konya is a city classified as conservative due to its religious structure. This province of Turkey derives its definition of "conservatism" not only from the religious institution, but also from trying to adhere to its traditions, which is a feature of the traditional society, to protect them and not to change them. Many reasons can be put forward for this, but one of the obvious reasons is that Konya, despite the internal migration from the countryside, ensures that the marginalization of urbanites like villagers does not occur with the freedom it provides to individuals. Individuals have re-established their primary relationship areas. Slum settlement, which acts as a buffer, has not emerged as the segregation that occurs in big cities like Istanbul. The importance of the research is to reveal that neighborhood relations, which correspond to the primary relationship area in traditional society, are reproduced and changed in form rather than disappearing.

Anahtar Kelimeler

Urban transformation, neighbourhood relations, space, neighbourhood, modernization

Kentsel dönüşüm süreciyle birlikte komşuluk ilişkilerinin yeniden üretimi: Konya ili örneği

Öz

Özet
Topluluklar göçebe hayat tarzından yerleşik hayat tarzına geçerek “göç olgusunun” içeriğinin de çeşitlenmesini sağlamıştır. Yerleşik hayata geçişle beraber uygarlıklar iç göç ve dış göç alarak kendi topluluklarında nüfus dönüşümü sağlamaktadır. Özellikle kentlerin aldığı göçler nüfus içerisinde heterojen bir yapı oluşturduğu için toplumsal kaos, istikrarsızlık ve sapmalara da neden olabilmektedir. Bu çalışmanın amacı Konya kentindeki komşuluk ilişkisinin; modernleşme, kentsel dönüşüm ya da maruz kalınan pek çok etkene bağlı olarak etkilenip dönüşümlere maruz kalsa da hala bir şekilde korunmaya çalışıldığını göstermektir. Çünkü ortak yaşam alanı, ortak yaşantılar anlamına gelir. Bir topluluğun aynı yaşam alanını paylaşıyor olması; köy, taşra, şehir, kent ya da metropol hangisiyle ifade ederseniz edin ortak bir kültürel olguya ve kolektif bilince işaret eder. Bu kültürel olgular kimi zaman kendini değer, norm gibi soyut kavramlarda ya da düğün, cenaze, namaz, komşuluk gibi somut kavramlarda resmeder.
Konya dinine bağlı yapısı sebebiyle muhafazakâr olarak sınıflandırılan bir şehirdir. Türkiye'nin bu ili "muhafazakarlık" nitelemesini yalnızca din kurumundan almaz aynı zaman geleneksel toplumun bir özelliği olan geleneklerine bağlı kalmaya, onları korumaya ve değiştirmemeye çalışmaktan alır. Buna neden olarak pek çok neden ortaya konulabilir, fakat bariz nedenlerden biri Konya'nın kırsaldan aldığı iç göçlere rağmen bireylere tanıdığı özgürlük alanıyla “köylü gibi kentli marjinalleşmesinin ortaya çıkmamasını sağlamasıdır. Bireyler birincil ilişki alanlarını yeniden oluşturmuşlardır. Tampon görev gören gecekondulaşma, İstanbul gibi büyük şehirlerde olan bir ayrışma şeklinde ortaya çıkmamıştır. Araştırmanın önemi geleneksel toplumda birincil ilişki alanına karşılık gelen komşuluk ilişkilerinin yok olmak yerine yeniden üretildiğini, biçim değiştirdiğini ortaya çıkarmaktır.
Anahtar Kelimeler: Kentsel dönüşüm, komşuluk ilişkileri, mekan, mahalle, modernleşme

Reproduction of Neighborhood Relations with the Urban Transformation Process:
The Example of Konya Province
Abstract.
Communities moved from a nomadic lifestyle to a settled lifestyle, thus diversifying the content of the "migration phenomenon". With the transition to settled life, civilizations provide population transformation in their communities by receiving internal and external migration. Especially since migration to cities creates a heterogeneous structure within the population, it can also cause social chaos, instability and deviations. The aim of this study is to determine the neighborhood relations in the city of Konya; It shows that although it has been affected and transformed due to modernization, urban transformation or many other factors, it is still being preserved in some way. Because common living space means common experiences. A community sharing the same living space; No matter how you express it: village, countryside, city, city or metropolis, it points to a common cultural phenomenon and collective consciousness. These cultural phenomena sometimes portray themselves in abstract concepts such as values and norms, or in concrete concepts such as weddings, funerals, prayers and neighbourhood.
Konya is a city classified as conservative due to its religious structure. This province of Turkey derives its definition of "conservatism" not only from the religious institution, but also from trying to adhere to its traditions, which is a feature of the traditional society, to protect them and not to change them. Many reasons can be put forward for this, but one of the obvious reasons is that Konya, despite the internal migration from the countryside, ensures that the marginalization of urbanites like villagers does not occur with the freedom it provides to individuals. Individuals have re-established their primary relationship areas. Slum settlement, which acts as a buffer, has not emerged as the segregation that occurs in big cities like Istanbul. The importance of the research is to reveal that neighborhood relations, which correspond to the primary relationship area in traditional society, are reproduced and changed in form rather than disappearing.
Keywords. Urban transformation, neighbourhood relations, space, neighbourhood, modernization

Anahtar Kelimeler

: Kentsel dönüşüm, komşuluk ilişkileri, mekan, mahalle, modernleşme

Kaynakça

• Ağaoğlu Ali, & A, Uğur. (2016). Osmanlı şehri. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi,7(2), 201-227
• Alkan, A. T. (1991). Komşuluk ve komşuluk ilişkileri. Türk Aile Ansiklopedisi (s.696-700) içinde. Ankara: TC. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı
• Alver, K. (2012a). Steril hayatlar. Ankara: Hece Yayınları.
• Alver, K. (2012b). Kent imgesi. K. Alver (Ed), Kent sosyolojisi (s.11-35) içinde. Ankara: Hece Yayınları.
• Ayata, S. (2012). Yeni orta sınıf ve uydu kent yaşamı. D. Kandiyoti ve A. Saktanber (Düz.), Kültür fragmanları Türkiye’de gündelik hayat (s.32-53) içinde. İstanbul: Metis Yayınları.
• Bayraktar, E. (2006). Gecekondu ve kentsel yenileme. Ankara: Ekonomik Araştırmalar Merkezi Yayınları.
• Biçer, B. (2013). Komşuluğumuzun tarihsel serüveni. Sosyoloji Divanı- Dosya: Komşuluk, 2, 55-67.
• Canatan, K. (2012). Batı kenti, kent sosyolojisi. Ankara: Hece Yayınları.
• Emiroğlu, K. (2001). Gündelik hayatımızın tarihi. Ankara: Dost Kitabevi.
• Hayta, Y. (2016). Kent kültürü ve değişen kent kavramı. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 165-184.
• İlkme, M. (2008). Kentsel dönüşüm ve bursa raporu. Bursa: TMMOB Şehir Plancılar Odası Bursa Şubesi Yayınları.
• Kıray, M. B. (2003). Kentleşme yazıları. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• N. (2000). Komşuluk ve komşuluk adabı. Osmanlı’da Gündelik Hayatın Değişimi- Adab-i Muaşeret İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Niray, N. (2002). Tarihsel süreç teorisinde kentleşme olgusu ve Muğla örneği. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9,1-27.
• Nirun, N. (1991). Sistematik sosyoloji yönünden sosyal dinamik bünye analizi. Ankara:Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
• Özdemir, H. (1991). Türkiye’de komşuluk ve komşuluk ilişkileri. Ankara: TC. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı.
• Özensel, E. (2015). Türkiye’de kırsal yapıların dönüşümü. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Özkaynak, M. (2017). Stüdyo dairelerin gelişim süreci; Konya örneği (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Şentürk, M. (2012). Kentsel dönüşümün sosyolojisi. K. Alver (Ed.), Kent sosyolojisi (s. 141-154) içinde. Ankara: Hece Yayınları.
• Şişman, A., ve Kibaroğlu, D. (2009). Dünyada ve Türkiye’de kentsel dönüşüm uygulamaları. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 12. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı. Ankara
• T.C. Başbakanlık Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu (2018). Erişim tarihi (7 Haziran 2018): http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gtsvearama=gtsveguid=TDK.GTS.5bl988817fa 536.12580196
• Tokol, A. ve Alper, Y. (2018). Sosyal politika. Bursa: Dora Yayınevi.
• Topal, A. K. (2014). Kavramsal olarak kent nedir ve Türkiye’de kent neresidir? Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (1), 276-294.
• Tuna, K. (2012). Bir şehrin serüveni. K. Alver (Ed), Kent sosyolojisi (s.37-45) içinde. Ankara: Hece Yayınları.
• Ulusoy, M., ve Ulusoy, H. E. (2015). Kültürel değişim bağlamında konut; Konya örneği. Artium, 3(1), 30-38.
• Uygun, H. (1991). Kır kesiminde aile. Türk aile ansiklopedisi (s. 680-697) içinde. Ankara: TC. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı.
• Yelken, R. (2012). Cemaatin yeni evi: Kent-metropol. K. Alver (Ed), Kent Sosyolojisi (s. 250-267) içinde. Ankara: Hece Yayınları.
• Yıldız, M. C., ve Gündüz, M. (2011). Sosyo-kültürel değişim sürecinde komşuluk. Elazığ: TÜBİTAK, ARDEB VE SOBAG.
• Yılmazöz, Ü. (2010). Kentsel dönüşüm sonrası komşuluk ilişkileri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.