Qonaxa Stenbolê di Edebiyata Kurdî ya Modern de

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 8, 41 - 63, 01.09.2017

Ramazan Çeçen

Öz

The modern Kurdish literature was born in the beginning of the 20th century in the cities.  Apart from a few, these cities are all outside the realm of Kurdistan.  In this century, especially due to the policies of centralization conducted by the Ottoman State, the authority of the local Kurdish aristocracies was eliminated and the formation of an urban locale which would serve as a center of power along with intellectual, literary and political attractions was frustrated.  Instead of this, Istanbul which was a colonial and cosmopolitan capital came to the fore.  Istanbul, therefore, became a scene of activity for the Kurdish intellectuals and authors and served as the crib for the beginning of the Kurdish literature and its new genres.

Anahtar Kelimeler

Spaces of modern Kurdish literature, city, Istanbul, story poetry

Kaynakça

• Cevdet, A. (1913), “Ermeniler ve Kürdler”, İctihad, 14 Şubat 1326 (27 Şubat 1913), j. 54, İstanbul.
• Cevdet, A. (1919), “Kürdçe Yeni Bir Eser”, Serbestî, 4 Mayıs 1919, j. 485, İstanbul.
• Adak, A. (2015), Destpêka Edebiyata Kurdî ya Klasîk, ç.3, İstanbul: Nûbihar.
• Ahmedzade, H. (2003), Ulus ve Roman, fars ve kürt anlatısal söylemi üzerine bir çalışma, werger: Azad Zana Gündoğan, İstanbul: Pêrî Yayınları.
• Baban, A. (1913), “Edebiyyâtımız ve Udebâmızdan Bir Ricâ”, Rojî Kurd 1913, (amd.) Koma Xebatên Kurdolojiyê, 2013, Stenbol: Weşanên Enstituya Kurdî ya Stenbolê, 4, 13-14/212-213.
• Rewşo, B. (1913), “Çîrok”, Rojî Kurd 1913, (amd.) Koma Xebatên Kurdolojiyê, 2013, Stenbol: Weşanên Enstituya Kurdî ya Stenbolê, 4, 31-32/229-230.
• Berman, M. (2003), Katı Olan Her Şey Buharlaşıyor, werger: Ümit Altuğ- Bülent Peker, ç. 6, İstanbul: İletişim.
• Bir Kürd (1918), “Kürdler Uykuda Değil”, Jîn Kovara Kurdî-Tirkî Kürdçe-Türkçe Dergi 1918-1919, (amd.) M. Emin Bozarslan, cild I,1985, Uppsala: Weşanên Deng, 1, 6/188.
• Casanova, P. (2010), Dünya Edebiyatı Cumhuriyeti, werger: Saadet Özen, Filiz Deniztekin, İstanbul: Varlık Yayınları.
• Celil, C. (1992), 19. Yüzyıl Osmanlı İmparatorluğunda Kürtler, werger: Mehmet Demir, Ankara: Özge Yayınları.
• Ardelanî, D. (1919), “Hamûman”, Jîn Kovara Kurdî-Tirkî Kürdçe-Türkçe Dergi Qonaxa Stenbolê di Edebiyata Kurdî ya Modern de 60 Issue 8 Year 4 2017 1918-1919, (amd.) M. Emin Bozarslan, cild V,1988, Uppsala: Weşanên Deng, 20, 18/908.
• Doğan, C. (2011), “II. Mahmut Dönemi Osmanlı Merkezileşme Politikasının Doğu Vilayetlerinde Uygulanması”, Turkish Studies, 6/4, rr. 505-521.
• Erdost, M. İ. (1989), Osmanlı İmparatorluğunda Mülkiyet İlişkileri, asya biçimi ve feodalizm, ç. 2, Ankara: Onur.
• Ergün, Z. (2014), Bajar, Edebiyat û Cizîra Botan, İstanbul: Nûbihar.
• Ergün, Z. (2015), “Netewetiya Kurdî û Rengvedana Wê di Helbesta Kurdî ya Nû de”, Nûbihar Akademî, 4/1, rr.11-40.
• Farabi (2001), El-Medinetü’l Fâzıla, werger: Nafiz Danışman, Ankara: MEB Yayınları.
• Fischer, E. (1990), Sanatın Gerekliliği, werger: Cevat Çapan, ç. 6, Ankara: V Yayınları.
• Temo, F. (1913), “Çîrok”, Rojî Kurd 1913, (amd.) Koma Xebatên Kurdolojiyê, 2013, Stenbol: Weşanên Enstituya Kurdî ya Stenbolê,1, 25-26/121-122; 2, 24-25/155- 156.
• Gencer, F. (2010), Merkeziyetçi İdari Düzenlemeler Bağlamında Bedirhan Bey Olayı, teza doktorayê ya neçapkirî, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ghaderi, F. (2014), “Hacî Qadirê Koyî û Hilatina Neteweperweriya Kurdî”, wer. Fexriya Adsay, Zarema, jimar 2, rr.43-50.
• Gürçağlar, Ş. T. (2003), “Tercüme Bürosu Nasıl Doğdu, Birinci Türk Neşriyat Kongresi ve Çeviri Planlaması”, dnd. Çeviri Seçkisi I: Çeviriyi Düşünenler, (amd.) Mehmet Rifat, İstanbul: Dünya Yayıncılık.
• Koyî, H. Q. Dîwan, (amd.) Arif Zêrevan, (sererastkirina latînî) Newzad Hirorî, çapa dijîtal, Sweden: Nefel.
• Haydarîzade, İ. (1918), “Bir Hasbıhal”, Jîn Kovara Kurdî-Tirkî Kürdçe-Türkçe Dergi 1918-1919, (amd.) M. Emin Bozarslan, cild I, 1985, Uppsala: Weşanên Deng, 1, 3-5/185-187.
• Hekarî, E. R. (1919) “Memê Alan”, Jîn Kovara Kurdî-Tirkî Kürdçe-Türkçe Dergi 1918-1919, (amd.) M. Emin Bozarslan, cild III, 1986 û cild IV, 1987, Uppsala: Weşanên Deng, 15, 24-28/674-678;16, 15-19/725-729.
• İbn Haldun (1988), Mukaddime, werger: Süleyman Uludağ, cild I; û İbn Haldun (1991), Mukaddime, werger: Süleyman Uludağ, cild II, ç. 2, İstanbul: Dergah Yayınları.
• Karadeniz, Y. (2012), “İran’da Tercüme Faaliyetleri ve Tercüme Edilen İlk Kitaplar (1830-1904), Uluslararsı Sosyal Araştırmalar Dergisi, 21/5, rr.178-191.
• Kendo(1913) “ÇîrokêKurmanca”,Rojî Kurd 1913,(amd.)KomaXebatênKurdolojiyê, 2013, Stenbol: Weşanên Enstituya Kurdî ya Stenbolê, 3, 31/196.
• Lahûtî (1919), “Le Ber Rohî Kurde Biçûkan”, Jîn Kovara Kurdî-Tirkî Kürdçe-Türkçe Dergi 1918-1919, (amd.) M. Emin Bozarslan, cild V,1988, Uppsala: Weşanên Deng, 23:16/976.
• Minorsky, V. (2004), Kürtler-Kürdistan, werger: Kamuran Fıratlı, ç. 2, İstanbul: Doz.
• Paker, S. (2003), “Tanzimat Döneminde Avrupa Edebiyatından Çeviriler”, dnd. Çeviri Seçkisi I: Çeviriyi Düşünenler, (amd.) Mehmet Rifat, İstanbul: Dünya Yayıncılık.
• Shakely, F. (1998), Modern Öykü Sanatı, werger: Rohat Alakom, İstanbul: Avesta. Qazî(zade), L. (1919), “Xezel”, Jîn Kovara Kurdî-Tirkî Kürdçe-Türkçe Dergi 1918-1919, (amd.) M. Emin Bozarslan, cild II,1985, Uppsala: Weşanên Deng, 7:18/380.
• Tanpınar, A. H. (1985), 19uncu Asır Türk Edebiyatı Tarihi, ç. 6, İstanbul: Çağlayan Kitabevi.
• Xeyalî, X. (1913) “Hewar û Fîzar Misilmanî”, Rojî Kurd 1913, (amd.) Koma Xebatên Kurdolojiyê, Stenbol: Weşanên Enstitûya Kurdî ya Stenbolê, 2, 32/163-164; Xelîl Xeyalî (1914), “Ey Şairê Şêrîn Ziman Rûmî Tahiru’l Mewlewî”, Hetawî Kurd, İstanbul, 10, 14-15.
• Yekdeş, Ö. F. & Erdem, S. (2014), “Bölücü Bir Edebiyat mı Bölünmüş Bir Edebiyat mı?: Geç Osmanlı Dönemi Kürt Edebiyat(lar)ı”, dnd. Tanzimat ve Edebiyat Osmanlı İstanbul’unda Modern Edebi Kültür, (amd.) Mehmet Fatih Uslu - Fatih Altuğ, İstanbul:İş Bankası Yay, rr. 329-357.