Hans-Georg Gadamer’in oyun anlayışı ve oyunun bir yöntem olarak eğitimde kullanımı

Yıl 2025, Sayı: 15, 160 - 176, 30.06.2025

Fahri Kars , Emel Koç

Öz

Hans-Georg Gadamer, düşünce tarhi ve hermeneutik gelenek içerisinde kendine has düşünceleri ve kavramsal çerçevesiyle önemli bir yere sahip düşünürlerden biridir. Özellikle Hermeneutik ile ilgili görüşleriyle dikkat çeken düşünür önyargı, gelenek, otorite, ufukların kaynaşması, etkin tarihsel bilinç kavramlarının yanında özellikle oyun kavramını da ele almış ve görüşler ileri sürmüştür. Oyunla ilgili görüşlerinin temelinde kendinden önceki bir çok filozofun etkisi olsa da Gadamer yine de kendine özgü bir oyun anlayışı ortaya koymuştur. Gadamer oyuna dair ortaya koymuş olduğu anlayışla yeni ufukların açılmasını sağlayan önemli düşünürlerden biridir. Görüşleriyle oyunu, boş zaman ve eğlenceli vakit geçirme eğiliminden kurtarmaya çalışmış, bilimsel yöntemin alanını aşan tecrübeler olan felsefe, sanat ve tarihte hakikate ulaşmanın yollarından biri olarak ele almıştır. Başka bir ifadeyle Gadamer, bilimin dışında kalan bu tecrübe tarzlarının hakikat iddialarının nasıl meşrulaştırılabileceği sorunuyla ilgilenmiştir. Ancak Gadamer için oyun yalnızca bununla sınırlı bir etkiye ve öneme sahip değildir. Öyle ki ona göre insan kültürü, insan yaşamının temel işlevlerinden biri olan oyun olmadan düşünülemez. Oyuna yüklenen anlamın bu kadar önemli ve derin olması nedeniyle bu çalışmada özellikle “Oyun nedir?, Oyunun düşünce tarihindeki ele alınış şekilleri nelerdir?, Gadamer’e göre oyundan ne zaman bahsedilir ve burada ne ima edilir?, Gadamer’in oyun anlayışı, eğitim-öğretim süreçlerinde bir yöntem olarak kullanıldığında ne gibi sonuçlar doğurur?” gibi sorulara yanıt bulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hermeneutik , Hans-Georg Gadamer , felsefe , oyun , eğitim

Hans-Georg Gadamer’s understanding of play and the use of play as a method in education

Öz

Hans-Georg Gadamer is one of the thinkers who has an important place in the history of thought and hermeneutic tradition with his unique thoughts and conceptual framework. In addition to the concepts of prejudice, tradition, authority, fusion of horizons, active historical consciousness, he has also dealt with the concept of play and put forward his views on hermeneutics. Although his views on play are based on the influence of many philosophers before him, Gadamer has nevertheless put forward a unique understanding of play. Gadamer is one of the important thinkers who opened new horizons with his understanding of play. With his views, he tried to save the game from the tendency to spend leisure and fun time, and considered it as one of the ways to reach the truth in philosophy, art and history, which are experiences that exceed the field of scientific method. In other words, Gadamer was interested in the problem of how the truth claims of these modes of experience outside of science could be legitimized. However, for Gadamer, play does not have an impact and importance limited to this. According to him, human culture cannot be conceived without play, which is one of the basic functions of human life. Since the meaning attributed to play is so important and profound, this study tries to find answers to questions such as “What is play?”, “What are the ways in which play is handled in the history of thought?”, “When is play mentioned according to Gadamer and what is implied here?”, “What are the consequences when Gadamer's understanding of play is used as a method in educational processes?”.

Anahtar Kelimeler

Hermeneutics , Hans-Georg Gadamer , philosophy , play , education

Kaynakça

• And, M. (2012). Oyun ve bügü. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Arnett, R. C. (2018). Gadamer: Ethics and the dialogic character of play. Language and Semiotic Studies, 19-35.
• Caillois, R. (2001). Man, play and games. Chicago: University of Illinois Press.
• Cambridge Dictionary. (2024). “game”. Erişim adresi (8 Mayıs 2025): https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english-turkish/game
• Cesare, D. D. (2013). Gadamer: A philosophical portrait. Bloomington: Indiana University Press.
• Dursun, Y. (2014). Oyunun ontolojisi. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Freire, P. (2019). Özgürlüğün pedagojisi (G. K. Gevinç, Çev.). İstanbul: Yordam Kitap.
• Gadamer, H. G. (2005). Güzelliğin güncelliği (F. Tepebaşılı, Çev.). Konya: Çizgi Kitabevi.
• Gadamer, H. G. (2008). Hakikat ve yöntem 1. cilt (H, Arslan, Çev.). İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Giles. D. L. (2008). Exploring the teacher-student relationship in teacher education: A hermeneutic phenomenological inquiry (Yayımlanmamış doktora tezi). AUT University.
• Golladay, S. M. (2005). Alfonso X’s Book of Games. http://jnsilva.ludicum.org/HJT2012/BookofGames
• Grondin, J. (2001). Play festival. and ritual in Gadamer: On the theme of the immemorial in his later works. L. K. Schmidt (Ed.), Language and linguisticality in Gadamer's hermeneutics (s.51-58) içinde. Boston: Lexington Books.
• Heidegger, M. (1991). The principle of reason. Indiana University Press.
• Heidegger, M. (1998). Tekniğe ilişkin soruşturma (D. Özlem, Çev.). İstanbul: Paradigma Yayıncılık.
• Heidegger, M. (2001). Poetry, language, thought. Harper & Row Publishers.
• Heidegger, M. (2007). Sanat eserinin kökeni (F. Tepebaşılı, Çev.). Ankara: De Ki Basım Yayım.
• Herakleitos. (2020). Fragmanlar (C. Cengiz Çevik, Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Huizinga, J. (2018). Homo ludens (O. Düz, Çev.). İstanbul: Alfa Yayıncılık.
• Kirby, C. C., & Graham, B. (2016). Gadamer, Dewey, and the importance of play in philosophical inquiry. Philosophy of Play, 8-20.
• Kranz, W. (1984). Antik felsefe (S. Y. Baydur, Çev.). İstanbul: Sosyal Yayınlar.
• Krell, D. F. (1972). Towards an ontology of play: Eugen fink's notion of spiel. Research in Phenomenology, 63-93.
• Kuschner, D. (2012). Play is natural to childhood but school is not: The problem of integrating play in to the curriculum. International Journal of Play, 242-249.
• Lawn, C. (2006). Gadamer: A guide for the perplexed. Continuum.
• Manav, F. (2022). Hermeneutik ve sanat felsefesi: Gadamer'de sanat ve sanat eseri üzerine. Akademik Sanat, 110-116. McCusker, P. (t. y.). The hermeneutic significance of Gadamer's account of the ontological relation between play and art: https://www.academia.edu/4291815/The_Hermeneutic_Significance_Of_Gadamer_s_Account_Of_The_Ontological_Relation_between_play_and_art
• Morin, E. (2010). Geleceğin eğitimi için gerekli yedi bilgi (H. Dilli, Çev.). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Nielsen, C. R. (2021). Gadamer on play and the play of art. T. George & G.-J. Heiden (Ed.). The Gadamerian mind (s.139-154) içinde. Routledge.
• Nietzsche, F. (1963). Yunanlıların, trajik çağında felsefe (N. Hızır, Çev.). İstanbul: Elif Yayınları.
• Nietzsche, F.(2001). Böyle buyurdu Zerdüşt (T. Oflazoğlu, Çev.). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Parris. D. (1999). Reception theory: Philosphical hermeneutics, literary theory, and biblical interpretation (Yayımlanmamış doktora tezi). Nottingham of University.
• Platon. (1998). Yasalar (C. Şentuna ve S. Babür, Çev. ). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Platon. (2013). Devlet (C. Saraçoğlu ve V. Atayman, Çev.). Bordo Siyah.
• Schiller, F. (2001). İnsanın estetik eğitimi üzerine bir dizi mektup (G. Aytaç, Çev.). Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Türk Dil Kurumu. (2023). Türkçe sözlüğü. Türk Dil Kurumu.
• Ural, A. (2015). Hafif ağır denenceler. Ankara: Pegem Akademi.
• Vilhauer, M. (2010). Gadamer’s ethics of play. Lexington Books.