SÜNBÜLZADE VEHBÎ’NİN SÜHAN REDİFLİ KASİDESİNDEN HAREKETLE ŞİİR VE ŞAİR HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ

Yıl 2025, Cilt: 2 Sayı: 1, 38 - 50, 15.06.2025

İpek Taşdemir

Öz

Klasik Türk şairleri, dönemin getirdiği şartlar doğrultusunda yüksek kültür ve ilme dayalı bir şiir anlayışı geliştirmiş olsalar da estetik algılarını betimleyen, sınırları net bir şekilde belirlenmiş müstakil poetikalar kaleme alma gereği duymamışlardır. Bunun yerine şairler ve yazarlar poetik görüşlerine, eserlerinin muhtelif kısımlarında yer vermişlerdir. Bu gibi görüşler; mesnevilerin sebep-i telif bölümlerinde, divan dibacelerinde, tezkirelerde veya doğrudan muhtelif şiirlerde karşımıza çıkmaktadır. Bu şiirlerden biri de 18. yüzyılın önemli simalarından Sünbülzade Vehbî’nin Sadrazam Halil Paşa’nın emriyle yazmış olduğu sühan redifli kasidesidir. Kelamiyye türünde kaleme alınan kaside, gerek Sünbülzade’nin şahsi görüşlerini gerek dönemin estetik algısını yansıtması açısından önemli bir kaynaktır. Bu çalışmada Sünbülzade Vehbî’nin sühan redifli kasidesinden yola çıkılarak şairin şiir ve şaire bakışı üzerinden dönemin estetik algısı ortaya konacaktır.

Anahtar Kelimeler

söz , estetik , poetika , 18.yy. , şiir , şair

Kaynakça

• Çakıcı, Bilal. (2021). “Medhiye olmayan kasideler ve kasidenin bölümlerine bir bakış”. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-BELLETEN, 71 (Haziran), s. 193-203.
• Dilçin, Cem (2009). Örneklerle Türk Şiir Bilgisi, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• Doğan, Muhammed Nur (2002). Fuzûlî’nin Poetikası, Ötüken Yayınları, İstanbul.
• Elmalı Hüseyin (1997). Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, c.16, s. 399-40. Erişim Tarihi: 15.05.2025. https://islamansiklopedisi.org.tr/hassan-b-sabit. 16.05.2025.
• Kazan, Şevkiye (2004). “Divan Şiirinde Önemli Bir Leitmotif: Sühan Redifli Şiirler”, Çankaya Üniversitesi Journal of Art and Science, c.2, s.75-104.
• Kubbealtı Lugatı, https://lugatim.com/s/TEV%C3%82R%C3%9CT. Erişim Tarihi: 22.05.2025.
• Öntürk, T. (2016). “Sünbül-Zâde Vehbî Divanı’nda Şiir ve Şair İle İlgili Düşünceler”. İdil, 5 (26), s.1743-1762.
• Özcan, Abdulkadir (2019). Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, c.16, s. 324-325. https://islamansiklopedisi.org.tr/mustafa-pasa-tekirdagli. Erişim Tarihi: 21.05.2025.
• Pala, İskender (2004). Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, c. 26, s. 552-553. https://cdn2.islamansiklopedisi.org.tr/dosya/26/C26008683.pdf Erişim Tarihi: 19.05.2025. Yenikale, Ahmet (2012). Sünbülzâde Vehbî Dîvânı, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü, Kahramanmaraş, http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10651,sunbul-zade-vehbipdf.pdf?0, Erişim Tarihi: 21.05.2025.