Romaneke Bêhizûr: Di Peywenda Fîksiyonalîte û Dengê Vegêranê da Gramera Bêhizûr a Şener Özmen

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 17, 37 - 54, 30.06.2022

Güneş Kan

https://doi.org/10.55253/2022.nubihar.1116371

Öz

Dahûrandina berhemên Şener Özmen ji aliyê naverokî û binyadî ve dijwar in. Di piraniya xebatên wî da hem ji hêla naverokî hem ji ya şêweyî ve cîhaneke absurd, kaotîk û qrîzwarî tê xuyakirin. Nivîskar vê taybetiya xebatên xwe, di navê romana xwe ya sêyem –Gramera Bêhizûr- da bi awayekî eşkere îlan dike û rê bi temamî li ber xwîner û rexnegiran digire ku xebatên wî wekî formên konvansiyonel nenirxînin. Di vê xebatê da li ser fîksiyona qrîzwarî ya romana Şener Özmen a bi navê Gramera Bêhizûr hatiye rawestan û hewil hatiye dayîn ku di peywenda têgih û teknîkên fîksiyonê yên wekî ‘berhema vekirî’, navdeqî, metafîksiyon û yek ji hêmanên sereke yên vêgêrannasiyê, dengê vegêranê da analîza wê bê kirin.

Anahtar Kelimeler

Fîksiyon, vegêran, dengê vegêranê, binyad, Gramera Bêhizûr.

Romaneke Bêhizûr: Di Peywenda Fîksıyonalîte û Dengê Vegêranê da Gramera Bêhizûr a Şener Özmen

Öz

Dahûrandina berhemên Şener Özmen ji aliyê naverokî û binyadî ve dijwar in. Di piraniya xebatên wî da hem ji hêla naverokî hem ji ya şêweyî ve cîhaneke absurd, kaotîk û qrîzwarî tê xuyakirin. Nivîskar vê taybetiya xebatên xwe, di navê romana xwe ya sêyem –Gramera Bêhizûr- da bi awayekî eşkere îlan dike û rê bi temamî li ber xwîner û rexnegiran digire ku xebatên wî wekî formên konvansiyonel nenirxînin. Di vê xebatê da li ser fîksiyona qrîzwarî ya romana Şener Özmen a bi navê Gramera Bêhizûr hatiye rawestan û hewil hatiye dayîn ku di peywenda têgih û teknîkên fîksiyonê yên wekî ‘berhema vekirî’, navdeqî, metafîksiyon û yek ji hêmanên sereke yên vêgêrannasiyê, dengê vegêranê da analîza wê bê kirin.

Anahtar Kelimeler

Fîksiyon, vegêran, dengê vegêranê, binyad, Gramera Bêhizûr.

A Disturbed Novel: Şener Özmen's Gramera Bêhizûr in The Context of Fictionality and Narrative Voice

Öz

Şener Özmen is a sophisticated and multidisciplinary writer and contemporary art artist. Apart from writing novels, he has works in different genres such as contemporary art, modern story, translation, criticism and poetry. Although he created works in different fields of expression, common points that unite his works can be determined. For example, in our opinion, the drilling of memory and the constantly trying new forms are the main common points of his works -especially his fictional narratives and works in the field of contemporary art- in different forms. The author usually digs up the memory of the subject, social, historical and political memory in his works and presents the materials he obtained in unusual, unconventional, avant-garde forms. The works of the author are narratives that are difficult to analyze in terms of both content and structure. Therefore, in most of his works, an absurd, chaotic and crisis-like world is seen both in terms of content and form. The author openly declares this feature of his work in the title of the third novel –Gramera Bêhizûr- and completely blocks the readers and critics from treating his work as conventional forms. In this study, we will examine the uneasiness, in other words, the crisis-fiction of Şener Özmen's novel Gramera Bêhizûr, and try to analyze it in terms of fiction techniques such as 'open work', intertextuality, metafiction, and the narrative voice, which is one of the basic elements of narratology.

Anahtar Kelimeler

Fiction, Narrative, Narrative Voice, Narratology, Structure, Gramera Bêhizûr

Kaynakça

• Aktulum, Kubilây (2000). Metinlerarası İlişkiler. Ankara: Öteki Yayınevi.
• Eco, Umberto (2016). Açık Yapıt (3. Basım). Tolga Esmer (Çev.). İstanbul: Can Sanat Yayınları.
• Eliot, T. S. (2004). Welatê Bejî û Deh Koroyên ‘The Rock’ê. Kawa Nemir (Wer.). Stenbol: Weşanên Bajar.
• Genette, Gérard, ([1972] 2011). Anlatının Söylemi. Ferit Burak Aydar (Çev.). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi. Jahn, Manfred (2015). Anlatıbilim: Anlatı Teorisi El Kitabı. Bahar Dervişcemaloğlu (Çev.). İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Kundera, Milan ((2014). Roman Sanatı (5. Baskı). Aysel Bora (Çev.). İstanbul: Can Sanat Yayınları.
• Lodge, David (2013). Kurgu Sanatı. Aytaç Ören (Çev.). Ankara: Hece Yayınları.
• Mccaffery, Larry (2016). Üstkurgu Sanatı. Aytaç Ören (Der. ve Çev.) Üstkurgu / Üstkurmaca Üzerine. Ankara: Hece Yayınları.
• Rifat, Mehmet (2013). XX. Yüzyılda Dilbilim ve Göstergebilim Kuramları 1. Tarihçe ve Eleştirel Düşünceler (5. Baskı). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Rimmon-Kenan, Shlomith (2005). Narrative Fiction: Contemporary Poetics 2nd Edition. London and Newyork: Roudledge.
• Sadovska, Jekaterina (2016). “Çağdaş Edebiyatta Üstkurgu/Üstroman“.Aytaç Ören (Der. ve Çev.). Üstkurgu/Üstkurmaca Üzerine. Ankara: Hece Yayınları.
• Stanzel, Franz K. (1997). Roman Biçimleri. Fatih Tepebaşılı (Çev.). Konya: Çizgi Kitabevi.
• Şen, Can (2017). ”Edebi Bir Tür Olarak Tiyatroda Anlatıcı Meselesi“. Bartın Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi. 2(2).
• Waugh, Patricia, Üstkurgu Nedir? Neden İnsanlar Üstkurgu Hakkında Böylesi Kötü Şeyler Söylüyorlar? (2016). Aytaç Ören (Der. ve Çev.). Üstkurgu / Üstkurmaca Üzerine. Ankara: Hece Yayınları.
• Hevpeyvîna nivîskî ya ku me bi Şener Özmen ra kirî. 26.10.2020.